Wyrok NSA z dnia 4 listopada 2005 r., sygn. I OSK 204/05
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janina Antosiewicz, Sędziowie NSA Wojciech Chróścielewski, Anna Orłowska ( spr. ), Protokolant Iwona Sadownik, po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Mirosława Z. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 października 2004 r. sygn. akt 6/II SA 3579/03 w sprawie ze skargi Mirosława Z. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia 1 września 2003 r. (...) w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej 1. oddala skargę kasacyjną 2. zasądza od Mirosława Z. na rzecz Głównego Inspektora Transportu Drogowego kwotę 450 zł. /czterysta pięćdziesiąt złotych/ tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 października 2004 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę skargi Mirosława Z. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia 1 września 2003 r. w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej.
Z uzasadnienia wyroku wynika, że orzeczenie wydano po ustaleniu przez organy administracji, a w części - przez Sąd I instancji w trybie art. 106 par. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, następujących okoliczności faktycznych:
po kontroli przeprowadzonej w dniu 21 maja 2003 r. na drodze krajowej nr 12/17 w miejscowości K. przez inspektorów transportu drogowego, decyzją Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego w L. z dnia 22 maja 2003 r. (...) nałożono na Mirosława Z. wykonującego transport drogowy, karę pieniężną w wysokości 4.000 zł za brak opłaty za przejazd po drogach krajowych.
W toku kontroli stwierdzono, że Mirosław Z. okazał kartę dobową wykupioną 27 stycznia 2003 r. /zatem - w chwili dokonywania kontroli karta utraciła już ważność/, karta nie odpowiadała pojazdowi, którym dokonywano transportu, gdyż wykupiono ją dla pojazdu o 3 osiach, powyżej 12 ton, a kontrolowany zestaw był pięcioosiowy, karta nie była wypełniona we wskazanych rubrykach /"ważna od" i "ważna do"/.
W ocenie organów orzekających w obu instancjach taka sytuacja powodowała, że Mirosław Z. nie wniósł opłaty drogowej, bowiem jedynie odpowiednia, w tym - prawidłowo wypełniona karta opłaty drogowej, stanowi dowód wniesienia tej opłaty.
Ponadto wypełniona przez Mirosława Z. karta nie odpowiadała zestawowi pojazdów, którymi skarżący wykonywał przewóz.
Wyniki kontroli uwidocznione w protokole kontrolujący potwierdził podpisując protokół.
Na podstawie karty opłaty przedłożonej przez skarżącego na rozprawie Sąd uznał jednak, że karta wypełniona została w sposób prawidłowy, tj. określony przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie uiszczania przez przedsiębiorców opłat za przejazd po drogach krajowych /Dz.U. nr 150 poz. 1684/.
Ponieważ skarżący przyznał, że zakupił kartę opłaty drogowej na inny pojazd niż kontrolowany /pięcioosiowy, pow. 12 ton/, zatem zdaniem Sądu nie było możliwe przyjęcie, że wniesiono opłatę za pojazd poddany kontroli w dniu 21 maja 2003 r., co w konkluzji prowadziło do uznania, że decyzje o wymierzeniu kary odpowiadają prawu.
W skardze kasacyjnej pełnomocnik Mirosława Z. zarzucił, że wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wydany został z obrazą:
- prawa materialnego poprzez błędną wykładnię przepisów:
- art. 42 ust. 1 i 2, art. 87 ust. 1, art. 92 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym /Dz.U. nr 125 poz. 1371 ze zm./ w związku z par. 4 i par. 5 pkt 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie uiszczania przez przedsiębiorców opłat za przejazd po drogach krajowych /Dz.U. nr 150 poz. 1684 ze zm./ przez przyjęcie, że wskazane przepisy uprawniają organy administracji do nakładania kar pieniężnych za przejazd po drogach krajowych z dowodem uiszczenia opłaty, ale w innej wysokości niż wymagana dla danego rodzaju pojazdu,
- art. 92 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym /Dz.U. nr 125 poz. 1371 ze zm./ w związku z 1p.6 załącznika do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wysokości kar pieniężnych w transporcie drogowym /Dz.U. nr 115 poz. 999/ przez przyjęcie, że zachodziły przesłanki do nałożenia na skarżącego kary pieniężnej.
