Postanowienie SN z dnia 8 kwietnia 2025 r., sygn. II UZ 53/24
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Renata Żywicka (przewodniczący)
SSN Robert Stefanicki (sprawozdawca)
SSN Ewa Stryczyńska
w sprawie z odwołania U. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Bydgoszczy
z udziałem S. S.
o podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 8 kwietnia 2025 r.,
zażalenia odwołującej się Spółki na wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
z dnia 16 sierpnia 2024 r., sygn. akt III AUa 113/23,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Bydgoszczy decyzją z dnia 25 kwietnia 2022 r. ustalił dla S. S. podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne oraz kwotę należnych składek z tytułu wykonywania pracy u płatnika składek U. Sp. z o.o. z siedzibą w B. na podstawie umowy zlecenia.
Od powyższej decyzji odwołania złożył płatnik składek, wskazując, iż nie był zobowiązany do deklarowania składek za sporne umowy z uwagi na zbieg tytułów. Ponadto, że nie jest znane miejsce pobytu zleceniobiorców. Z akt organu rentowego wynikało, że powyższa decyzja została doręczona na adres siedziby płatnika składek.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy uwzględnił odwołanie płatnika składek i wyrokiem z 12 grudnia 2022 r. uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu na podstawie art. 47714 § 21 k.p.c.
Sąd pierwszej instancji podniósł, że z materiału zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika, że zaskarżona decyzja została doręczona wyłącznie płatnikowi składek. Nie została natomiast doręczona osobie, której praw i obowiązków dotyczyła (S. S.), albowiem przesłano ją na adres płatnika składek przy ul. [...] W aktach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych brak jakiegokolwiek dowodu doręczenia tej stronie również jakichkolwiek wcześniejszych pism. Według Sądu, postępowanie sądowe prowadzone bez udziału zainteresowanych byłoby dotknięte nieważnością. Zaniechanie zawiadomienia o toczącym się postępowaniu i brak doręczenia decyzji stronie przez organ rentowy z tej przyczyny, że nie można ustalić jej adresu, nie uprawnia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do „przerzucenia” obowiązku ustalenia adresu na sąd. Wydanie decyzji w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom, czy w przedmiocie wysokości podstawy wymiaru składek jest niedopuszczalne bez udziału ubezpieczonych. To na organie rentowym spoczywa obowiązek zapewnienia udziału ubezpieczonym i w tym celu ustalenia ich miejsca zamieszkania, a nie na płatniku, jeśli postępowanie toczy się w okresie, w którym płatnik utracił swój wcześniejszy status i nie ma już żadnych obowiązków wobec ubezpieczonego. To organ zobowiązany jest zapewnić udział stronom postępowania przed wydaniem decyzji. Ponieważ w toku postępowania administracyjnego organ wskazywał adresy ubezpieczonej, które nie są adresami aktualnymi, to na organie ciąży obowiązek dokonania właściwych ustaleń. Skoro, zatem jednej ze stron postępowania administracyjnego organ nie doręczył decyzji, dopóki czynności tej nie dokona, decyzja nie uzyska waloru ostateczności. Decyzja staje się bowiem ostateczna z chwilą upływu terminu do złożenia odwołania przez wszystkie strony postępowania. Zgodnie bowiem z regułą określoną w art. 16 § 1 k.p.a. decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, są ostateczne. Sąd Okręgowy przyjął, że zakres rozpoznania sprawy jest objęty dyspozycją z art. 477§ 2 k.p.c., bowiem zaskarżona w niniejszym postępowaniu decyzja ustala wymiar zobowiązań składkowych z tytułu umowy o zlecenia. Mając na uwadze, że przesłanie odwołania jednej ze stron bez doręczenia decyzji wszystkim stronom postępowania było przedwczesne, a prowadzenie całego postępowania przed organem rentowym bez udziału strony stanowiło rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 477 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżona decyzja podlega uchyleniu, sprawa ponownemu rozpoznaniu przez organ rentowy.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
