Wyrok NSA z dnia 7 wrzenia 2005 r., sygn. II GSK 122/05
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Rafał Batorowicz (spr.), Sędziowie NSA Kazimierz Jarząbek, Andrzej Kuba, Protokolant Karolina Mamcarz, po rozpoznaniu w dniu 7 września 2005 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej E N.-M. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 marca 2005 r. sygn. akt VI SA/Wa 304/05 w sprawie ze skargi E. N.-M. na decyzję Ministra Finansów z dnia [...] listopada 2004 r. Nr [...] w przedmiocie uprawnienia do prowadzenia ksiąg rachunkowych oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 30 marca 2005 r., sygn. akt VI SA/Wa 304/05, odrzucił skargę E. N.-M. na decyzję Ministra Finansów z dnia [...] listopada 2004 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania certyfikatu uprawniającego do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
W uzasadnieniu postanowienia stwierdzono, że w dniu [...] stycznia 2005 r. E. N.-M. wniosła za pośrednictwem Ministra Finansów skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję Ministra Finansów z dnia [...] listopada 2004 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania certyfikatu uprawniającego do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Skarga wraz z aktami administracyjnymi i odpowiedzią na skargę została przekazana Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie w dniu 10 lutego 2005 r. Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału VI z dnia 16 lutego 2005 r. Sąd I instancji wezwał skarżącą do usunięcia braków formalnych skargi przez uiszczenie wpisu sądowego w kwocie 200 zł w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem odrzucenia skargi.
Wezwanie doręczono skarżącej w dniu 14 marca 2005, r., a zatem termin do uzupełnienia braku w postaci uiszczenia wpisu upływał w dniu 21 marca 2005 r.
Skarżąca dokonała wpłaty 200 zł tytułem uiszczenia wpisu sądowego w dniu 22 marca 2005 r., a więc po upływie ustawowego terminu.
Na podstawie przepisu art. 58 § l ust. 3 w zw. z art. 220 § 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153 z 2002 r., poz. 1270 ze zm.) - dalej: p.p.s.a. - Sąd I instancji odrzucił skargę E. N.-M..
E. N.-M. wniosła skargę kasacyjną od powyższego postanowienia, wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania.
Zaskarżonemu postanowieniu skarżąca zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 58 §1 pkt 3 w zw. z art. 220 § 3 p.p.s.a. poprzez bezzasadne odrzucenie skargi E. N.-M. z powodu rzekomego nieopłacenia skargi w ustawowym terminie, mimo że skarga faktycznie została opłacona w 7-dniowym terminie określonym ustawą, a zatem powinna zostać rozpoznana.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżąca wskazała, że w dniu 18 marca 2005 r. dokonała wpłaty kwoty 200 zł w B. H. "A.", które zawodowo zajmuje się pośrednictwem finansowym, na dowód czego przedstawiła potwierdzenie wpłaty gotówkowej z dnia 18 marca 2005 r., a także oświadczenie K. M., prowadzącego B. H. "A." z dnia 13 maja 2005 r., z którego wynikało, że pieniądze wpłacone przez skarżącą zostały przekazane do systemu bankowego w dniu 21 marca 2005 r. Skarżąca wniosła ponadto o przeprowadzenie dowodu z wyciągu z rachunku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w Narodowym Banku Polskim z dnia 21 i 22 marca 2005 r.
Zdaniem skarżącej nie jest zgodne ze stanem faktycznym ustalenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie przyjmujące za podstawę odrzucenia skargi nieusunięcie braków formalnych w wyznaczonym terminie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
I.
Jak wynika z treści art. 173 § 1 p.p.s.a. skarga kasacyjna przysługuje nie tylko od wyroku wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny, ale również od wydanego przez ten sąd postanowienia kończącego postępowanie w sprawie. W szczególności kończy postępowanie postanowienie o odrzuceniu skargi.
