Wyrok SN z dnia 18 lutego 2025 r., sygn. II CSKP 2382/22

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył ważności umowy kredytu denominowanego w walucie obcej oraz legitymacji procesowej kredytobiorców w sprawie o ustalenie nieważności takiej umowy. Sąd musiał rozstrzygnąć czy kredytobiorcy mogą samodzielnie dochodzić ustalenia nieważności umowy kredytu bez udziału pozostałych współkredytobiorców, czy postanowienia umowy dotyczące przeliczania świadczeń według kursów ustalanych przez bank stanowią klauzule abuzywne oraz czy umowa kredytu denominowanego w CHF może być utrzymana po wyeliminowaniu abuzywnych postanowień przeliczeniowych.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy rozstrzygnął problem poprzez oddalenie skargi kasacyjnej i potwierdzenie nieważności umowy kredytu. W kwestii legitymacji procesowej Sąd uznał, że kredytobiorca ma samodzielną legitymację do dochodzenia ustalenia nieważności umowy kredytu, nawet jeśli kredyt został udzielony kilku osobom. Stosunek kredytu nie ma charakteru niepodzielnego, a wymaganie wspólnego działania wszystkich kredytobiorców naruszałoby prawo do sądu zainteresowanego kredytobiorcy.

Odnośnie do abuzywności klauzul Sąd stwierdził, że postanowienia umowy przyznające bankowi swobodę w ustalaniu kursów przeliczeniowych oraz przenoszące całe ryzyko walutowe na konsumenta są niedozwolone. Bank uzyskiwał dodatkowe korzyści z różnicy między kursem kupna i sprzedaży bez uzasadnienia ekonomicznego, co stanowi rażące naruszenie interesów konsumentów.

Sąd podkreślił również, że po wyeliminowaniu abuzywnych klauzul przeliczeniowych umowa kredytu denominowanego nie może być utrzymana, gdyż usunięcie tych postanowień zmieniałoby charakter głównego przedmiotu umowy. Nie ma podstaw do zastąpienia stawki oprocentowania LIBOR stawką WIBOR ani do uzupełnienia postanowień umownych przy wykorzystaniu innych przepisów prawa.