Postanowienie SN z dnia 8 maja 2025 r., sygn. II USK 322/24
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Halina Kiryło
w sprawie z odwołania A. D.
przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie
o odsetki,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 8 maja 2025 r.,
skargi kasacyjnej odwołującej się od wyroku Sądu Apelacyjnego w W.
z dnia 7 maja 2024 r., sygn. akt III AUa 1167/23,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
2. zasądza od A. D. na rzecz Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia zobowiązanej orzeczenia do dnia zapłaty.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 7 maja 2024 r. oddalił apelację A. D. od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 20 lutego 2023 r., oddalającego jej odwołanie od decyzji Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie z dnia 13 września 2022 r. w sprawie ponownego ustalenia wysokości przysługującej odwołującej się emerytury w związku z przepisami art. 13b oraz art. 15c ust. 1 i 3 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 2024 r., poz. 1121; dalej: ustawa zaopatrzeniowa).
Odwołująca się złożyła skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie, zaskarżając orzeczenie w całości i opierając skargę na podstawach naruszenia prawa materialnego, a mianowicie: 1) art. 15c w związku z art. 13a ustawy zaopatrzeniowej oraz art. 11 i art. 34 ustawy zaopatrzeniowej, przez ich błędną wykładnię polegającą na bezpodstawnym przyjęciu, że skoro przedmiotową regulacją wyłączono zastosowanie przepisów k.p.a. do informacji IPN-u o przebiegu służby ubezpieczonej, to należy wyprowadzić wniosek, iż organ emerytalny ponownie ustalając wysokość świadczenia ubezpieczonej, nie mógł oprzeć się na innym dowodzie, aniżeli na wydanej informacji przez IPN i nie był zobowiązany do prowadzenia jakiegokolwiek dalszego postępowania dowodowego; 2) art. 13b ustawy zaopatrzeniowej, przez jego niewłaściwą wykładnię skutkującą nieuprawnionym przyjęciem, że przepis ten statuuje domniemanie ustawowe pełnienia przez funkcjonariusza we wskazanej w tym przepisie jednostce „służby na rzecz totalitarnego państwa”, które może być obalone dopiero (i wyłącznie) na drodze postępowania sądowego, a w postępowaniu poprzedzającym wydanie decyzji ponownie ustalającej świadczenie w oparciu o przepis art. 15c ustawy zaopatrzeniowej organ zwolniony jest z obowiązku prowadzenia jakiegokolwiek postępowania dowodowego i nie może oprzeć się na żadnym innym dowodzie niż informacja IPN wydana w trybie art. 13a ust. 4 ustawy zaopatrzeniowej; 3) art. 85 ust. 1, 1a i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2025 r., poz. 350) w związku z art. 118 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2024 r., poz. 1631) oraz w związku z art. 49a ustawy zaopatrzeniowej, przez jego błędną wykładnię polegającą na nieuprawnionym przyjęciu, że opóźnienie w wypłacie świadczenia emerytalnego odwołującej się w pełnej wysokości należnego za okres od 1 października 2017 r. do 26 września 2022 r. nie nastąpiło wskutek okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, a dniem wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji był dzień wpływu prawomocnego wyroku sądowego w sprawie wywołanej odwołaniem, zatem odwołującej się nie przysługują odsetki od tych świadczeń; braku przyjęcia przez Sąd meriti, że wadliwa technika legislacyjna i w konsekwencji niejednoznaczności stanowionych przepisów ustawy zaopatrzeniowej zobowiązujących organ rentowy do wystąpienia z wnioskiem do IPN-u o sporządzenie informacji o przebiegu służby ubezpieczonej bez możliwości weryfikacji przedmiotowej informacji oraz bez możliwości oparcia się na innych dowodach w sprawie mieszczą się w stworzonym przez doktrynę i orzecznictwo prawa pojęciu „błędów organu rentowego" skutkujących przyjęciem, iż organ rentowy miał podstawy do przyznania świadczenia, lecz z przyczyn leżących po jego stronie tego nie uczynił, a zatem w przedmiotowej sprawie zachodzi przesłanka okoliczności, za które organ ponosi odpowiedzialność; pominięciu okoliczności, że w sprawie z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych odpowiedzialność organów rentowych istnieje nie tylko wtedy, gdy opóźnienie w przyznaniu lub w wypłacie świadczenia nastąpiło z winy tego organu, ale także wtedy, gdy takie opóźnienie jest skutkiem innych przyczyn od tego organu niezależnych; całkowitego pominięcia przez Sąd, że organ rentowy na etapie postępowania tzw. dezubekizacyjnego dysponował bądź mógł dysponować tym samym materiałem dowodowym co Sąd, a więc przed wydaniem decyzji mógł, a wręcz powinien był dokonać oceny, czy ubezpieczona w ramach wykonywanych czynności działała na rzecz państwa totalitarnego, 4) art. 34 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy zaopatrzeniowej w związku z art. 180 k.p.a. i w związku z art. 7, art. 7a, art. 7b, art. 8, art. 9, art. 10 i art. 77 k.p.a., przez ich niezastosowanie skutkujące nieuprawnionym przyjęciem przez Sąd pierwszej instancji, że organ rentowy ponownie ustalając wysokość emerytury policyjnej ubezpieczonej, nie mógł oprzeć się na innym dowodzie aniżeli informacja z IPN o przebiegu jej służby, a zatem że informacja ta stanowiła wyłączną podstawę do wydania decyzji o ponownym ustaleniu emerytury; wydając decyzję o ponownym ustaleniu emerytury organ rentowy nie dopuścił się naruszenia w zakresie obowiązku wyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy; 5) art. 2, art. 32 ust. 1 i 2, art. 64 ust. 1, 2 i 3 Konstytucji RP w związku z art. 1 Protokołu Nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz art. 67 ust. 1 Konstytucji RP, przez bezprawne dysponowanie przez organ rentowy świadczeniem emerytalno-rentowym odwołującej się i dokonanie zwrotu tego świadczenia po 5 latach bez ustawowych odsetek, co wskutek utraty siły nabywczej pieniądza spowodowało spadek realnej wartości pieniądza i naraziło skarżącą na wymierną szkodę majątkową, a więc doprowadziło do naruszenia jej prawa do własności oraz prawa do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
