Wyrok SN z dnia 4 kwietnia 2025 r., sygn. II CSKP 762/23
Stwierdzenie abuzywności klauzul indeksacyjnych w umowie kredytu hipotecznego denominowanego w walucie obcej prowadzi do nieważności całej umowy kredytowej, jeżeli wyeliminowanie tych postanowień uniemożliwia utrzymanie umowy bez zmiany jej głównego przedmiotu, a bank nie dopełnił obowiązków informacyjnych dotyczących ryzyka walutowego, przy czym niedopuszczalne jest zastąpienie abuzywnych klauzul przepisami dyspozytyjnymi prawa krajowego.
Teza AI
Istota problemu
Główny problem prawny dotyczył oceny skutków prawnych stwierdzenia abuzywności klauzul indeksacyjnych (przeliczeniowych) w umowie kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty obcej (CHF). Sąd musiał rozstrzygnąć, czy po wyeliminowaniu niedozwolonych postanowień dotyczących mechanizmu indeksacji i spreadów walutowych, umowa kredytowa może zostać utrzymana w mocy z zastąpieniem abuzywnych klauzul przepisami dyspozytyjnymi, czy też prowadzi to do nieważności całej umowy i konieczności dokonania rozliczeń na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
Rozstrzygnięcie
Sąd Najwyższy podzielił stanowisko Sądu Apelacyjnego, uznając że:
Klauzule indeksacyjne (przeliczeniowe) są abuzywne ze względu na brak transparentności mechanizmu ustalania kursów walut przez bank
Wyeliminowanie tych klauzul uniemożliwia utrzymanie umowy kredytowej w mocy, gdyż zmienia to główny przedmiot umowy
Bank nie dopełnił przedkontraktowych obowiązków informacyjnych odnośnie ryzyka walutowego
Po wyrażeniu przez konsumentów zgody na skutki nieważności umowy, nastąpiła nieważność umowy kredytowej w całości
Rozliczenia między stronami należy przeprowadzić na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu
Sąd odrzucił możliwość zastąpienia abuzywnych klauzul średnim kursem NBP lub innymi przepisami dyspozytyjnymi, powołując się na orzecznictwo TSUE.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Paweł Grzegorczyk (przewodniczący)
SSN Władysław Pawlak (sprawozdawca)
SSN Roman Trzaskowski
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
