Wyrok SN z dnia 28 lutego 2025 r., sygn. II CSKP 380/23

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył abuzywności postanowień umowy kredytu hipotecznego denominowanego w CHF oraz skutków prawnych tej abuzywności, ze szczególnym uwzględnieniem dwóch kluczowych zagadnień. Po pierwsze, kwestii abuzywności klauzul przeliczeniowych (mechanizmu denominacyjnego) odsyłających do tabeli kursów banku oraz ich wpływu na ważność całej umowy kredytowej. Po drugie, problemu niedopełnienia przez bank przedkontraktowych obowiązków informacyjnych dotyczących ryzyka walutowego wobec konsumentów. Spór obejmował również kwestie proceduralne związane z koniecznością pouczenia konsumentów o skutkach nieważności umowy oraz możliwości ich zgody na abuzywne postanowienia, a także możliwość zastąpienia abuzywnych klauzul przepisami dyspozytywnymi lub średnim kursem NBP.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną i potwierdził stanowisko sądów niższych instancji o nieważności umowy kredytowej. Sąd jednoznacznie uznał za abuzywne postanowienia dotyczące klauzul przeliczeniowych, jako że mechanizm ustalania przez bank kursów waluty pozostawiający bankowi swobodę jest sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta. Sąd podkreślił, że w świetle najnowszego orzecznictwa TSUE, w szczególności wyroków z 2022 i 2023 roku, nie jest możliwe zastąpienie abuzywnych klauzul przeliczeniowych średnim kursem NBP ani innymi przepisami dyspozytywnymi. Sąd uznał również, że bank nie dopełnił przedkontraktowych obowiązków informacyjnych dotyczących ryzyka walutowego - konsument powinien być jasno poinformowany o ponoszeniu przez cały okres umowy ryzyka kursowego, które może okazać się trudne do udźwignięcia. Dodatkowo Sąd wskazał, że w świetle najnowszego orzecznictwa TSUE zagadnienia związane z pouczeniem konsumentów o skutkach nieważności umowy mają obecnie drugorzędne znaczenie.