Postanowienie NSA z dnia 5 września 2012 r., sygn. II FZ 659/12
Prawo pomocy
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Grzegorz Krzymień, po rozpoznaniu w dniu 5 września 2012 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia J. S. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 30 maja 2012 r., sygn. akt I SA/Bd 198/12 w zakresie prawa pomocy wydanego w sprawie ze skargi J. S. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 1 lutego 2012 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności zażalenia postanawia oddalić zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 30 maja 2012 r., I SA/Bd 198/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił wniosek J. S. (powoływanego dalej jako "Skarżący") o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie z jego skargi na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 1 lutego 2012 r. w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności zażalenia. Jak wskazano w uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia, Sąd I instancji - uwzględniając znaną mu z urzędu okoliczność zainicjowania przez Skarżącego szeregu postępowań, w których złożył on wnioski o prawo pomocy - rozważył w pierwszej kolejności, czy wnioskujący o pomoc nie nadużył tego prawa. Sąd zgodził się z poglądem zaprezentowanym w piśmiennictwie, że "...przyznanie daleko idących uprawnień do korzystania z drogi sądowej stwarza możliwości zaistnienia sytuacji, w których prawo to może być wykorzystywane niezgodnie z jego celem, nie dla ochrony praw jednostki, lecz wyłącznie w celu szykanowania innej osoby, co stanowi nadużycie prawa" (zob. H. Dolecki, Nadużycie prawa do sądu, w: Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980-2005, red. J. Góral, R. Hauser, J. Trzciński, Warszawa 2005, s. 135). Skarżący wniósł w 2011 r. i 2012 r. 149 skarg. W uzasadnieniu postanowienia o odmowie przyznania prawa pomocy podkreślono, że samo wnoszenie dużej liczby skarg nie oznacza, że strona nadużywa prawa do sądu albowiem nie można przy dokonywaniu takiej oceny abstrahować od charakteru tych spraw, przy czym nie chodzi o dokonywanie jakiejkolwiek oceny zasadności skarg, ale o rodzaj zaskarżonych orzeczeń. Strona, która ma rozległe interesy i ochronie tych interesów służy dochodzenie praw przed sądem, inicjując nawet znaczną ilość spraw, nie narazi się na ocenę, że takim działaniem nadużywa swego prawa. Tymczasem postępowania sądowe zainicjowane skargami Skarżącego dotyczą rozstrzygnięć organów o charakterze procesowym, stanowiącym cel sam w sobie. Dotyczą postanowień o stwierdzeniu niedopuszczalności zażaleń, nie wniesionych przez stronę, od postanowień odmawiających wszczęcia postępowania dotyczącego np. uzupełnienia innego postanowienia o pouczenia o środku zaskarżenia lub wstrzymania wykonalności, tudzież odmowy wszczęcia postępowania o podobnym charakterze. Skargi Skarżącego wnoszone do WSA w Bydgoszczy muszą być postrzegane wraz ze skargami składanymi przez S. S. (syna Skarżącego) oraz spółkę z o.o. J. - T. w likwidacji (której prezesem i udziałowcem jest S. S.). Podnoszenie tej okoliczności jest uprawnione o tyle, że w wielu sprawach problemem jest wzajemne występowanie tych podmiotów w sprawach ich nie dotyczących i kwestie pełnomocnictw do reprezentacji. Wszystkie skargi mają tożsamą grafikę i układ tekstu. Należy podnieść, że pozostałe dwa podmioty we wszystkich swoich skargach także składały wnioski o przyznanie im prawa pomocy w zakresie całkowitym. Spółka J. - T. w likwidacji wniosła od lipca 2011 r. do chwili obecnej 91 skarg, a S. S. - 73 skargi. Przedstawione wyżej okoliczności faktyczne sprawiły, że Sąd I instancji uznał, iż domaganie się przez Skarżącego prawa pomocy w zakresie ustanowienia dla niego pełnomocnika z urzędu w tej sprawie, jak i w pozostałych, stanowi nadużycie tego prawa. W postępowaniu administracyjnym wykreowane zostały rozstrzygnięcia organu, które zostały następnie zaskarżone przez skarżącego i pozostałe dwa wskazane wyżej podmioty mnożyły sztucznie sprawy sądowe. W ocenie WSA w Bydgoszczy prawo strony do realizacji subiektywnej potrzeby zaskarżania wszelkich czynności organu (zaskarżalnych i niezaskarżalnych) nie może być bezwzględnie realizowane i musi znaleźć ograniczenia w konfrontacji interesów pozostałych członków społeczności korzystającej z praw konstytucyjnych. W ramach realizacji swoich uprawnień nie oczekują oni, że w ramach państwa prawa, Skarb Państwa sfinansuje kosztowną realizację prawa do sądu bez względu na jej racjonalność i zakres interesów chronionych takim postępowaniem. W przypadku Skarżącego, który w niektórych sprawach skarży nawet odmowę wszczęcia postępowania o uzupełnienie postanowienia o pouczenie, które się w nim znajduje, można mieć wątpliwości, jaki jest cel wnoszenia skarg i domagania się prawa pomocy w zakresie ustanowienia pełnomocnika z urzędu, którego koszty pokryje Skarb Państwa.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
