Wyrok SN z dnia 11 marca 2025 r., sygn. II CSKP 989/23

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył oceny skutków prawnych stwierdzenia abuzywności klauzul przeliczeniowych w umowie kredytu mieszkaniowego denominowanego w CHF, w szczególności czy zawarte między stronami negocjowane transakcje wymiany walutowej przy wypłacie i częściowej spłacie kredytu wpływają na abuzywność tych klauzul i czy możliwe jest uzupełnienie umowy po wyeliminowaniu abuzywnych postanowień. Sąd musiał również rozstrzygnąć kwestię dotyczącą obowiązków informacyjnych banku w zakresie ryzyka walutowego oraz znaczenia interesu prawnego konsumentów w stwierdzeniu nieważności umowy kredytowej.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy podzielił stanowisko sądów niższych instancji i stwierdził, że klauzule przeliczeniowe odwołujące się do tabeli kursów banku są abuzywne, gdyż pozostawiają bankowi swobodę w ustalaniu kursów waluty, co jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta. Sąd przyjął, że zawarte negocjowane transakcje wymiany walutowej nie wpływają na ocenę abuzywności klauzul, ponieważ oceny tej dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, a powodowie nie mieli zagwarantowanej w umowie kredytowej możliwości negocjowania kursu przeliczeniowego. Po wyroku TSUE z 3 października 2019 r. nie jest możliwe zastąpienie abuzywnych klauzul przepisami dyspozytyjnymi, a ich wyeliminowanie prowadzi do nieważności całej umowy. Sąd podkreślił, że bank nie dopełnił przedkontraktowych obowiązków informacyjnych dotyczących ryzyka walutowego, nie informując konsumentów w sposób jednoznaczny i zrozumiały o tym, że zaciągnięcie kredytu walutowego jest bardzo ryzykowne. W kontekście interesu prawnego Sąd odwołał się do wyroku TSUE z 23 listopada 2023 r., zgodnie z którym nie można wymagać od konsumenta wykazania interesu prawnego w stwierdzeniu bezskuteczności nieuczciwego warunku.