Zatrudnienie emeryta wojskowego jako Międzynarodowego Pracownika Cywilnego NATO jako podstawa zmniejszenia świadczenia emerytalnego pomimo zwolnienia ze składek na polskie ubezpieczenia społeczne - Wyrok SN z dnia 16 kwietnia 2025 r., sygn. II USKP 157/23

Istota problemu

Istotą problemu prawnego w analizowanej sprawie było ustalenie, czy przychód osiągany przez emeryta wojskowego z tytułu zatrudnienia jako Międzynarodowy Pracownik Cywilny NATO (MPC NATO) stanowi "przychód z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego" w rozumieniu art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, uzasadniający zmniejszenie wypłacanej emerytury wojskowej. Kluczową kwestią było rozstrzygnięcie, czy zwolnienie MPC NATO ze składek na polskie świadczenia społeczne i emerytalne wynikające z umowy międzynarodowej oznacza, że przychód z tego zatrudnienia nie podlega rozliczeniu na gruncie przepisów o zmniejszaniu świadczeń emerytalnych w przypadku osiągania dodatkowych przychodów z pracy.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego i oddalił apelację ubezpieczonego, co oznaczało przywrócenie mocy rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego utrzymującego w mocy decyzję organu rentowego o zmniejszeniu wysokości emerytury wojskowej ubezpieczonego.

W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wyjaśnił, że instytucja zmniejszenia świadczenia emerytalnego w przypadku osiągania przychodów z pracy zarobkowej jest konsekwencją samej istoty emerytury, która ubezpiecza od ryzyka starości rozumianego jako niemożność dalszego zarobkowania na własne utrzymanie ze względu na przekroczenie pewnej granicy wiekowej. Redukcja świadczenia w przypadku osiągania dodatkowych przychodów jest uzasadniona tym, że w takiej sytuacji nie realizuje się ryzyko, przed którym chroni prawo do emerytury.