Wyrok NSA z dnia 6 października 1995 r., sygn. SA/Lu 2409/94
Artykuł 23 ust. 1 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu /Dz.U. nr 106 poz. 457 ze zm./ upoważniał organy administracji do spraw zatrudnienia i bezrobocia jedynie do orzekania o zwrocie nienależnych świadczeń określonych w tej ustawie; przepis ten nie dotyczył świadczeń z ubezpieczenia społecznego określonych w odrębnych przepisach.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Witolda K. na decyzję Kierownika Wojewódzkiego Urzędu Pracy w (...) z dnia 17 października 1994 r. w przedmiocie przyznania zasiłków dla bezrobotnych, rodzinnego i pielęgnacyjnego oraz potrącenia nienależnie pobranych świadczeń i na podstawie art. 207 par. 1 i 3 Kpa w związku z art. 68 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368/ stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Kierownika Rejonowego Urzędu Pracy w L. w części dotyczącej potrącenia nienależnie pobranych kwot z przyznanych zasiłków.
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 17 października 1994 r. nr (...), wydaną z upoważnienia Kierownika Wojewódzkiego Urzędu Pracy w (...), utrzymano w mocy decyzję Kierownika Rejonowego Urzędu Pracy w L. z dnia 24 sierpnia 1994 r. nr (...), przyznającą Witoldowi K. zasiłek dla bezrobotnych od dnia 17 lipca 1994 r. do dnia 17 sierpnia 1994 r. w wysokości 1 911 000 zł /brutto/ oraz zasiłek rodzinny za okres od maja do sierpnia 1994 r. łącznie w wysokości 3 340 000 zł i zasiłek pielęgnacyjny za ten sam okres łącznie w wysokości 1 943 500 zł. Jednocześnie potrącono 3 340 000 zł oraz 1 943 500 zł przyznanego zasiłku rodzinnego i pielęgnacyjnego. W uzasadnieniu decyzji ostatecznej ustalono, że Witold K. został zarejestrowany w Rejonowym Biurze Pracy w L. w dniu 22 maja 1992 r. jako bezrobotny z prawem do zasiłku z Funduszu Pracy. Zasiłek dla bezrobotnych pobierał od 23 maja 1992 r. do 22 maja 1993 r. i w tym okresie były mu wypłacane zasiłki rodzinny i pielęgnacyjny, przyznane na uprawnionych członków rodziny. Decyzją z dnia 1 czerwca 1993 r. organ I instancji orzekł o utracie prawa do zasiłku dla bezrobotnych od dnia 23 maja 1993 r. z powodu wyczerpania ustawowego okresu pobierania świadczeń z Funduszu Pracy zgodnie z art. 21 ust. 2 ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu. Witold K. natomiast pobierał w dalszym ciągu zasiłki rodzinny i pielęgnacyjny. Następnie, zgodnie z decyzją Kierownika Rejonowego Urzędu Pracy w L. z dnia 5 lipca 1993 r., utracił on status bezrobotnego z dniem 1 lipca 1993 r. z powodu podjęcia pracy. Po zakończeniu zatrudnienia, w dniu 18 października 1993 r. Witold K. ponownie został zarejestrowany w Rejonowym Urzędzie Pracy jako bezrobotny. Nie przyznano mu jednak prawa do zasiłku dla bezrobotnych z powodu niespełnienia warunków ustalonych w art. 21 ust. 6 ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu. Przysługiwało mu natomiast prawo do zasiłków rodzinnego i pielęgnacyjnego w myśl par. 34 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 10 kwietnia 1989 r. w sprawie zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych /Dz.U. 1993 nr 110 poz. 492/, które to świadczenia zainteresowany pobierał w okresie od 1 października 1993 r. do 31 marca 1994 r. W dniu 14 kwietnia 1994 r. Witold K. złożył w Rejonowym Urzędzie Pracy oświadczenie, że od 13 stycznia 1994 r. podjął pracę w Spółdzielni Mieszkaniowej "Cz." w L., w związku z czym decyzją z dnia 14 kwietnia 1994 r. organ I instancji orzekł o utracie przez niego