Postanowienie SN z dnia 21 maja 2025 r., sygn. I CSK 4086/23
21 maja 2025 r.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Dariusz Pawłyszcze
na posiedzeniu niejawnym 21 maja 2025 r. w Warszawie
w sprawie z powództwa A.R. i Z.R.
przeciwko B. S.A. w G.
o ustalenie i zapłatę,
na skutek skargi kasacyjnej A.R. i Z.R.
od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 22 czerwca 2023 r., I ACa 2031/22,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
UZASADNIENIE
Wyrokiem z 8 września 2022 r., I C 227/22, Sąd Okręgowy w Świdnicy zasądził od pozwanego banku na rzecz powodowych kredytobiorców 11 936,02 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 9 listopada 2019 r. oraz oddalił powództwo w pozostałym zakresie.
Wyrokiem z 22 czerwca 2023 r., I ACa 2031/22, Sąd Apelacyjny we Wrocławiu oddalił apelację powodów. Sąd wskazał, że strony zawarły umowę kredytu indeksowanego, która to umowa stanowi szczególny rodzaj umowy kredytu bankowego, w której kredyt zostaje udzielony i wypłacony w walucie polskiej, a rozliczany jest w walucie obcej. Z uwagi na regulacje z art. 69 Prawa bankowego nie ulega wątpliwości, że wprowadzenie w umowie klauzul indeksacyjnych do obcej waluty samo w sobie nie może być ocenione jako sprzeczne z prawem lub naturą stosunku kredytowego. Brak było również podstaw do uznania nieważności tej umowy z uwagi na jej sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Następnie Sąd wskazał, że abuzywny charakter mają postanowienia umowy dotyczące ustalenia kursów waluty, zawarte w § 1 ust. 1, § 7 ust. 2, 10 ust. 1 oraz § 17 umowy. Postanowienia te dawały bankowi prawo do samodzielnego ustalania kursu kupna i sprzedaży CHF w stosunku do PLN, poprzez doliczenie do średniego kursu NBP marży, o której wysokości, ani też o mechanizmie jej ustalenia powodowie nie zostali poinformowani. Poza ich kontrolą pozostawał zarówno dopuszczalny stopień odchylenia kursu waluty, jak też i kryteria stosowane przez bank przy jego ustalaniu. Rażące naruszenie ich interesów ekonomicznych i prawnych, jako konsumenta w niniejszej sprawie polegało na zawarciu w spornej umowie zapisów umożliwiających stronie pozwanej dokonania jednostronnego określania wysokości ich zobowiązania przy użyciu własnych tabel kursowych. Abuzywność postanowień umowy kredytu w zakresie, w jakim bank ustalał kursy walut poprzez korygowanie średniego kursu NBP o naliczane przez niego marże nie ma jednak wpływu na istnienie umowy, która może być nadal wykonywana mimo niezwiązania powodów niedozwolonymi klauzulami. Umowa po eliminacji klauzul abuzywnych „minus marża” i „plus marża” nadal zawiera wszystkie elementy konieczne dla określenia treści stosunku prawnego, a w szczególności kwotę kredytu w złotych, kurs franka szwajcarskiego, po którym winno następować przeliczenie tak wypłaconej kwoty kredytu i kurs franka obowiązujący w chwili spłat poszczególnych rat, tj. średni kurs NBP, okres kredytowania i terminy spłaty oraz wysokość oprocentowania. Należne pozwanemu raty, a także liczbę CHF, do której indeksowano kredyt zaciągnięty w PLN w momencie zawarcia umowy, ustalić zatem można po wyeliminowaniu powyższych niedozwolonych postanowień w oparciu o wskaźnik obiektywny, niezależny od woli i wpływu żadnej ze stron. Biorąc pod uwagę zapisy umowy po usunięciu z niej niedozwolonych zapisów „minus marża kupna” i „plus marża sprzedaży”, wskaźnikiem tym jest kurs średni Narodowego Banku Polskiego. Sąd podkreślił, że przyjęte stanowisko jest zgodne z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości, który przyjmuje, że pojęcie „warunku umowy” musi być rozumiane jako mający znaczenie normatywne fragment oświadczenia, co obejmuje zdanie, ale także fragment zdania o znaczeniu normatywnym. Przesądzającego znaczenia nie ma więc forma postanowienia (a więc to czy zawarte ono jest w jednej, czy też kilku jednostkach redakcyjnych umowy), lecz łączna interpretacja jednego lub więcej zapisów umowy (które ponadto mogą być zawarte w różnych dokumentach, np. regulaminie, załącznikach), w których określane są reguły postępowania, a więc prawa i obowiązki stron umowy. W konsekwencji dopuszczalne jest stanowisko zgodnie z którym postanowienie umowne dotyczące marży banku w odniesieniu do ustalania kursu franka szwajcarskiego ma charakter samodzielny, co pozwala na eliminację jedynie elementu odnoszącego się do modyfikacji średniego kursu NBP marżą banku.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
