Wyrok SN z dnia 26 marca 2025 r., sygn. II PSKP 25/24

Istota problemu

Problem prawny w niniejszej sprawie polegał na ustaleniu, czy rozpoznanie przez Sąd Apelacyjny sprawy na posiedzeniu niejawnym w sytuacji, gdy strona pozwana w apelacji oraz w odpowiedzi na apelację powódki złożyła wyraźny i kategoryczny wniosek o przeprowadzenie rozprawy, stanowi naruszenie art. 374 zdanie drugie k.p.c. skutkujące nieważnością postępowania na podstawie art. 379 pkt 5 k.p.c., poprzez pozbawienie strony możności obrony jej praw. Kwestią sporną było również określenie, czy wniosek strony o rozpoznanie sprawy na rozprawie ma charakter wiążący dla sądu odwoławczego, a jego ignorowanie prowadzi do tak poważnej wadliwości postępowania, że wymaga zniesienia postępowania przed sądem drugiej instancji.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy uznał skargę kasacyjną za uzasadnioną i uchylił zaskarżony wyrok oraz zniósł postępowanie przed Sądem Apelacyjnym w całości, przekazując sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania. Sąd stwierdził, że zgodnie z art. 374 zdanie drugie k.p.c. sąd drugiej instancji nie może rozpoznać sprawy na posiedzeniu niejawnym, jeżeli strona w apelacji lub odpowiedzi na apelację złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy. Wniosek strony jest dla sądu wiążący i nie podlega merytorycznej ocenie. W sprawie pozwany dwukrotnie – w apelacji oraz w odpowiedzi na apelację powódki – złożył wyraźny wniosek o rozpoznanie sprawy na rozprawie, jednak Sąd Apelacyjny rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym. Sąd Najwyższy uznał, że takie postępowanie stanowi nieważność postępowania wskutek pozbawienia strony możności obrony swych praw w rozumieniu art. 379 pkt 5 k.p.c. Podkreślono, że charakter sprawy wymagał przeprowadzenia rozprawy i skonfrontowania stron, co było konieczne dla wytłumaczenia działań pozwanego jako pracodawcy w kontekście specyfiki stosunku pracy. Z uwagi na stwierdzenie nieważności postępowania Sąd Najwyższy odstąpił od analizy zarzutów naruszenia prawa materialnego.