Zdaniem strony skarżącej, pojęcie "bez uiszczenia opłaty", którym posługują się przepisy, nie jest równoznaczne z pojęciem "opłata uiszczona w wysokości innej niż wymagana", co powoduje, że żaden z cytowanych przepisów nie upoważniał organu administracji do nałożenia na skarżącego kary pieniężnej, gdyż nie zostały spełnione wynikające z nich przesłanki,
- i prawa procesowego:
- art. 145 par. 1 pkt 1 lit. "c" Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 6, 7, 8, 11, 77 par. 1, 80 oraz 107 par. 3 Kpa poprzez zaniechanie uchylenia zaskarżonej decyzji Głównego Inspektora Transportu Drogowego w sytuacji, gdy wydana ona została z naruszeniem przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy,
- art. 141 par. 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przez niedostateczne uzasadnienie wyroku.
Wniesiono o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie celem ponownego rozpoznania względnie - uchylenie wyroku i uwzględnienie skargi.
Wniesiono również o zasądzenie kosztów postępowania sądowego - w tym - kosztów zastępstwa procesowego.
Uzasadniając zarzuty i wnioski skargi kasacyjnej, pełnomocnik skarżącego wskazywał, że orzekające w sprawie organy administracji działały z obrazą zasad: praworządności, ustalenia prawdy obiektywnej, swobodnej ceny dowodów, uwzględnienia słusznego interesu obywateli i pogłębiania zaufania do organów państwa. Decyzje nie są przekonujące i nie zostały należycie uzasadnione.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną pełnomocnik Głównego Inspektora Transportu Drogowego wniósł o oddalenie skargi w całości, jako pozbawionej podstaw i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie ma usprawiedliwionych podstaw.
Zgodnie z art. 183 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./ Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak pod rozwagę z urzędu nieważność postępowania. Jeżeli nie wystąpiły przesłanki nieważności postępowania wymienione w art. 183 par. 2 ustawy, co ma miejsce w niniejszej sprawie, to Sąd związany był granicami skargi kasacyjnej.
Stosownie do art. 174 cyt. ustawy, skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1/ naruszeniu prawa materialnego poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie i 2/ naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy.
W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się, że gdy w skardze kasacyjnej zarzuca się zarówno naruszenie prawa materialnego jak i naruszenie przepisów postępowania, w pierwszej kolejności rozpoznaniu podlega zarzut naruszenia przepisów postępowania, ponieważ dopiero po przesądzeniu, że stan faktyczny przyjęty przez Sąd w zaskarżonym wyroku jest prawidłowy albo, że nie został skutecznie podważony, można przejść do skontrolowania procesu subsumcji danego stanu faktycznego pod zastosowany przez Sąd przepis prawa materialnego /por. wyrok NSA z dnia 9.03.2005 r., FSK 618/04 - ONSAiWSA 2005 Nr 6 poz. 120/.
W skardze kasacyjnej w niniejszej sprawie zarzuty naruszenia przepisów postępowania sformułowane zostały jako naruszenie przepisów art. 145 par. 1 pkt 1 lit. "c" ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 6, 7, 8, 11, 77 par. 1, 80 oraz 107 par. 3 Kpa przez zaniechanie uchylenia decyzji Głównego Inspektora Transportu Drogowego w sytuacji, gdy wydana ona została z naruszeniem przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy oraz - art. 141 par. 4 tej ustawy poprzez niedostateczne uzasadnienie wyroku.
Przytoczone zarzuty dotyczą w większości postępowania organów administracji i przepisów, których Sąd nie stosował w postępowaniu sądowoadministracyjnym, zatem - nie odnoszą się do zaskarżonego wyroku i - w myśl przytoczonych na wstępie przepisów ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - nie jest możliwa ich ocena w postępowaniu ze skargi kasacyjnej, skoro ta ze swej natury dotyczyć ma wyroku sądu.
Skarżący nie wykazał, na czym miałby polegać istotny wpływ wskazanych w skardze naruszeń przepisów postępowania na treść wyroku; skoro Mirosław Z. przyznał, że legitymował się w trakcie kontroli kartą opłaty drogowej na pojazd inny, niż ten, którym wykonywany był transport, a Sąd uznał, że karta opłaty drogowej wypełniona została prawidłowo, to między stronami postępowania sądowoadministracyjnego nie było sporu co do istotnych ustaleń stanu faktycznego sprawy.
Również nieuzasadniony jest zarzut naruszenia art. 141 par. 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, poprzez niedostateczne uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Wbrew temu zarzutowi skargi kasacyjnej, uzasadnienie wyroku sądu sporządzone zostało prawidłowo i zawiera wszystkie elementy przewidziane we wskazywanym art. 141 par. 4 ustawy, tj. przedstawienie stanu sprawy. zarzutów podniesionych w skardze i stanowiska stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia i jej wyjaśnienie.
