Wyrok SN z dnia 13 lutego 2025 r., sygn. II CSKP 1809/22

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył abuzywności klauzul przeliczeniowych w umowie kredytu hipotecznego waloryzowanego kursem CHF oraz konsekwencji prawnych ich eliminacji dla ważności całej umowy. Pozwany bank zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego, który uznał umowę kredytu za nieważną z powodu niedozwolonych postanowień umownych. Bank zarzucał błędną ocenę abuzywności klauzul waloryzacyjnych i przeliczeniowych, nieprawidłowe rozróżnienie między klauzulą ryzyka walutowego a klauzulą spreadu walutowego, oraz możliwość utrzymania umowy w mocy przy zastosowaniu średniego kursu NBP zgodnie z art. 358 § 2 k.c.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną, potwierdzając stanowisko Sądu Apelacyjnego w całości. Sąd stwierdził, że klauzule przeliczeniowe pozwalające bankowi na swobodne ustalanie kursu walutowego mają charakter niedozwolonych postanowień umownych w rozumieniu art. 3851 § 1 k.c., gdyż są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy konsumentów. Sąd Najwyższy podkreślił, że klauzula ryzyka walutowego i klauzula spreadu walutowego są ze sobą ściśle powiązane i nie mogą być oceniane rozłącznie. Eliminacja tych klauzul skutkuje tak daleko idącym przekształceniem umowy, że należy ją uznać za umowę o odmiennej istocie i charakterze, co przemawia za jej całkowitą nieważnością. Sąd odrzucił możliwość zastąpienia niedozwolonych klauzul średnim kursem NBP, gdyż nie rozwiązuje to kwestii klauzuli ryzyka kursowego.