W art. 220 § 3 p.p.s.a. wymieniono przypadki, w których wydawane są postanowienia o odrzuceniu środków prawnych, od których pomimo wezwania nie został uiszczony wpis. Między innymi odrzuceniu z tego powodu podlega skarga wniesiona do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Porównanie treści art. 173 § 1 i art. 220 § 3 p.p.s.a. wskazuje, że od postanowienia o odrzuceniu skargi przysługuje skarga kasacyjna. Nie jest przepisem szczególnym przewidującym inny środek odwoławczy art. 220 § 4 p.p.s.a., w którego treści mowa o zażaleniu wnoszonym na postanowienie wymienione w § 3. Przepis ten rozumieć należy jedynie w ten sposób, że wolne są od wpisu zażalenia na postanowienia o odrzuceniu środków prawnych wymienionych w § 3, o ile od takich postanowień nie przysługują inne środki odwoławcze (por. postanowienie NSA z 29 lipca 2004 r. sygn. OZ 120/04, ONSA i WSA 2004/2/34).
II.
Zgodnie z art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na podstawach:
1) naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;
2) naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
W sprawie niniejszej strona skarżąca oparła skargę kasacyjną wyłącznie na drugiej z wymienionych podstaw kasacyjnych.
III.
W świetle art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania, co oznacza, że granice skargi kasacyjnej wyznaczają zakres badania sprawy przez sąd drugiej instancji (por. wyrok NSA z 30 marca 2004 r. sygn. GSK 10/04, M. Prawn. 2004/9/391). Zatem, rozpatrując skargę kasacyjną opartą na podstawie określonej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny bada, czy doszło do zarzucanego naruszenia przepisów postępowania i czy ewentualne naruszenie miało wpływ na wynik sprawy. Przepisy dotyczące postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym nie dają natomiast podstawy do prowadzenia przed tym sądem postępowania dowodowego zmierzającego do dokonania ustaleń faktycznych odmiennych od tych, które stanowiły podstawę rozstrzygnięcia wojewódzkiego sądu administracyjnego. Zagadnienie prawidłowości ustaleń faktycznych może być przedmiotem oceny Naczelnego Sądu Administracyjnego tylko wtedy, gdy jako podstawę kasacyjną wskazano naruszenie odpowiednich przepisów postępowania sądowoadministracyjnego (por. m.in. wyrok NSA z 31 marca 2004 r. sygn. OSK 59/04, ONSA i WSA 2004/1/10).
IV.
Brak podstaw do przyjęcia, by wskazane w pkt II i pkt III zasady doznawały istotnych odstępstw w przypadkach rozpatrywania skarg kasacyjnych od postanowień kończących postępowanie, w szczególności od postanowień o odrzuceniu skarg z powodu nieuiszczenia w terminie wpisu.
Mimo specyfiki postępowań poprzedzających wydawanie takich postanowień, zwłaszcza w zakresie braku elementu kontroli zgodności z prawem aktów i czynności z zakresu administracji publicznej oraz samodzielności sądu pierwszej instancji co do ustalania stanu faktycznego niezbędnego do rozstrzygnięcia, ustawodawca nie wprowadził rozwiązań wskazujących na czysto rewizyjny czy apelacyjny charakter postępowania przed sądem drugiej instancji. Stąd też nie można przyjąć, by w odróżnieniu od trybu rozpatrywania skarg kasacyjnych od wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych możliwe było dalsze gromadzenie dowodów i dokonywanie ustaleń faktycznych celem oceny czy zachodziły przesłanki odrzucenia skargi z powodu jej nieopłacenia.
V.
