Granice obowiązku sądu w zakresie pouczenia strony o celowości ustanowienia pełnomocnika a nieważność postępowania z powodu pozbawienia możności obrony praw - Wyrok SN z dnia 2 kwietnia 2025 r., sygn. III USKP 10/25
Nieprzyznanie fachowego pełnomocnika z urzędu lub brak pouczenia o celowości jego ustanowienia może być kwalifikowane jako powodujące nieważność postępowania wskutek pozbawienia strony możności obrony jej praw tylko wówczas, gdy kumulatywnie spełnione są dwa warunki: po pierwsze, strona swoim zachowaniem wykazuje nieznajomość reguł postępowania lub nieporadność, a po drugie, przy faktycznym lub prawnym skomplikowaniu sprawy nie jest w stanie wykorzystać prawnych możliwości prawidłowego jej prowadzenia. Sam fakt, że strona cierpi na schorzenia natury psychologiczno-neurologicznej i posiada jedynie wykształcenie podstawowe, nie przesądza o konieczności pouczenia o celowości ustanowienia pełnomocnika, jeżeli strona aktywnie uczestniczy w postępowaniu, składa wnioski dowodowe i apelację, a przedmiot postępowania nie jest skomplikowany.
Teza AI
Istota problemu
Istotą problemu prawnego w analizowanej sprawie była ocena prawidłowości postępowania sądowego w sprawie o ustalenie stopnia niepełnosprawności. Kluczowe zagadnienia sprowadzały się do dwóch kwestii: po pierwsze, czy sądy powinny uwzględnić przepisy wydłużające ważność orzeczeń o niepełnosprawności, wprowadzone w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, przy rozstrzyganiu sprawy; po drugie, czy w sytuacji gdy osoba niepełnosprawna, cierpiąca na schorzenia natury psychologiczno-neurologicznej i posiadająca jedynie wykształcenie podstawowe, nie była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, sądy miały obowiązek pouczyć ją o celowości ustanowienia pełnomocnika, a zaniechanie tego pouczenia stanowiło podstawę nieważności postępowania z powodu pozbawienia strony możności obrony swych praw.
Rozstrzygnięcie
Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną, uznając za niezasadne oba podniesione przez skarżącą zarzuty.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
