Wyrok SN z dnia 6 marca 2025 r., sygn. II CSKP 375/23

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył zakresu związania sądu cywilnego ustaleniami prawomocnego wyroku karnego skazującego na podstawie art. 11 k.p.c. oraz możliwości samodzielnego ustalenia przez sąd cywilny przestępczego charakteru czynności sprawcy, które nie zostały objęte treścią prawomocnego wyroku karnego, ale pozostają w związku z przestępstwem będącym przedmiotem skazania. Sąd musiał rozstrzygnąć, czy ustalenie w postępowaniu karnym, że określona osoba popełniła opisane w wyroku przestępstwo, wyklucza uznanie w postępowaniu cywilnym przestępczego charakteru innych zachowań tej samej osoby związanych z tym samym kompleksem faktycznym.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną i potwierdził stanowisko Sądu Apelacyjnego. Sąd stwierdził, że ustalenie na mocy wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego, że określona osoba popełniła opisane w nim przestępstwo, nie wyklucza uznania w postępowaniu cywilnym, że inne zachowanie tej samej osoby również stanowi przestępstwo, nawet jeżeli zachowania te są ze sobą związane. Sąd podkreślił, że przyjęcie przeciwnego założenia prowadziłoby do paradoksalnego wniosku o powstaniu swoistego immunitetu materialnego dla sprawcy w stosunku do innych czynów niż ten, za który został skazany. Samodzielne ustalenie przez sąd cywilny przestępczego charakteru innych czynności sprawcy jest dopuszczalne, o ile nie stoi w sprzeczności z ustaleniami sądu karnego. W rozpatrywanej sprawie przyjęcie przez Sąd Apelacyjny przestępczego charakteru podpisania zawiadomień o cesjach wierzytelności w żaden sposób nie zaprzeczało przestępczemu charakterowi innych zachowań sprawcy ustalonych wyrokiem karnym.