W sprawie niniejszej strona skarżąca zarzuciła naruszenie art. 58 § 1 pkt 3 w zw. z art. 220 § 3 p.p.s.a. twierdząc, że bezzasadnie odrzucono skargę, mimo że skarga została faktycznie opłacona w ustawowym terminie. Tak skonstruowany zarzut był chybiony już z tego względu, że nie mogło dojść do naruszenia wymienionych przepisów, jeżeli uznać za prawidłowe ustalenie sądu pierwszej instancji, że wpis od skargi uiszczono po upływie siedmiodniowego terminu z art. 220 § 1 p.p.s.a. W ramach podstawy kasacyjnej z art. 174 pkt 2 p.p.s.a. nie przedstawiono zarzutów naruszenia przepisów postępowania sądowoadministracyjnego mogącego skutkować ocenę, że ustalenia sądu były wadliwe. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej powołano natomiast nowe okoliczności faktyczne i dowody, zmierzając do tego, by w postępowaniu wywołanym skargą kasacyjną dokonać nowych ustaleń, co jak już wykazano, nie było dopuszczalne.
VI.
Niezależnie od przyczyny wymienionej w pkt V zawarta w uzasadnieniu skargi kasacyjnej argumentacja nie była zasadna i z innych względów.
A. Uiszczenie opłaty sądowej należnej od strony przez inną osobę jest skuteczne (por. uchwałę SN z 12 kwietnia 1995 r. sygn. III CZP 40/95, OSNC 1995/7-8/113). Dlatego też uiszczenie wpisu przez podmiot zawodowo trudniący się pośrednictwem finansowym wywołuje skutek taki jak dokonanie wpłaty przez samą stronę. Niemniej jednak skuteczność uiszczenia opłaty przez pośrednika oceniać należy według zasad dotyczących działań strony, co wyłącza możność przyjęcia, by skutek odnosiło już przyjęcie przez pośrednika od strony kwoty odpowiadającej wpisowi. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem datą uiszczenia opłaty sądowej jest data przyjęcia przelewu przez bank, w którym zlecający przelew ma rachunek z kwotą wystarczającą na pokrycie wpisu (por. postanowienie SN z 9 sierpnia 2000 r. sygn. I CKN 820/00, LEX nr 109406).
B. Strona skarżąca całkowicie pomija okoliczność, iż ustalenie wojewódzkiego sądu administracyjnego co do daty uiszczenia wpisu znajdowało oparcie w treści bankowego dowodu polecenia przelewu wskazującej, że zarówno samego polecenia, jak i przelewu oraz autoryzacji dokonano po upływie terminu do uiszczenia wpisu. Wobec tego chybiony byłby zarzut bezpodstawności odrzucenia skargi, rozumiany jako dotyczący braku podstaw dowodowych ustaleń sądu.
C. Nawet jeśli przyjąć, że w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym za pośrednictwem art. 193 p.p.s.a. możliwe jest stosowanie art. 106 § 3 p.p.s.a., to ostatnio wymieniony przepis nie stanowiłby należytej podstawy prowadzenia dowodu z pisemnego oświadczenia osoby kierującej podmiotem trudniącym się pośrednictwem finansowym.
Art. 106 § 3 p.p.s.a. przewiduje jedynie możliwość prowadzenia dowodów uzupełniających z dokumentów służących usunięciu istniejących wątpliwości, a nie celem poddawania wątpliwości wcześniejszych ustaleń. Tymczasem przedłożony dokument prywatny nie jest przydatny do usuwania wątpliwości, które nie zachodzą, zważywszy jednoznaczną treść bankowego dowodu przelewu. Nadto, pisemne oświadczenie osoby fizycznej w istocie stanowi formę zastępującą dowód z zeznań świadka, niedopuszczalny w postępowaniu sądowoadministracyjnym.
D. Przedstawiona w pkt VI.C interpretacja art. 106 § 3 p.p.s.a. sprzeciwiała się prowadzeniu nowego dowodu z wyciągu rachunku bankowego sądu z uwagi na brak elementu usuwania istniejących wątpliwości.
VII.
Z wymienionych w pkt II-VI powodów uznano, że skarga kasacyjna nie miała usprawiedliwionych podstawach i oddalono ją na podstawie art. 184 p.p.s.a.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
