Wyrok NSA z dnia 20 sierpnia 2009 r., sygn. II FSK 504/08

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Edyta Anyżewska (sprawozdawca), Sędziowie NSA Krystyna Nowak, Włodzimierz Kubiak, Protokolant Joanna Drapczyńska, po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 2009 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 15 stycznia 2008 r. sygn. akt I SA/Bd 782/07 w sprawie ze skargi R. T. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 1 października 2007 r. nr [...] w przedmiocie podatku od spadków i darowizn 1) uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę, 2) zasądza od R. T. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w B. kwotę 225 (słownie: dwieście dwadzieścia pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy uchylił - na skutek skargi R. T. - decyzję Dyrektora Izby Skarbowej B. (i poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S.) w przedmiocie podatku od spadków i darowizn. Natomiast sporną decyzją organ odwoławczy utrzymał w mocy orzeczenie organu niższego stopnia o tożsamym przedmiocie, stosownie do art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. nr 8 poz. 60 ze zm.), dalej O.p.

Spór zawisły przed Sądem powstał na gruncie stosowania przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r., nr 142, poz. 1514 ze zm.), dalej p.s.d., oraz przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. nr 222, poz. 1629) w związku z faktem nabycia przez skarżącego w drugiej połowie 2006 r. spadku po zmarłym bracie.

Organ podatkowy ustalił w związku z powyższą okolicznością zobowiązanie podatkowe, zaś organ odwoławczy - jak zauważono - uznał pierwszoinstancyjną decyzję wymiarową za prawidłową. Organy podatkowe obu instancji stanęły przy tym na stanowisku, że do skarżącego nie ma zastosowania zwolnienie od podatku przewidziane w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy podatkowej, ponieważ przepis ten wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. (dodany w/w ustawą nowelizującą) i jako taki nie może mieć zastosowania do zdarzeń, które miały miejsce przed tą datą (nabycia spadku w 2006 r.). Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy nowelizującej, "przepis art. 4 ust. 4 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, ma zastosowanie również do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło po dniu 12 maja 2006 r." Art. 4 ust. 4 ustawy stwierdza zaś, że "zwolnienia określone w ust. 1 i w art. 4a stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa". Według organów, cytowany art. 3 ust. 2 ustawy nowelizującej w zw. z art. 4 ust. 4 p.s.d. (w zmienionym brzmieniu) - do których odwołuje się podatnik - umożliwiły jedynie skorzystanie z ulg i zwolnień przewidzianych w ustawie podatkowej w 2006 r. obywatelom państw członkowskich, którzy nabyli majątek w okresie od 13 maja 2006 r. do 31 grudnia 2006 r. Przepisy powyższe rozszerzyły z mocą wsteczną krąg osób uprawnionych do skorzystania ze zwolnień już obowiązujących w 2006 r. Treść tego unormowania nie uprawnia do wywiedzenia wniosku, że we wspomnianym okresie obowiązywało także zwolnienie wprowadzone do ustawy z dniem 1 stycznia 2007 r. (w art. 4a). Gdyby wolą ustawodawcy r. było wprowadzenie zwolnienia, o jakim mowa w art. 4a ustawy podatkowej, z mocą wsteczną, to zapisałby to wprost w przepisach przejściowych. To stanowisko organ podtrzymał w postępowaniu sądowym (odpowiedzi na skargę).