Wyrok SN z dnia 12 lutego 2025 r., sygn. II CSKP 2271/22

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył częściowej nieważności umowy kredytu indeksowanego kursem CHF oraz możliwości wyodrębnienia z postanowień o indeksacji marży bankowej jako elementu abuzywnego. Powodowie-kredytobiorcy zaskarżyli wyrok Sądu Apelacyjnego, który uznał za nieważne tylko postanowienia o marży banku przy przeliczaniu kredytu i jego spłat na CHF, utrzymując w mocy pozostałe elementy mechanizmu indeksacji. Spór dotyczył tego, czy cały mechanizm indeksacji jest niedozwolony jako obciążający wyłącznie kredytobiorcę ryzykiem walutowym, czy też można wyodrębnić z niego jedynie marżę bankową jako element abuzywny, oraz sposobu zasądzenia należności dla małżonków kredytobiorców.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy częściowo uchylił zaskarżony wyrok tylko w zakresie sposobu zasądzenia należności, zmieniając zasądzenie z solidarnego na łączne, oraz oddalił skargę kasacyjną w pozostałej części. Sąd stwierdził, że istotą kredytu indeksowanego jest obciążenie wyłącznie kredytobiorcy ryzykiem zmian kursowych, co nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, gdyż art. 69 pr.bank. przewiduje możliwość zawarcia umowy kredytu indeksowanego. Sąd uznał, że możliwe jest wyodrębnienie marży z mechanizmu indeksacji, ponieważ umowa przewidywała indeksację kursem średnim NBP jedynie korygowanym marżą banku. Po usunięciu marży indeksacja może być stosowana z użyciem określonego w umowie kursu średniego NBP. Sąd podkreślił różnicę między tą sprawą a uchwałą z 25 kwietnia 2024 r., III CZP 25/22, gdyż w niniejszej umowie kursy były określone jako kurs średni NBP, a nie pozostawione do jednostronnego ustalania przez bank. W kwestii zasądzenia należności Sąd stwierdził, że małżonkowie mają prawo żądać zapłaty łącznie, jeśli wierzytelność wchodzi w skład majątku wspólnego.