statusu bezrobotnego z dniem 13 stycznia 1994 r. W dniu 15 kwietnia 1994 r. Witold K. przedstawił świadectwa pracy i wypełnił kartę rejestracyjną. Zostało wówczas ujawnione, że w okresie od 10 kwietnia 1992 r. do 31 października 1992 r. był zatrudniony w "S." w P., czyli w okresie, w którym był uznany za bezrobotnego i pobierał świadczenia zarówno z Funduszu Pracy, jak i z ubezpieczenia społecznego. W dniu rejestracji więc, to jest 22 maja 1992 r., Witoldowi K. nie przysługiwał status bezrobotnego i nie był on uprawniony do pobierania zasiłku dla bezrobotnych, jak również zasiłków rodzinnego i pielęgnacyjnego. Pobrane świadczenia zatem były świadczeniami nienależnymi i podlegają zwrotowi i ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W dniu 16 maja 1994 r. Witold K. został zarejestrowany po raz kolejny jako bezrobotny. Prawo do zasiłku dla bezrobotnych nabył od dnia 17 maja 1994 r. /art. 20 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 21 ust. 6 ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu/. Decyzją z dnia 24 sierpnia 1994 r. organ I instancji przyznał Witoldowi K. bieżący zasiłek dla bezrobotnych, to jest za okres od 17 lipca 1994 r. do 17 sierpnia 1994 r. w wysokości 1 911 000 zł /brutto/ i zasiłek rodzinny za okres od maja do sierpnia 1994 r. łącznie w wysokości 3 340 000 zł oraz zasiłek pielęgnacyjny za okres od maja do sierpnia 1994 r. łącznie w wysokości 1 943 000 zł i jednocześnie potrącił te kwoty zasiłków: rodzinnego i pielęgnacyjnego. Zdaniem organu II instancji, rozpatrującego odwołanie Witolda K. od powyższej decyzji w części dotyczącej potrącenia kwot przyznanych zasiłków: rodzinnego i pielęgnacyjnego, rozstrzygnięcie to było prawidłowe, gdyż decyzją z dnia 17 maja 1994 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Oddział w L. odmówił zainteresowanemu prawa do zasiłków rodzinnego i pielęgnacyjnego za okres od 1 maja 1992 r. do 30 czerwca 1993 r. i od 1 października 1993 r. do 31 marca 1994 r. na łączną kwotę 20 869 900 zł, ponieważ w tych okresach nie był on osobą bezrobotną i nie przysługują mu przyznane świadczenia z Funduszu Pracy ani pobierane zasiłki rodzinny i pielęgnacyjny. Wypłacone przez Rejonowy Urząd Pracy powyższe, nienależne świadczenia podlegają zwrotowi, gdyż ich nadpłata nastąpiła z winy Witolda K. Decyzja ZUS w L. z dnia 17 maja 1994 r. stanowi tytuł wykonawczy egzekucji świadczeń z ubezpieczenia społecznego w postępowaniu administracyjnym. Pismem z dnia 1 lipca 1994 r. nr (...) Rejonowy Urząd Pracy w L. zażądał zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. Zainteresowany nie dokonał wpłaty w zakreślonym mu terminie ani nie zareagował na wysłane mu upomnienie z dnia 15 września 1994 r. Zgodnie z art. 37 ust. 4 ustawy z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych /Dz.U. 1989 nr 25 poz. 137 ze zm./ kwoty nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, ustalone prawomocną decyzją oddziału ZUS, podlegają potrąceniu z wypłacanych świadczeń, a jeżeli prawo do świadczenia nie przysługuje - ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W przypadku Witolda K. ustalenie uprawnień do zasiłków rodzinnego i pielęgnacyjnego nastąpiło dopiero po złożeniu wniosku, to jest 19 lipca 1994 r. Potrącenie zatem przez Rejonowy Urząd Pracy kwoty 3 340 000 zł /zasiłku rodzinnego za okres maj-sierpień 1994 r./ oraz kwoty 1 943 500 zł /zasiłku pielęgnacyjnego za okres maj-sierpień 1994 r./ jest w pełni zasadne.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
