Zmiana warunków nabywania prawa do świadczeń pielęgnacyjnych - niezgodna z konstytucją

16 grudnia 2013 r.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy przejściowe dotyczące świadczenia pielęgnacyjnego są niezgodne z konstytucją. Osoby, które pobierały świadczenie pielęgnacyjne na dotychczasowych zasadach, na skutek zmiany przepisów dokonanych ustawą z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw zachowały prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w dotychczasowej wysokości - nabyte na podstawie ostatecznych bezterminowych decyzji administracyjnych - jedynie do 30 czerwca 2013 r. Zmiana warunków nabywania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego i wprowadzenie nowych warunków uprawniających do ubiegania się o przyznanie specjalnego zasiłku opiekuńczego spowodowała, że znaczna część osób pobierających dotychczas świadczenie została pozbawiona do niego prawa i nie spełniła warunków wymaganych do przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego. W obowiązujących przepisach nie została przewidziana żadna procedura w kwestii ewentualnego przywrócenia prawa do tego świadczenia. Skutki ustawy zmieniającej (jej art. 11 ust. 3) nastąpiły automatycznie i nie były uzależnione od wydania aktów stosowania prawa czy przeprowadzenia postępowań w indywidualnych sprawach świadczeniobiorców. Trybunał uznał, że w okolicznościach tej sprawy doszło do naruszenia praw słusznie nabytych oraz zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa w odniesieniu do tej grupy osób, które pobierały świadczenie pielęgnacyjne na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy zmieniającej i które jednocześnie nie spełniły przesłanek nabycia świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych, w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą. Zatem ustawodawca powinien wprowadzić stosowne korekty np. do ustawy o świadczeniach rodzinnych, w celu wyeliminowania niezgodności.