Postanowienie NSA z dnia 8 września 2009 r., sygn. II FZ 221/09

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA : Bogusław Dauter (spr.) po rozpoznaniu w dniu 8 września 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia R. M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 24 kwietnia 2009 r. sygn. akt I SA/Bd 752/07 w zakresie oddalenia wniosku o zawieszenie postępowania w sprawie ze skargi R. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z dnia 16 sierpnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji postanawia: odrzucić zażalenie

1. Postanowieniem z 24 kwietnia 2009 r., I SA/Bd 752/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił wniosek R. M. o zawieszenie postępowania w sprawie z jego skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z 16 sierpnia 2007 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.

2. W uzasadnieniu sąd wskazał, że pismem z 10 października 2007 r. R. M. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z 16 sierpnia 2007 r.

W dniu 2 kwietnia 2009 r. do sądu wpłynął wniosek skarżącego o zawieszenie postępowania do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia innych, będących w toku postępowań prowadzonych przez Głównego Geodetę Kraju ( nr [...]) oraz Prokuraturę Rejonową B. (sygn. [...]). W ocenie strony rozstrzygnięcia we wskazanych sprawach, dotyczące zasadności stwierdzenia nieważności decyzji SKO we W. nr [...] oraz popełnienia przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów oraz mieniu mają wpływ na postępowanie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Bydgoszczy.

3. Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie sąd pierwszej instancji, powołując się na treść art. 126 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270: z późn. zm. dalej p.p.s.a.) oraz art. 124 i art. 125 p.p.s.a., stwierdził, że przedstawione przez stronę okoliczności oraz akta sprawy nie dają podstaw do zastosowania przez sąd instytucji zawieszenia postępowania, w tym w szczególności na podstawie art. 125 § 1 pkt 1 i 2 p.p.s.a. Dlatego z braku przesłanek do zawieszenia wniosek oddalono.

4. W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący wniósł o dokonanie zmiany wydanego postanowienia i uzasadnienia w całości polegającej na zawieszeniu postępowania z wniosku lub urzędu do czasu prawomocnego zakończenia sprawy nr [...] przez Głównego Geodetę Kraju i [...] przez Prokuraturę Rejonową B. lub Prokuraturę Krajową w W., ewentualnie wniósł o uchylenie wydanego postanowienia i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania celem przeprowadzenia dowodów z uczestnictwem skarżącego na okoliczność istnienia w aktach dokumentów fałszywych o kluczowym znaczeniu. Wniesiono także ewentualnie o stwierdzenie nieważności postępowania z mocy art. 58 § 1 kc w zw. z obejściem naruszonego prawa tj. art. 21 konstytucji RP i art. 271 kk.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

5. Zażalenia podlegają odrzuceniu.

Zgodnie z art. 194 § 1 p.p.s.a. zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego przysługuje na postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego, których przedmiotem są rozstrzygnięcia enumeratywnie wymienione w pkt 1 -10 tego przepisu, a także wówczas, gdy ustawa wyraźnie przewiduje możliwość wniesienia środka zaskarżenia tego rodzaju.

Uregulowanie zawarte w art. 194 § 1 pkt 3 p.p.s.a. przyznaje stronom postępowania prawo do kwestionowania w drodze zażalenia wyłącznie tych postanowień, których przedmiotem jest zawieszenie postępowania (z przyczyn określonych w art. 124-126 p.p.s.a.) oraz odmowa podjęcia zawieszonego postępowania, natomiast nie dotyczy postanowień o odmowie zawieszenia postępowania.

Zauważyć należy, że powołany art. 194 § 1 p.p.s.a. określa w sposób szczegółowy i wyczerpujący katalog przypadków, w których jest dopuszczalne zaskarżenie określonego postanowienia sądu pierwszej instancji. Zatem jeżeli ani powyższy przepis, ani inny przepis ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie przewiduje wprost prawa strony do wniesienia środka odwoławczego w postaci zażalenia na postanowienie wojewódzkiego sądu administracyjnego w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania sądowego, oznacza to, że zażalenie na to postanowienie nie jest dopuszczalne (por. Marta Romańska [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz pod redakcją Tadeusza Wosia, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005, s. 389). Tak również przyjął NSA w szeregu orzeczeń, np. w wyroku z 5 lipca 2007 r. I FSK 1010/06 i postanowieniach: z 15 marca 2007 r. I OZ 175/07, z 4 kwietnia 2007 r. I OZ 224/07, z 15 listopada 2007 r. I FZ 447/07, z 22 kwietnia 2008 r. I FZ 644/07, II GZ 73/08, I OZ 279/08, z 7 maja 2007 r. II OZ 411/08, z 15 maja 2008 r.II FZ 167/08, z 21 sierpnia 2008 r. II GZ 193/08, z 12 sierpnia 2008 r. II GZ 186/08, z 8 sierpnia 2008 r. II GZ 165/08, z 29 lipca 2008 r. II GZ 156/08.

