Postanowienie SN z dnia 20 listopada 2025 r., sygn. II NSNC 281/23
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Elżbieta Karska
w sprawie z powództwa P. spółki akcyjnej w W.
przeciwko A. W.
o zapłatę
na skutek skargi nadzwyczajnej Rzecznika Finansowego od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z 14 kwietnia 2021 r., sygn. III Ca 790/20
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych 20 listopada 2025 r.
wniosku Rzecznika Finansowego z 5 listopada 2025 r. o wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego Leszka Boska oraz sędziego Sądu Najwyższego Aleksandra Stępkowskiego od orzekania w sprawie o sygn. II NSNc 281/23
oddala wniosek.
UZASADNIENIE
Pismem z 29 grudnia 2022 r. Rzecznik Finansowy wniósł skargę nadzwyczajną od prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z 14 kwietnia 2021 r., sygn. akt: III Ca 790/20, domagając się jego uchylenia w zaskarżonej części i orzeczenia w tym zakresie co do istoty sprawy, ewentualnie jego uchylenia w zaskarżonej części i przekazania sprawy właściwemu sądowi do ponownego rozpoznania.
Pismem z 5 listopada 2025 r. Rzecznik Finansowy wniósł o wyłączenie sędziów Sądu Najwyższego Leszka Boska i Aleksandra Stępkowskiego od orzekania w sprawie o sygn. akt II NSNc 281/23. W uzasadnieniu Rzecznik wskazał, że u podstaw niniejszego wniosku o wyłączenie sędziów leży wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 4 września 2025 r., C-225/22, „R” S.A. przeciwko AW „T” sp. z o.o., z treści którego wynika, że w określonych okolicznościach orzeczenie Sądu Najwyższego powinno być uznane za niebyłe. Rzecznik podkreślił przy tym, że okoliczności powołania wymienionych we wniosku sędziów są tożsame z tymi, o których traktuje powołany wyrok, wobec czego istnieje realne prawdopodobieństwo, że orzeczenie wydane z udziałem tych sędziów zostanie w przyszłości uznane za niebyłe na podstawie wyroku TSUE z dnia 4 września 2025 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek Rzecznika Finansowego podlegał oddaleniu.
Instytucja wyłączenia sędziego jest trwale ugruntowana w polskich procedurach. Stanowi podstawowy atrybut władzy sądowniczej i fundament sprawiedliwości. Cechy takie jak niezawisłość i bezstronność charakteryzują co do zasady samych sędziów, stanowiąc podstawę ich subiektywnej bezstronności. Ta jednak może zostać obalona wówczas, gdy pojawią się dowody przeciwne, zaś sędzia winien być wyłączony od rozpatrywania sprawy wyłącznie w razie uzasadnionej wątpliwości w tym zakresie. Przepisy dotyczące wyłączenia sędziego mają na celu zabezpieczenie bezstronności przez usunięcie od rozpoznania sprawy sędziego, który z tej lub innej przyczyny mógłby być zainteresowany wynikiem sprawy lub z góry na rzecz tej lub innej strony uprzedzony, a ponadto dążą do uniknięcia konfliktów, jakie mogłyby zachodzić w sumieniu sędziego, gdyby jego własny interes lub interes osób mu bliskich przeciwstawiał się interesowi wymiaru sprawiedliwości. Regulacja wyłączenia sędziego, co podkreśla Sąd Najwyższy, mimo zamieszczenia w ustawie procesowej, ma w istocie rzeczy charakter ustrojowy, służy budowie społecznego zaufania do wymiaru sprawiedliwości, ajecelem jest zapewnienie sprawowania wymiaru sprawiedliwości w warunkach optymalnych, wyłączających ewentualne wątpliwości co do bezstronności sędziego (A. Łazarska, w: T. Szanciło (red.), Kodeks postępowania cywilnego, Tom I, Komentarz, Warszawa 2019, s. 168 – 169; uchwała Sądu Najwyższego z 6 marca 1998 r., III CZP 70/97, OSNC 1998, Nr 9, poz. 132; postanowienie SąduNajwyższego z 3 sierpnia1973 r., II CZ 135/73, BSN 1973, Nr 9, poz. 172). Bezstronność jest uznawana za jedną z podstawowych wartości charakteryzujących sądowe rozstrzyganie sporów, zapewniających legitymizację i akceptację podejmowanych rozstrzygnięć. Wyraża się ona w obiektywnym, neutralnym stosunku sądu do stron i uczestników procesu (A. Łazarska, op. cit., s. 168-169).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
