Wyrok SN z dnia 28 lutego 2025 r., sygn. II CSKP 278/23

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył określenia momentu wymagalności roszczenia konsumenta o zwrot świadczeń spełnionych na podstawie nieważnej umowy kredytu indeksowanego do CHF oraz dopuszczalności zastosowania przez bank zarzutu zatrzymania w kontekście restytucji wzajemnych świadczeń. Spór koncentrował się wokół dwóch zasadniczych kwestii: po pierwsze, czy konsument może żądać odsetek za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu czy dopiero od momentu złożenia oświadczenia o odmowie potwierdzenia abuzywnych postanowień, oraz po drugie, czy bank może skutecznie podnieść zarzut zatrzymania, uzależniający wypłatę zasądzonej na rzecz konsumenta kwoty od równoczesnego zaofiarowania przez konsumenta zwrotu całości otrzymanego świadczenia. Problem miał szczególne znaczenie w kontekście najnowszego orzecznictwa TSUE dotyczącego ochrony konsumentów w sprawach kredytów walutowych.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy częściowo uwzględnił skargi kasacyjne obu stron. W odniesieniu do skargi kasacyjnej banku potwierdził wcześniejsze stanowisko o abuzywności klauzul indeksacyjnych i nieważności umowy kredytowej, oddalając skargę w tej części. Natomiast w zakresie skargi kasacyjnej konsumenta Sąd uznał za zasadne zarzuty dotyczące wymagalności roszczenia odsetkowego oraz niedopuszczalności zarzutu zatrzymania. Powołując się na wyroki TSUE z 14 grudnia 2023 r. (C-28/22) oraz postanowienie z 8 maja 2024 r. (C-424/22), Sąd stwierdził, że konsument jest uprawniony do odsetek za opóźnienie od momentu wezwania banku do zwrotu świadczenia, a nie dopiero od momentu złożenia oświadczenia o odmowie potwierdzenia abuzywnych postanowień. Dodatkowo Sąd uznał, że prawo UE stoi na przeszkodzie wykładni prawa krajowego umożliwiającej bankowi podniesienie zarzutu zatrzymania, który uzależnia wypłatę zasądzonej kwoty od równoczesnego zaofiarowania przez konsumenta zwrotu całości otrzymanego świadczenia. W konsekwencji Sąd uchylił zaskarżony wyrok w części dotyczącej tych zagadnień i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.