Wyrok SN z dnia 13 marca 2025 r., sygn. III USKP 149/24

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył oceny, czy osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która po wznowieniu działalności w okresie ciąży nie osiągnęła żadnych przychodów, ale zadeklarowała wysoką podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, faktycznie wykonywała działalność gospodarczą w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej, uprawniającą do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Kluczowe było ustalenie, czy działania podejmowane przez E.K. w okresie od 1 września 2013 r. do 2 grudnia 2013 r. (kontakty z potencjalnymi kontrahentami, rozmowy, korespondencja mailowa) stanowiły rzeczywiste prowadzenie działalności gospodarczej w sposób zorganizowany, ciągły i zarobkowy, czy też były jedynie pozorowaną aktywnością mającą na celu uzyskanie wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną i podtrzymał stanowisko Sądu Apelacyjnego. Sąd uznał, że zadeklarowanie wysokiej podstawy wymiaru składek przy braku jakichkolwiek przychodów, przy jednoczesnej świadomości przeszkód do prowadzenia działalności (zbliżające się macierzyństwo), wskazuje na intencję włączenia się do systemu ubezpieczeń społecznych w celu uzyskania wysokich świadczeń, a nie rzeczywiste prowadzenie działalności zarobkowej. Podejmowane przez E.K. czynności (rozmowy telefoniczne, maile, spotkania) miały charakter niezobowiązujący i niekonkretny, nie doprowadziły do żadnych umów ani realnych działań gospodarczych. Sąd podkreślił, że działalność gospodarcza musi wykazywać cechy: zarobkowego charakteru, zorganizowania, ciągłości i profesjonalizmu, które w tym przypadku nie zostały spełnione.