Należy mieć na uwadze, że kontynuacja postępowania sądowego będąca następstwem odmowy jego zawieszenia, nie może w istocie trwale szkodzić interesom żadnej ze stron. Postanowienie sądu pierwszej instancji, od którego nie przysługuje zażalenie, może bowiem podlegać kontroli zgodnie z art. 191 p.p.s.a., albowiem stosownie do treści tego przepisu Naczelny Sąd Administracyjny, na wniosek strony, rozpoznaje te postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia. Warunkiem skutecznego złożenia takiego wniosku jest wniesienie skargi kasacyjnej i wykazanie wpływu wydanego postanowienia na wynik sprawy. Kontynuacja postępowania sądowego, a więc prowadzenie go bez nieuprawnionej zwłoki, stanowi natomiast realizację zasady ogólnej zawartej w art. 7 p.p.s.a, z której wynika dyrektywa szybkiego załatwienia sprawy.

Wsparcia dla prezentowanej tezy o niedopuszczalności zażalenia na postanowienie o odmowie zawieszenia postępowania sądowego można również poszukiwać w poglądach doktryny i orzecznictwa sądów powszechnych wypowiadanych na gruncie art. 394 § 1 pkt 6 Kodeksu postępowania cywilnego. Jest to uzasadnione z tego względu, że treść art. 194 § 1 pkt 3 p.p.s.a. zbieżna jest z art. 394 § 1 pkt 6 k.p.c. Na gruncie tym ukształtowało się jednolite stanowisko doktryny, zgodnie z którym postanowienie o odmowie zawieszenia postępowania nie podlega zaskarżeniu - por. W. Siedlecki [w:] "Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz" pod red. Z. Resicha i W. Siedleckiego, Warszawa 1975, s. 648; S. Dmowski [w:] "Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz" Tom I, praca zbiorowa pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2006, s. 714; T. Ereciński [w:] T. Ereciński, J. Gudowski, M. Jędrzejewska, "Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz" Tom 2, Warszawa 2006, s. 171. Stanowisko to jest zgodne z wyrażonym przez Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 10 marca 1985 r. sygn. akt II CZ 19/85 poglądem, że "wyczerpujące unormowanie dopuszczalności zażalenia uniemożliwia dokonywanie takich prób wykładni, które przez poszukiwanie związków wydanych orzeczeń z innymi podlegającymi zaskarżeniu prowadziłyby do dowolnego rozszerzenia katalogu postanowień wyliczonych ściśle w art. 394 § 1 k.p.c.".

Na marginesie należy także zauważyć, iż kwestia możliwości zaskarżenia postanowień dotyczących zawieszenia postępowania wydawanych w toku postępowania administracyjnego została odmiennie uregulowana na gruncie ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.). W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 22 maja 2000 r., sygn. akt OPS 4/00 (opubl. w: ONSA 2000/4/137), Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku zwrotu "w sprawie zawieszenia postępowania", którym ustawodawca posłużył się w art. 101 § 3 k.p.a. chodzi o następujące rozstrzygnięcia: o zawieszeniu postępowania administracyjnego, o odmowie zawieszenia postępowania administracyjnego, o podjęciu zawieszonego postępowania administracyjnego oraz o odmowie podjęcia zawieszonego postępowania administracyjnego.

Tego rodzaju zwrotu nie zastosowano jednak w art. 194 § 1 pkt 3 p.p.s.a. Ustawodawca wskazał wprost w treści tego przepisu na możliwość zaskarżenia zażaleniem tylko postanowienia, którego przedmiotem jest zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania. Pozostałe przepisy powołanej wyżej ustawy nie przewidują również możliwości zaskarżenia innych rozstrzygnięć w obrębie zawieszenia postępowania sądowoadministracyjnego. Nie może budzić zatem wątpliwości, że wniesienie zażalenia na postanowienie odmawiające zawieszenia postępowania sądowoadministracyjnego nie jest dopuszczalne.

Mając na względzie powyższe rozważania należy stwierdzić, że postanowienie WSA w Bydgoszczy z 24 kwietnia 2009 r. nie podlegało zaskarżeniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego, a zatem zażalenie na to postanowienie podlega odrzuceniu jako niedopuszczalne. Odrzucenie zażalenia czyni zbędnym ustosunkowywanie się do podniesionych w nich zarzutów merytorycznych.

Mając powyższe na względzie Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 180 z związku z art. 197 § 2 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.