Wyrok SN z dnia 4 listopada 2025 r., sygn. III USKP 150/24
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Piotr Prusinowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bohdan Bieniek
SSN Jolanta Frańczak
w sprawie z odwołania E. Sp. z o.o. w S.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Jaśle
z udziałem P.P.
o ustalenie właściwego ustawodawstwa,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 4 listopada 2025 r.,
skargi kasacyjnej odwołującej się od wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie
z dnia 7 marca 2024 r., sygn. akt III AUa 15/24,
uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie odwoławcze i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Rzeszowie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Bohdan Bieniek Piotr Prusinowski Jolanta Frańczak
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 9 marca 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Jaśle powołując się na art. 83 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 11 ust. 3 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego stwierdził, że ubezpieczony P.P. nie podlega ustawodawstwu polskiemu w okresie od 9 sierpnia 2017 r. do 1 czerwca 2018 r. ze względu na podleganie ustawodawstwu niemieckiemu, wycofując jednocześnie zaświadczenie A1 potwierdzające, że w tym okresie zastosowanie znajdowało ustawodawstwo polskie. Organ rentowy stwierdził również w zaskarżonej decyzji, że zarówno w przypadku spółki F. Sp. z o.o. Sp. K, jak i spółki E. sp. z o.o. nie zostały spełnione warunki do zastosowania art. 12 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
Wyrokiem z dnia 21 listopada 2023 r. Sąd Okręgowy w Krośnie oddalił odwołanie wnioskodawcy. Organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 22 listopada 2021 r. poinformował Sąd, że wobec pisma organu rentowego z dnia 9 marca 2021 r., w którym organ rentowy informował niemiecką instytucję zabezpieczenia społecznego o wycofaniu uprzednio wydanego dla ubezpieczonego formularza A1 - instytucja niemiecka pismem z dnia 29 października 2021 r. poinformowała, że w jej ocenie mającym zastosowanie do sytuacji ubezpieczonego właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo niemieckie zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. a rozporządzenia 883/2004, czyli prawo miejsca pracy, w tym wypadku Niemcy, ponieważ ubezpieczony nie ma zwykłego zatrudnienia w dwóch lub więcej państwach członkowskich. Sąd Okręgowy wskazał, że z dyspozycji art. 11 ust. 3 lit. a cyt. wyżej rozporządzenia, wynika generalna reguła w myśl której, w przypadku pracowników najemnych zasadą jest podleganie systemowi zabezpieczenia społecznego tylko jednego kraju, w którym jest świadczona praca. Zgodził się ze stanowiskiem organu rentowego wyrażonym w zaskarżonej decyzji, że P.P. nie spełnia warunków podlegania ustawodawstwu polskiemu na podstawie art. 13 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. W ocenie Sądu Okręgowego nie było jakichkolwiek podstaw by przyjąć, że ubezpieczony P.P. był osobą, która „normalnie wykonuje pracę najemną w dwóch lub w kilku Państwach Członkowskich", a zatem brak było podstaw do zastosowania art. 13 ust. 1 omawianego rozporządzenia. Przeprowadzone postępowanie wykazało, że pod kątem możliwości zastosowania art. 12 ust. 1 rozporządzenia 883/2004, dla celów określenia mającego zastosowanie ustawodawstwa polskiego, warunki delegowania ubezpieczonego również nie zostały spełnione po stronie pracodawcy jako płatnika składek. Spółki F. Sp. z o.o. Sp. K., jak i E. sp. z o.o. świadczyły jedynie usługi na rzecz dwóch kontrahentów niemieckich w zakresie budowy i montażu przemysłowych instalacji elektrycznych w rożnych państwach UE. Nie wykazały żadnej działalności gospodarczej na terytorium Polski zarówno w latach 2015 – 2017, jak i w okresie późniejszym. Obie spółki pomimo żądania przez organ rentowy nie udokumentowały również kontraktów na realizację usług na terytorium Polski w latach 2018- 2019. Z zeznań wielu ubezpieczonych złożonych w postępowaniach przed organem rentowym wynika, że zasadniczo zatrudnieni u wnioskodawcy pracowali wyłącznie w Niemczech, w Polsce zaś wykonywali jedynie prace przygotowawcze do wyjazdu do pracy za granicą. Jednocześnie Sąd Okręgowy wskazał, że wspólnicy spółki E. nie wykazali żeby prowadzili jakąkolwiek znaczącą dochodowo działalność gospodarczą, tzn. aby wykonywali prace na obiektach na terenie Polski w zakresie swojej specjalności, w takim rozmiarze i charakterze, jak pracownicy przez nich zatrudniani wykonywali przede wszystkim na terenie Niemiec.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
