Kompetencje Rady Miejskiej do wprowadzania zmian w budżecie JST - stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z dnia 20 listopada 2024 roku sygnatura WA.43.63.2024.KW
W odpowiedzi na wniosek o udzielenie wyjaśnień w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych, który do tutejszej Izby wpłynął dnia 21 października 2024 roku, dotyczący kompetencji Rady Miejskiej do wprowadzania zmian w budżecie JST, uprzejmie informuję.
Ustawodawca proces tworzenia i wykonywania budżetu powierzył organom gminy, dokonując rozgraniczenia ich kompetencji. Inicjatywa uchwałodawcza to zgodnie z doktryną prawo służące danemu podmiotowi do przedłożenia organowi stanowiącemu projektu uchwały, natomiast kompetencja do podejmowania uchwały oznacza prawo do wyrażenia woli w zakresie tego, co ma być uchwalone. Przepis art. 233 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 roku, poz. 1530 ze zm.) stanowi, że inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu uchwały budżetowej, o prowizorium budżetowym, oraz o zmianie uchwały budżetowej przysługuje wyłącznie zarządowi jednostki samorządu terytorialnego. Natomiast zgodnie z treścią przepisu art. 18 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2024 roku, poz. 1465 ze zm.) do wyłącznej właściwości rady gminy należy uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium z tego tytułu. Kompetencja uchwałodawcza organu stanowiącego do podejmowania uchwał budżetowych nie może być interpretowana zawężająco, wobec powyższego odnosi się ona także do uchwał dotyczących zmian w budżecie w trakcie roku budżetowego. Przepisem wprowadzającym wyjątek od powyższej zasady jest art. 240 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, który stojąc na straży przestrzegania zasady zrównoważonego budżetu stanowi, iż bez zgody zarządu jednostki samorządu terytorialnego organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może wprowadzić w projekcie uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego zmian powodujących zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków i jednocześnie zwiększenie deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Co istotne, z przytoczonego przepisu nie wynika zakaz dokonywania bez zgody organu wykonawczego innych zmian, niż w nim przewidziane. Stanowisko niniejsze potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 28 sierpnia 2014 roku, sygn. akt I SA/Ol 553/14, stwierdzono, że związanie organu stanowiącego inicjatywą uchwałodawczą organu wykonawczego w sprawie zmiany budżetu nie oznacza braku możliwości decydowania przez ten organ o kształcie zaproponowanych zmian w granicach wynikających z dyspozycji art. 240 ust. 2 ustawy o finansach publicznych w przedstawionym powyżej jego rozumieniu. Organ stanowiący może bowiem nie tylko dokonać zmian w uchwale budżetowej, zgodnie z wniesionym projektem tych zmian, bądź zmiany te w całości lub w części odrzucić, lecz także może przesądzić o ostatecznym ich kształcie. Nadto Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 10 lipca 2014 roku, sygn. akt I SA/Sz 153/14, wskazał, że skoro ustawodawca wyraźnie wymienia przypadki, w których organ stanowiący nie może podjąć uchwały sprzecznej ze stanowiskiem organu wykonawczego, należy przyjąć, że we wszystkich pozostałych przypadkach, nie objętych hipotezą przepisu art. 240 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, organ stanowiący może podejmować uchwały niezgodne z wnioskami organu wykonawczego. Również w ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku w wyroku z dnia 10 lipca 2007 roku, sygn. akt I SA/Bk 361/07, prawo do podejmowania uchwały można określić jako prawo do wyrażenia woli w zakresie tego, co ma być uchwalone. Obejmuje ono nie tylko uprawnienie do przyjęcia danego aktu, ale też uprawnienie do decydowania o jego treści. Dlatego też inicjatywa uchwałodawcza, co do zasady nie wiąże organu stanowiącego w tym znaczeniu, że nie pozbawia go możliwości decydowania o treści uchwalanych aktów. Dodać należy także orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 września 2011 r., sygn. akt II GSK 984/10, gdzie wyraźnie stwierdzono, iż organ stanowiący samorządu terytorialnego (rada gminy) może dokonywać zmian w treści przedłożonej mu do uchwalenia uchwały budżetowej, co dotyczy również zmian w budżecie w ciągu roku, o ile nie powodują one zmniejszenia dochodów lub zwiększenia wydatków i jednocześnie zwiększenia deficytu budżetu.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
