Wyrok NSA z dnia 31 sierpnia 2006 r., sygn. I OSK 871/05
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Zbigniew Rausz Sędziowie Małgorzata Jaśkowska (spr.) Jerzy Stankowski Protokolant Michał Zawadzki po rozpoznaniu w dniu 31 sierpnia 2006 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Łucji P.-R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 maja 2005 r. sygn. akt IV SA/Wa 125/05 w sprawie ze skargi Łucji P.-R. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 grudnia 2004 r. (...) w przedmiocie reformy rolnej 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie 2. oddala wniosek wnoszącej skargę kasacyjną o zwrot kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia 21 grudnia 2004 r. (...) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po rozpatrzeniu odwołania Łucji P.-R., utrzymał w mocy decyzję Wojewody Ł. z dnia 2 września 2002 r. (...) stwierdzającą, że majątek ziemski "S." o ogólnym obszarze 487 ha wraz ze znajdującymi się zabudowaniami gospodarczymi oraz dworem i parkiem, stanowiący własność Ksawerego Franciszka K. - podlegał przejęciu na cele reformy rolnej na podstawie art. 2 ust. 1 lit. "e" dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej /Dz.U. 1945 nr 3 poz. 13/. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy podał, że wnioskiem z dnia 6 sierpnia 2001 r. Teresa K. i Łucja P.-R. - spadkobierczynie Ksawerego Franciszka K. - właściciela majątku ziemskiego "S." wystąpiły o stwierdzenie, że dwór w "S." wraz z otaczającym go parkiem o pow. ok. 8 ha nie podpadał pod działanie art. 2 ust. 1 lit. "e" dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Jak ustalono w toku postępowania administracyjnego, majątek ziemski "S." o ogólnym obszarze 487 ha wraz z zabudowaniami gospodarczymi, dworem i parkiem został przejęty na rzecz Skarbu Państwa z mocy samego prawa na podstawie z art. 2 ust. 1 lit. "e" dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Przejęciu na cele reformy rolnej podlegały nieruchomości stanowiące własność oraz współwłasność osób fizycznych i prawnych, jeżeli ich rozmiar łączny przekraczał bądź 100 ha powierzchni ogólnej, bądź 50 ha użytków rolnych, a na terenie województw poznańskiego, pomorskiego i śląskiego, jeżeli ich rozmiar łączny przekraczał 100 ha powierzchni ogólnej niezależnie od wielkości użytków rolnych tej powierzchni. Jeżeli dana nieruchomość spełniała ww. cechy to przechodziła na własność Państwa i obejmowana była niezwłocznie zarządem państwowym wraz z budynkami, całym inwentarzem żywym i martwym oraz znajdującymi się na tej nieruchomości przedsiebiorstwami przemysłu rolnego /art. 6 dekretu/. Stosownie natomiast do treści par. 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej /Dz.U. 1945 nr 10 poz. 51/, orzekanie w sprawach, czy dana nieruchomość podpada pod działanie przepisów art. 2 ust. 1 lit. "e" należało w pierwszej instancji do kompetencji wojewódzkich urzędów ziemskich. Przepis ten wyraźnie stanowił, że wojewódzki urząd ziemski /obecnie wojewoda/ orzekał o całej nieruchomości, nie zaś o jego części. Zgodnie z par. 6 cyt. rozporządzenia strona ubiegająca się o uznanie, że dana nieruchomość jest wyłączona spod działania art. 2 ust. 1 lit. "e" dekretu PKWN powinna przedłożyć dowody stwierdzające dokładny obszar tej nieruchomości z wyszczególnieniem użytków każdego rodzaju, a w braku takich dowodów zwrócić się do organu o sporządzenie dowodów pomiarowych na swój koszt. Zdaniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wskazanego przepisu wynika, iż tylko w przypadku kwestionowania całego obszaru przejętej nieruchomości, można domagać się jej wyłączenia spod przejęcia na cele reformy rolnej. W konsekwencji zgłoszone przez Łucję P.-R. żądanie wyłączenia zespołu pałacowo-parkowego spod działania dekretu PKWN ocenić należy jako niedopuszczalne, tak wówczas, jak i obecnie. Dodatkowo organ naczelny podkreślił, że przepisy dekretu z dnia 6 września 1944 r. ograniczyły kognicję organów administracji publicznej wyłącznie do orzekania o zaistnieniu przesłanek z art. 2 ust. 1 lit. "e" ww. dekretu, tj. do kwestii, czy majątek ziemski z uwagi na obszar podlegał, czy też nie podlegał działaniu dekretu. Do właściwości organów nie należy zatem badanie powiązań zespołów pałacowo-parkowych z przejętym majątkiem ziemskim. Z akt sprawy wynika, że obszar całego majątku ziemskiego stanowiącego własność Ksawerego Franciszka K. wynosił 487 ha, a więc pod względem powierzchni spełniał kryteria wymienione w art. 2 ust. 1 lit. "e" dekretu PKWN.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