Sąd I instancji uznał, że zarzuty skargi są w części uzasadnione i przyjął, że karta opłaty drogowej była wypełniona przez Mirosława Z. zgodnie ze wskazaniami, o których mowa w par. 5 pkt 1, 3, 4, 5 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie uiszczania przez przedsiębiorców opłat za przejazd po drogach krajowych /Dz.U. nr 150 poz. 1684 - k. 7 uzasadnienia wyroku WSA w Warszawie/.
Przechodząc do oceny zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego, zważyć należy, że przepisy art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym przewidują, że podczas przejazdu wykonywanego w ramach transportu drogowego, kierowca pojazdu samochodowego, (...), jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać, na żądanie uprawnionego organu kontroli, (...), dowód uiszczenia należnej opłaty za korzystanie z dróg krajowych (...).
Jak słusznie wyjaśniały organy i Sąd w zaskarżonym wyroku, opłata należna, to nie - każda, jakakolwiek opłata, lecz - szczegółowo określona w art. 42 ust. 1 i 2 pkt 1-3 ustawy i w par. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie uiszczania przez przedsiębiorców opłat za przejazd po drogach krajowych /publ. jw./. W ust. 2 par. 2 tego rozporządzenia ustalone zostały szczegółowe stawki opłat w zależności od czasu przejazdu pojazdu samochodowego, jego rodzaju, dopuszczalnej masy całkowitej oraz liczby osi i emisji spalin.
Sankcję za wykonywanie transportu drogowego lub przewozów na potrzeby własne, m.in. bez uiszczenia opłat za przejazd po drogach krajowych, w postaci kary pieniężnej, przewiduje art. 92 ust. 1 pkt 6 ustawy, a wysokość tych kar za naruszenia, o których mowa w ust. 1 art. 92 ustawy, określono - zgodnie z art. 92 ust. 2 - w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wysokości kar pieniężnych w transporcie drogowym /Dz.U. nr 115 poz. 999/. Zarówno w toku postępowania administracyjnego jak i na rozprawie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie Mirosław Z. nie zaprzeczał, że w chwili dokonywania kontroli okazywał kartę opłaty drogowej na przewóz pojazdem innym, niż ten, którym wykonywał transport.
Zarzuty podniesiony w skardze kasacyjnej o "rozpatrzeniu sprawy w bardzo wąskim zakresie, nie rozpatrzeniu i nie zawarciu w uzasadnieniu większości zarzutów skargi" oraz "przyjęciu za wystarczające dla oddalenia skargi uznania, że opłata nie została wniesiona za pojazd poddawany kontroli /chodzi o liczbę osi/" zmierzają w istocie do wykazania prawidłowości zarzutów o naruszeniu przez Sąd przepisów prawa materialnego.
Strona skarżąca konsekwentnie w toku całego postępowania argumentuje, że przepisy prawa dotyczące obowiązku wniesienia opłaty drogowej nie przewidują poddania karze pieniężnej osoby, legitymującej się dowodem uiszczenia opłaty, ale w wysokości innej niż wymagana dla danego rodzaj pojazdu, zatem - że brak było przesłanek nałożenia kary pieniężnej na skarżącego.
Pogląd ten jest oczywiście błędny i nie znajduje oparcia w zacytowanych przepisach ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym /Dz.U. nr 125 poz. 1371 ze zm./ i przepisach rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie uiszczania przez przedsiębiorców opłat za przejazd po drogach krajowych /Dz.U. nr 150 poz. 1684 ze zm./.
Zarówno w art. 87 ust. 1-4 ustawy jak i w przepisach cyt. wyżej rozporządzenia ustawodawca szczegółowo określił w jaki sposób osoby wykonujące transport drogowy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej mają wykonać ciążące na nich obowiązki wniesienia opłat za przejazd po drogach krajowych.
Przyjęcie, że okazanie przez wykonującego transport, karty opłaty drogowej wniesionej na jakikolwiek pojazd zwalnia go od odpowiedzialności przewidzianej w art. 92 ust. 1 ustawy, prowadziłoby do pozbawienia sensu tego przepisu, co słusznie podkreślił organ w odpowiedzi na skargę kasacyjną.
Tym samym za niezasadne uznać należy zarzuty skargi kasacyjnej o naruszeniu w zaskarżonym wyroku mających zastosowanie w sprawie przepisów prawa materialnego.
W tej sytuacji skarga kasacyjna podlegała oddaleniu na podstawie art. 184 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Koszty postępowania kasacyjnego od wnoszącego skargę zasądzono zgodnie z art. 204 pkt 1 tej ustawy.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
