Wyrok NSA z dnia 20 marca 2012 r., sygn. II FSK 1704/10
Osoby żyjące w partnerskich związkach homoseksualnych nie mogą korzystać z takich samych przywilejów podatkowych jak małżeństwa tworzone przez mężczyznę i kobietę.
Teza od Redakcji
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), Sędziowie: NSA Stefan Babiarz, del. WSA Anna Sokołowska, Protokolant Krzysztof Kołtan, po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej K. F. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 27 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Gd 99/10 w sprawie ze skargi K. F. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 18 listopada 2009 r. nr [...] w przedmiocie podatku od spadków i darowizn 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od K. F. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w G. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego
Uzasadnienie
1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2010 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w sprawie o sygnaturze akt I SA/Gd 99/10, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.,) dalej u.p.p.s.a., oddalił skargę K.F. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 18 listopada 2009 roku w przedmiocie ustalenia zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Ze stanu sprawy przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji wynikało, że umową darowizny z dnia 21 czerwca 2009 r. S.F. darowała K.F. rzeczy ruchome o łącznej wartości 5.018,- zł. W dniu 24 czerwca 2009 r. do Drugiego Urzędu Skarbowego w G. wpłynęło zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2) ujawniające nabycie przez K.F. darowizny od S.F. W części G. poz. 151 - stosunek pokrewieństwa (powinowactwa) nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte własności rzeczy lub prawa majątkowe - zaznaczono poz. 1 małżonek. W piśmie przewodnim K.F. stwierdziła, że darczyńca jest jej partnerką życiową, z którą pozostaje w stałym związku partnerskim i tworzy rodzinę, co zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przyznaje najbliższym członkom rodziny darczyńcy prawo do zwolnienia podatkowego z tytułu darowizny - uzasadnia złożenie formularza SD-Z2. W następstwie wszczęcia postępowania podatkowego Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w G. decyzją z dnia 1 września 2009 r. ustalił zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn w wysokości 14,- zł z uwagi na zaliczenie obdarowanej, względem darczyńcy, do III grupy podatkowej (inny nabywca). W odwołaniu od powyższej decyzji K.F. zarzucając rozstrzygnięciu organu podatkowego pierwszej instancji naruszenie przepisów prawa materialnego i procesowego, wniosła o uchylenie decyzji w całości oraz umorzenie postępowania w sprawie. Dyrektor Izby Skarbowej w G. decyzją z dnia 18 listopada 2009 r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. 2. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyniku przeprowadzenia sądowej kontroli objętej skargą decyzji uznał, że nie narusza ona prawa. Sąd nie dopatrzył się naruszenia przez organy podatkowe przepisów postępowania, a w szczególności art. 120, 121 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), albowiem postępowanie podatkowe zostało przeprowadzone prawidłowo i na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Było ono prowadzone w sposób budzący zaufanie do tych organów, które udzielały stronie niezbędnych informacji i wyjaśnień o przepisach prawa podatkowego pozostających w związku z przedmiotem tego postępowania, jak również w sposób dostateczny wyjaśniły stronie przesłanki, którymi kierowały się przy załatwieniu sprawy. Chybiony był też, w ocenie Sądu, zarzut naruszenia art. 122 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym w toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym. Nie można było uznać, że organy podatkowe nie podjęły niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego. Organy natomiast prawidłowo i zgodnie z normami wynikającymi z art. 187, 191 i 199 Ordynacji podatkowej zebrały i rozpatrzyły cały materiał dowodowy. Sąd argumentował, że organy podatkowe nie kwestionowały faktu zawarcia umowy i dokonania darowizny pomiędzy S.F. i K.F., oraz faktu pozostawania przez obie panie w związku partnerskim. Kontrowersje dotyczyły oceny prawnej tego związku