Postanowienie SN z dnia 24 lipca 2024 r., sygn. II USKP 128/23

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Rączka

w sprawie z odwołania A. K.
‎przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno - Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie
‎o wysokość emerytury policyjnej i policyjnej renty inwalidzkiej,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 24 lipca 2024 r.,
‎wniosku pełnomocnika odwołującej się z dnia 6 lutego 2024 r. o wyłączenie od rozpoznania sprawy II USKP 128/23 SSN Leszka Bieleckiego,

1. stwierdza, że czynność dokonana w dniu 21 marca 2024 r. w przedmiocie wyłączenia sędziego od rozpoznania skargi kasacyjnej Dyrektora Zakładu Emerytalno - Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie nie jest orzeczeniem Sądu Najwyższego w rozumieniu art. 52 k.p.c. i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP,

2. wyłącza sędziego Sądu Najwyższego Leszka Bieleckiego od rozpoznania sprawy II USKP 128/23.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z 21 marca 2024 r. Sąd Najwyższy w osobie sędziego Sądu Najwyższego Jarosława Sobutki oddalił wniosek pełnomocnika odwołującej się A. K. o wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego Leszka Bieleckiego od rozpoznania sprawy II USKP 128/23.

W dniu 10 kwietnia 2024 r. wpłynął ponowny wniosek pełnomocnika A. K. o wyłączenie SSN Leszka Bieleckiego od rozpoznania sprawy II USKP 128/23, oparty na tych samych przesłankach co poprzedni wniosek.

Sędzia Jarosław Sobutka powołany został do pełnienia urzędu sędziego Sądu Najwyższego na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 3). Wydanie postanowienia z 21 marca 2024 r. wpłynęło bezpośrednio na ukształtowanie składu sądu rozpoznającego skargę kasacyjną (sądu orzekającego w sprawie). Zgodnie z art. 45 ust. 1 Konstytucji, każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. W świetle art. 8 ust. 2 Konstytucji, jej przepisy stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej. Sądy należące do organów władzy państwowej mają zatem obowiązek bezpośredniego stosowania art. 45 ust. 1 Konstytucji. Oznacza to powinność dokonywania z urzędu oceny, czy sąd orzekający w sprawie jest sądem, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji. Stanowi to dla stron postępowania ustrojową gwarancję prawa do rzetelnego procesu sądowego. Zagwarantowane w Konstytucji prawo do sądu nie może być bowiem rozumiane jedynie jako prawo do rozpoznania sprawy przez sąd właściwy rzeczowo, miejscowo i funkcjonalnie. Obejmuje ono również prawo do rozpoznania sprawy przez sąd, który orzeka we właściwym składzie (zob. uzasadnienie uchwał Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2019 r., III UZP 10/19 (OSNP 2020 nr 6, poz. 58) i z 16 lutego 2021 r., III CZP 9/20, OSNC-ZD 2022 nr 1, poz. 9). Regulacja zawarta w art. 45 ust. 1 Konstytucji jest zbieżna z postanowieniami art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (dalej - Karta Praw Podstawowych). W myśl tego przepisu, każdy, kogo prawa i wolności zagwarantowane przez prawo Unii zostały naruszone, ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie, przez niezwisły i bezstronny sąd ustanowiony uprzednio na mocy ustawy. Tożsamą treść ma art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284; dalej jako Konwencja). W orzecznictwie Trybunału III USKP 13/23 Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) zostało utrwalone stanowisko, że pojęcie sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy w rozumieniu art. 47 Karty Praw Podstawowych i art. 6 Konwencji odnosi się do składu sądu orzekającego. Z treści tych przepisów w orzecznictwie TSUE wyprowadzono obowiązek dokonywania przez sąd z urzędu kontroli, czy jego skład spełnia wymogi sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy, gdyż jest to konieczne w kontekście zaufania, które sądy społeczeństwa demokratycznego muszą wzbudzać u jednostki (wyrok TSUE z 26 marca 2020 r., w połączonych sprawach E. Simpson przeciwko Radzie Unii,‎C-542/18 i HG przeciwko Komisji Europejskiej C-543/18, EU:C:2020:232). Orzekanie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony uprzednio na mocy ustawy stanowi podstawę prawa do rzetelnego procesu, które należy do praw podstawowych jednostki. Nakłada to na każdy sąd obowiązek zbadania, czy w konkretnej sprawie jego skład gwarantuje stronom postępowania realizację prawa do rzetelnego procesu. W każdym przypadku, w którym skład sądu poweźmie uzasadnioną wątpliwość w tym zakresie, konieczne jest stwierdzenie, że rozpoznanie sprawy przez ten skład nie naruszy prawa stron do rozpoznania sprawy przez bezstronny i niezawisły sąd spełniający jednocześnie wymogi sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy.

Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

• Codzienne aktualności prawne
• Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
• Bogatą bibliotekę materiałów wideo
• Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty

Zamów teraz Masz już konto? Zaloguj się