Wyrok SN z dnia 12 marca 2025 r., sygn. II CSKP 790/23

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył dopuszczalności dochodzenia wierzytelności z tytułu odpowiedzialności członka zarządu spółki z o.o. na podstawie art. 299 k.s.h. w sytuacji, gdy pozwana przeszła przez postępowanie upadłościowe konsumenckie z ustalonym planem spłaty wierzycieli, a wierzytelność nie została zgłoszona do masy upadłości. Problem obejmował kwestię czy wierzytelność z tytułu subsydiarnej odpowiedzialności członka zarządu, która powstała przed ogłoszeniem upadłości, ale nie została ujawniona w postępowaniu upadłościowym, podlega umorzeniu po wykonaniu planu spłaty oraz czy dopuszczalne jest wszczęcie postępowania sądowego i egzekucyjnego w stosunku do takiej wierzytelności.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy stwierdził, że wierzytelność powoda nie podlegała umorzeniu, gdyż zaistniał wyjątek przewidziany w art. 491²¹ ust. 2 p.u., zgodnie z którym nie podlegają umorzeniu zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu. Sąd ustalił, że pozwana jako prezes zarządu spółki wiedziała o istnieniu zobowiązania wobec powoda (osobiście podpisała umowę), a także wiedziała o grożącej jej odpowiedzialności z art. 299 k.s.h., gdy wniosek o upadłość spółki został oddalony z powodu braku środków. Zatajenie wierzytelności przez pozwaną było umyślne, co uzasadniało zastosowanie wyjątku od zasady umarzania zobowiązań. Sąd podkreślił, że powód miał prawo wytoczyć powództwo oparte na art. 299 k.s.h. także po ustaleniu planu spłaty wierzycieli.