Wyrok NSA z dnia 22 października 2010 r., sygn. I OSK 900/09
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rajewska (spr.) Sędziowie NSA Małgorzata Borowiec del. WSA Marian Wolanin Protokolant asystent sędziego Katarzyna Myślińska po rozpoznaniu w dniu 22 października 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Infrastruktury od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 marca 2009 r. sygn. akt I SA/Wa 1831/08 w sprawie ze skargi Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] października 2008 r. nr [...] w przedmiocie odszkodowania za nieruchomość 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie; 2. zasądza od Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad na rzecz Ministra Infrastruktury kwotę 280 zł (dwieście osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 6 marca 2009r. sygn. akt I SA/Wa 1831/08, po rozpatrzeniu skargi Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, uchylił decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] października 2008 r. nr [...] w przedmiocie odszkodowania za nieruchomość.
Wyrok zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy.
Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] października 2008 r. nr [...], wydaną na podstawie art.138 § 2 kpa, uchylił decyzję Wojewody Świętokrzyskiego z dnia [...] stycznia 2008 r. w przedmiocie odszkodowania za nieruchomość i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. Uzasadniając swoją decyzję, Minister Infrastruktury podał, że decyzją z dnia [...] marca 2007 r. znak [...] Wojewoda Świętokrzyski ustalił lokalizację dla inwestycji polegającej na budowie drogi ekspresowej [...] na odcinku [...], obwodnica miejscowości [...],[...]. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Ministra Budownictwa z dnia [...] maja 2007 r. Przedmiotową inwestycją objęto między innymi trzy działki stanowiące własność M. M., położone w gminie S., oznaczone nr [...] o pow. 0,1418 ha, nr [...] o pow. 0,9044 ha (obciążona dożywotnią służebnością osobistą na rzecz I. W.) i nr [...] o pow. 0,8852 ha. W związku z przejęciem nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa Wojewoda Świętokrzyski decyzją z dnia [...] stycznia 2008 r. orzekł o ustaleniu na rzecz M. M. odszkodowania za wymienione działki w kwocie 1.190.505,00 zł oraz odszkodowania za służebność osobistą na rzecz I. W. w kwocie 681,00 zł, a ponadto zobowiązał M. M. i I. W. do rozwiązania umowy dożywocia i wykreślenia obciążenia z działu III księgi wieczystej. Od tej decyzji odwołanie złożyła M. M., kwestionując ustalenie wartości działki nr [...] o pow. 0,8852 ha. Wniosła o zobowiązanie organu I instancji do przeprowadzenia dowodu z prawidłowo sporządzonego operatu szacunkowego, bądź sporządzenie nowego operatu w toku postępowania odwoławczego. Minister Infrastruktury, uchylając decyzję Wojewody Świętokrzyskiego, stwierdził, że zgodnie z art. 12 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz.U. Nr 80, poz. 721 ze zm.) decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi zatwierdza projekt podziału nieruchomości, a linie rozgraniczające teren ustalone decyzją stanowią linie podziału nieruchomości. Nieruchomości wydzielone liniami rozgraniczającymi teren stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych, z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi stała się ostateczna, za odszkodowaniem ustalonym w odrębnej decyzji. W myśl art. 18 ust. 1 wymienionej ustawy wysokość odszkodowania za przejętą nieruchomość ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o lokalizacji drogi przez organ I instancji oraz według jej wartości w dniu wydania decyzji ustalającej wysokość odszkodowania. Do ustalenia wartości nieruchomości mają zastosowanie odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami. Art. 134 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2004 r., Nr 261, poz. 2603 ze zm.- dalej powoływana jako u.g.n.) stanowi, że podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi wartość rynkowa nieruchomości. Z kolei ust. 3 cytowanego przepisu wskazuje, że wartość rynkową nieruchomości ustala się według aktualnego sposobu jej użytkowania, jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodnie z celem wywłaszczenia, nie powoduje zwiększenia jej wartości. Wartość rynkową nieruchomości określa się według alternatywnego sposobu użytkowania wynikającego z tego przeznaczenia. Stosownie do art. 154 ust. 1 u.g.n. wyboru właściwego podejścia oraz metody i techniki szacowania nieruchomości dokonuje rzeczoznawca majątkowy, uwzględniając w szczególności cel wyceny, rodzaj i położenie nieruchomości, przeznaczenie w planie miejscowym, stopień wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej, stan jej zagospodarowania oraz dostępne dane o cenach, dochodach i cechach nieruchomości podobnych. Analiza powoływanych przepisów wskazuje, że podstawę ustalenia odszkodowania za nieruchomości przeznaczone pod budowę dróg krajowych stanowi przede wszystkim wartość rynkowa nieruchomości. W myśl § 36 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i zasad sporządzania operatu szacunkowego, przy określaniu wartości rynkowej gruntów przeznaczonych lub zajętych pod drogi publiczne stosuje się podejście porównawcze, przyjmując ceny transakcyjne uzyskiwane przy sprzedaży gruntów odpowiednio przeznaczonych lub zajętych pod drogi publiczne. W niniejszej sprawie w operacie szacunkowym wskazano, że dla określenia wartości gruntu przeprowadzono badania i analizę segmentu rynku nieruchomości gruntowych niezabudowanych, położonych na terenach przeznaczonych pod budowę dróg publicznych i przeznaczonych pod budownictwo mieszkalne, usługowe, usługowo - mieszkalne oraz nieruchomości położonych na terenach dolin rzecznych, zbiorników wodnych, rolnych oraz segment rynku nieruchomości gruntowych niezabudowanych, przeznaczonych pod budowę dróg publicznych i pod budownictwo mieszkalne jednorodzinne oraz segment rynku nieruchomości gruntowych zabudowanych budynkami gospodarczymi w okresie od października 2005 do 2007 do dnia wyceny. Skoro przy szacowaniu wartości nieruchomości rzeczoznawca majątkowy odniósł się do transakcji nieruchomościami z innego segmentu rynku nieruchomości niż rynek nieruchomości przeznaczonych pod drogi publiczne, to tym samym nie dopełnił wymogów przewidzianych w cyt. rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. Sporządzony przez niego operat szacunkowy nie może być zatem uznany za prawidłowy. Oznacza to konieczność sporządzenia nowego operatu szacunkowego na potrzeby wyceny przedmiotowej nieruchomości, przy uwzględnieniu obowiązujących w tym zakresie przepisów prawnych. Zdaniem Ministra Infrastruktury wyjaśnienia wymaga również, zakres praw obciążających nieruchomość, nie wiadomo bowiem, na jakiej podstawie organ wojewódzki przyjął, że strony zawarły umowę o dożywocie.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
