Domniemanie służby na rzecz totalitarnego państwa wynikające z art. 13b ustawy zaopatrzeniowej oraz niekonstytucyjność mechanizmu obniżającego świadczenie emerytalne do przeciętnej emerytury z ZUS - Wyrok SN z dnia 23 kwietnia 2025 r., sygn. I USKP 8/25
Kryterium "służby na rzecz totalitarnego państwa" określone w art. 13b ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji tworzy domniemanie faktyczne, które może być obalone w procesie cywilnym, a oceny tej służby należy dokonać na podstawie wszystkich okoliczności sprawy, uwzględniając zarówno aspekt instytucjonalny (formację, w której pełniona była służba), jak i indywidualny (konkretne czyny funkcjonariusza). Mechanizm obniżający wysokość świadczenia emerytalnego do przeciętnej emerytury wypłacanej przez ZUS (art. 15c ust. 3 ustawy) narusza konstytucyjne zasady równości, ochrony własności i prawa do zabezpieczenia społecznego (art. 2, art. 32 ust. 1 i 2, art. 64 ust. 1, 2 i 3, art. 67 ust. 1 Konstytucji RP), co uzasadnia odmowę jego zastosowania przez sąd.
Teza AI
Istota problemu
Istotą problemu prawnego w analizowanej sprawie była ocena prawidłowości zastosowania przepisów ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji i innych służb (tzw. "ustawa zaopatrzeniowa") wobec byłego funkcjonariusza Wojsk Ochrony Pogranicza, który po transformacji ustrojowej kontynuował służbę w Straży Granicznej. Kluczowe zagadnienie dotyczyło interpretacji pojęcia "służby na rzecz totalitarnego państwa" oraz zasadności obniżenia świadczenia emerytalnego i rentowego na podstawie art. 13b, art. 15c ust. 1 i 3 oraz art. 22a ustawy zaopatrzeniowej. Sąd musiał rozstrzygnąć, czy samo formalne pełnienie służby w jednostce wymienionej w art. 13b ustawy jest wystarczające do uznania funkcjonariusza za służącego na rzecz totalitarnego państwa, czy też konieczna jest indywidualna ocena charakteru pełnionej służby, w tym weryfikacja konkretnych czynów funkcjonariusza pod kątem naruszania praw i wolności człowieka.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