w świetle prawa do zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, przysługującego określonym w ustawie osobom, w tym małżonkowi. Sąd podniósł, że przepis art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1997 roku Nr 78, poz. 483) zwalnia od podatku od spadków i darowizn nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od małżonka. Natomiast konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. nr 78, poz. 483 ze zm.) w art. 18 wprost stanowi, że tylko związek kobiety i mężczyzny jest prawnie uznawany przez państwo jako małżeństwo i tylko taki związek korzysta z ochrony i opieki Rzeczypospolitej. Sąd dodał również, że ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. nr 9, poz. 59 ze zm.) w art. 1 stwierdza: "Małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński. Sąd podniósł, że zasadniczym elementem w stosowaniu kryterium więzów rodzinnych jest fakt zawarcia małżeństwa. Skutki zawarcia małżeństwa i następstwa rozwodu rodziny wyznaczają normatywną treść grup podatkowych (art. 14 ust. 3 pkt 1-3 u.p.s.d.). Ustawodawca przyznał prawo do ulgi jedynie małżonkom, czyli kobiecie i mężczyźnie pozostającym w związku określonym w art. 18 Konstytucji i Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Brak było więc podstaw do wywodzenia prawa do ulgi przez osoby pozostające w związku partnerskim na zasadzie analogii, albowiem zasadą jest, że ulgi należy interpretować ściśle. 3. W skardze kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego skarżąca zaskarżyła wskazany powyżej wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie norm prawa materialnego poprzez naruszenie przepisów art. 145 § 1 pkt 1 lit a) w związku z art. 152 u.p.p.s.a. oraz art. 1 § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz art. 3 § 2 pkt 1 u.p.p.s.a. Dojść do tego miało poprzez nieprawidłowe zastosowanie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku z art. 18, art. 32, art. 64 i art. 47 konstytucji, poprzez niezastosowanie przepisów konstytucji i błędną interpretację art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn w sposób naruszający zasady wyrażone w konstytucji. Doprowadzić to miało do naliczenia zobowiązania podatkowego po stronie podatniczki, co jest w brew zasadzie równości wobec prawa, ochrony rodziny i życia osobistego, a także zasadzie niedyskryminacji wyrażonej w konstytucji. Podniesiono też zarzut naruszenia art. 64 konstytucji w związku z art. 32 konstytucji oraz art. 1 Protokołu numer 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności poprzez niezapełnienie ich ochrony i wydanie decyzji oraz orzeczeń, które uderzają w sposób dyskryminujący w prawa majątkowe podatniczki i jej prawo własności i narażają ją na uszczerbek majątkowy. Wreszcie wskazano na naruszenie art. 47 konstytucji oraz art. 8 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności poprzez ich niezastosowanie w sprawie i podejmowanie decyzji i orzeczeń, które naruszają prawo podatniczki do ochrony życia osobistego i rodzinnego. Autor skargi kasacyjnej wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Zawarto też wniosek o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. 4. Dyrektor Izby Skarbowej w G. w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. W jego ocenie skarga kasacyjna nie zasługiwała na uwzględnienie, a objęty nią wyrok odpowiada prawu. 5. Rozpoznając niniejszą skargę kasacyjną Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że nie jest ona zasadna wobec czego należy ją oddalić. Jak wynika z brzmienia skargi kasacyjnej ujemna ocena wyroku dotyczy naruszenia przez Sąd administracyjny pierwszej instancji norm prawa materialnego poprzez naruszenie przepisów art. 145 § 1 pkt 1 lit a) w związku z art. 152 u.p.p.s.a. oraz art. 1 § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz art. 3 § 2 pkt 1 u.p.p.s.a. Należy więc zwrócić uwagę, iż wymienione przez autora skargi kasacyjnej normy nie można zaliczyć do przepisów prawa materialnego. Zarzuty obejmujące ich naruszenie nie są również w żaden sposób uzasadnione. Tymczasem na stronie skarżącej spoczywa powinność skonkretyzowania zarzutów, tj. szczegółowego wskazania błędów, których dopuścił się zdaniem skarżącej sąd pierwszej instancji oraz ich merytorycznego uzasadnienia.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
