Wyrok SN z dnia 28 lutego 2025 r., sygn. II CSKP 1277/24
Postanowienia umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej określające wysokość należności kredytobiorcy z odwołaniem do kursu waluty ustalanego jednostronnie przez bank, bez wskazania obiektywnych kryteriów jego oznaczania, mają charakter niedozwolonych postanowień umownych, a po ich wyeliminowaniu utrzymanie umowy kredytowej w mocy w pozostałym zakresie nie jest możliwe, gdyż postanowienia określające sposób ustalenia kursu waluty i postanowienia wiążące zobowiązania z walutą obcą stanowią nierozłączne składniki mechanizmu indeksacji, których usunięcie uniemożliwia dalsze funkcjonowanie umowy, co prowadzi do jej nieważności na podstawie art. 58 k.c.
Teza AI
Istota problemu
Główny problem prawny dotyczył abuzywności postanowień umowy kredytu hipotecznego indeksowanego do franka szwajcarskiego oraz konsekwencji prawnych tej abuzywności. Spór koncentrował się wokół dwóch zasadniczych kwestii: po pierwsze, czy postanowienia umowne odsyłające do tabeli kursów banku przy przeliczeniu waluty obcej na złote polskie stanowią niedozwolone klauzule umowne, oraz po drugie, jakie są skutki prawne stwierdzenia abuzywności takich postanowień - czy możliwe jest utrzymanie umowy w mocy po wyeliminowaniu klauzul abuzywnych (tzw. "odwalutowanie"), czy też umowa musi zostać uznana za nieważną w całości. Problem obejmował również kwestię możliwości zastąpienia niedozwolonych postanowień przepisami dyspozytywnymi lub obiektywnym kursem NBP.
Rozstrzygnięcie
Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną i potwierdził stanowisko Sądu Apelacyjnego. Sąd jednoznacznie uznał za abuzywne postanowienia umowy określające wysokość należności kredytobiorcy z odwołaniem do kursu waluty obcej ustalanego jednostronnie przez bank, bez wskazania obiektywnych kryteriów jego oznaczania. Takie postanowienia zostały ocenione jako nietransparentne, pozostawiające pole do arbitralnego działania banku i obciążające kredytobiorcę nieprzewidywalnym ryzykiem. Co więcej, Sąd kategorycznie wykluczył możliwość utrzymania umowy kredytowej w mocy po wyeliminowaniu niedozwolonych postanowień przeliczeniowych. Podkreślił, że postanowienia określające sposób ustalenia kursu waluty obcej i postanowienia wiążące saldo kredytu z walutą obcą stanowią nierozłączne składniki mechanizmu indeksacji. Sąd odrzucił również możliwość zastąpienia abuzywnych klauzul przepisami dyspozytywnymi lub kursem NBP, powołując się na orzecznictwo TSUE, które zakazuje dokonywania wykładni umowy zmierzającej do łagodzenia nieuczciwego charakteru postanowienia.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
