Wyrok NSA z dnia 26 września 2013 r., sygn. II FSK 2706/11
Zakup gruntów jest wolny od podatku od czynności cywilnoprawnych, jeśli na dzień jego dokonania dana nieruchomość jest gospodarstwem rolnym lub kiedy w połączeniu z inną nieruchomością nabywcy utworzy gospodarstwo rolne, spełniając m.in. normy obszarowe. Nie jest tu istotne, czy kupiony grunt zostanie później przeznaczony na inną działalność niż rolnicza.
Teza od Redakcji
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jan Rudowski, Sędzia NSA Jerzy Płusa, Sędzia del. WSA Andrzej Jagiełło (sprawozdawca), Protokolant Janusz Bielski, po rozpoznaniu w dniu 26 września 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej ze skargi kasacyjnej E. [...] GmbH z siedzibą w Austrii od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 19 lipca 2011 r. sygn. akt I SA/Łd 563/11 w sprawie ze skargi E. [...] GmbH z siedzibą w Austrii na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 25 lutego 2011 r. nr [...] w przedmiocie nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) uchyla Decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 25 lutego 2011 r. nr [...], 3) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w L. na rzecz E. [...] GmbH z siedzibą w Austrii kwotę 2.744 (dwa tysiące siedemset czterdzieści cztery) złote tytułem zwrotu kosztów postępowania w sprawie.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 19 lipca 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 563/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił skargę E. siedzibą w Austrii - zwanej dalej "Spółką", na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 25 lutego 2011 r. w przedmiocie nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych. Przedstawiając w uzasadnieniu powyższego wyroku stan sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że Spółka złożyła wniosek o stwierdzenie nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 291.023 zł, z tytułu umów sprzedaży nieruchomości położonych w Gminie S. W uzasadnieniu wniosku Spółka podniosła, że nabyte nieruchomości podlegały zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, stosownie do treści art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399, z późn. zm.) - dalej jako: u.p.c.c., ponieważ część z nich stanowiła gospodarstwo rolne, a pozostałe weszły w skład gospodarstwa rolnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969, z późn. zm.) - dalej jako : u.p.r. Po rozpatrzeniu wniosku Spółki decyzją z dnia 22 lipca 2009 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w G. stwierdził nadpłatę w kwocie 153.884 zł. W wyniku rozpoznania odwołania, decyzją z dnia 30 grudnia 2009 r., Dyrektor Izby Skarbowej w L. uchylił decyzję organu pierwszej instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia, zalecając, m.in. prowadzenie odrębnego postępowania w odniesieniu do poszczególnych transakcji. Przedmiotem niniejszej sprawy jest umowa sprzedaży zawarta w dniu 7 listopada 2006 r., w wyniku której Spółka nabyła udział w ½ części niezabudowanej nieruchomości, oznaczonej nr działki [...] o powierzchni 9.957 m² położonej w gminie S. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy Naczelnik Urzędu Skarbowego w G. decyzją z dnia 18 listopada 2010 r. odmówił stwierdzenia nadpłaty. Organ podatkowy wskazał, że grunt nabyty na podstawie powyższej umowy w chwili sprzedaży nie stanowił gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów u.p.r., jak również nie utworzył gospodarstwa rolnego oraz nie wszedł w skład gospodarstwa rolnego nabywcy. Spółka odwołując się od tej decyzji wniosła o jej uchylenie i stwierdzenie nadpłaty, zarzucając organowi podatkowemu naruszenie: - art. 9 pkt 2 lit. a) u.p.c.c. w zw. z art. 2 ust. 1 oraz art. 1 u.p.r., polegające na uznaniu, że gospodarstwo rolne jest nierozerwalnie związane z działalnością rolniczą, a uznanie gruntów za gospodarstwo rolne jest uwarunkowane opodatkowaniem gruntów podatkiem rolnym; - art. 121 § 1, art. 124 i art. 210 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.), poprzez naruszenie zasad prowadzenia postępowania podatkowego. Dyrektor Izby Skarbowej w L. decyzją z dnia 25 lutego 2011 r. utrzymał w mocy decyzję organu podatkowego pierwszej instancji. W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia wskazał na art. 9 pkt 2 lit. a) u.p.c.c., w myśl którego zwolnieniu od podatku podlega przeniesienie własności nieruchomości lub ich części stanowiących gospodarstwo rolne bądź takich gruntów, które utworzą bądź wejdą w skład gospodarstwa rolnego stanowiącego własność nabywcy. Organ odwoławczy podkreślił, że powyższa ustawa nie definiuje pojęcia gospodarstwa rolnego, natomiast odsyła w tym zakresie do przepisów u.p.r. W myśl art. 1 i art. 2 ust. 1 u.p.r., za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów - sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności innej niż działalność rolnicza - o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki nieposiadającej osobowości prawnej. Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, że w niniejszej sprawie nie zostało spełnione kryterium obszarowe. Ponadto podniósł, iż z informacji Urzędu Miasta S. wynika, że zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego terenu, nieruchomości zakupione przez Spółkę położone są na terenach oznaczonych symbolem "5P" z podstawowym przeznaczeniem dla funkcji produkcyjnej, magazynowo-składowej i handlu hurtowego. Dodatkowo zauważył, że Spółka zgłosiła nabyte grunty do opodatkowania podatkiem od nieruchomości. W ocenie organu odwoławczego, grunty, które w chwili nabycia nie spełniały kryterium obszarowego, nie utworzyły gospodarstwa rolnego, jak również nie weszły w skład gospodarstwa rolnego nabywcy. Tym samym zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej, nie wystąpiła podstawa do stwierdzenia nadpłaty wskazana w art. 72 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, gdyż podatek został pobrany przez płatnika należnie i w prawidłowej wysokości. Spółka wniosła skargę na powyższe rozstrzygnięcie. Zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 9 pkt 2 lit. a) u.p.c.c. w zw. z art. 2 ust. 1 oraz art. 1 u.p.r. polegające na uznaniu, że nabyta działka nie weszła w skład gospodarstwa rolnego Spółki ze względu na ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz fakt, że po zawarciu przedmiotowej transakcji Spółka złożyła deklarację na podatek od nieruchomości i wykazała ww. grunty jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Uzasadniając skargę Spółka wskazała, że grunty wchodzące w skład przedmiotowej działki były zaklasyfikowane w ewidencji gruntów jako użytki rolne. Ponadto podniosła, iż w dniu dokonania transakcji nabywane grunty nie były zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej, innej niż działalność rolnicza, ani przez Spółkę, ani przez inne podmioty. Jednocześnie podkreśliła, że określenie przeznaczenia gruntu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego nie przesądza o tym, że grunt jest faktycznie zagospodarowany (wykorzystywany), a jedynie zakreśla dopuszczalne sposoby i warunki zagospodarowania nieruchomości. W konsekwencji zdaniem Spółki, w przedmiotowej sprawie zostały spełnione warunki do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 9 pkt 2 lit. a) u.p.c.c. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi skargę Spółki oddalił. W uzasadnieniu podkreślił, że w myśl art. 9 pkt 2 lit. a) u.p.c.c., zobowiązanie podatkowe powstanie wówczas, gdy zbywana nieruchomość nie stanowi gospodarstwa rolnego i jednocześnie w wyniku przeniesienia jej własności nie wejdzie w skład gospodarstwa rolnego nabywcy. Odnosząc się natomiast do definicji gospodarstwa rolnego zawartej w przepisach u.p.r., Sąd pierwszej instancji podkreślił, że istotne są dwa elementy: formalny - nakazujący ujęcie gruntu w ewidencji jako rolny oraz faktyczny - dotyczący powierzchni (1 ha lub 1 ha przeliczeniowy) i przeznaczenia gruntu, który nie może być zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej. W ocenie Sądu, organy podatkowe obu instancji zasadnie podnosiły, że pomimo faktu, iż art. 1 i art. 2 u.p.r. nie wprowadzają wymogu "rolniczego" wykorzystywania gruntu, tj. faktycznego prowadzenia gospodarstwa rolnego w ujęciu funkcjonalnym, to z przepisów tych wynika, że gospodarstwa rolnego nie stanowią grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Zdaniem Sądu, o braku możliwości zastosowania zwolnienia podatkowego w niniejszej sprawie decyduje okoliczność, że przedmiotowa nieruchomość zaraz po jej nabyciu została zajęta przez Spółkę na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, przez co nie weszła ona w skład gospodarstwa rolnego. Sąd podkreślił, że okoliczność ta została udowodniona na podstawie informacji uzyskanej z Urzędu Miasta S., z której wynika, że po uzyskaniu własności przedmiotowego gruntu, Spółka złożyła deklarację na podatek od nieruchomości, wykazując, że jest to grunt związany z prowadzeniem działalności gospodarczej. W tych warunkach, zdaniem Sądu, nie ma istotnego znaczenia fakt, że w momencie dokonania transakcji nabywane grunty nie były zajęte (przez sprzedawcę lub jakąkolwiek inną osobę) na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Dodatkowo Sąd podkreślił, że nie można przyjmować, iż każde nabycie nieruchomości rolnej, bez względu na zamierzony przez nabywcę sposób jej wykorzystania, prowadzi do utworzenia lub powiększenia gospodarstwa rolnego. W ocenie Sądu, dopiero zawarcie w treści aktu notarialnego zapewnienia nabywcy, że nabyte gospodarstwo rolne lub jego część będzie wykorzystywał na cele rolnicze, potwierdza zasadność zastosowania przez płatnika - notariusza zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
