Wyrok SN z dnia 6 lutego 2025 r., sygn. II CSKP 1965/22

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył konsekwencji stwierdzenia abuzywności klauzul przeliczeniowych w umowie kredytu denominowanego CHF dla ważności całej umowy oraz możliwości utrzymania umowy w mocy po eliminacji niedozwolonych postanowień. Powód-fundusz sekurytyzacyjny, będący cesjonariuszem wierzytelności bankowej, zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego, który oddalił powództwo o zapłatę, uznając umowę kredytu za nieważną z powodu klauzul abuzywnych. Spór dotyczył tego, czy po wyeliminowaniu niedozwolonych postanowień dotyczących kursów przeliczeniowych możliwe jest utrzymanie umowy w mocy przy zastosowaniu kursu średniego NBP, czy też całą umowę należy uznać za nieważną.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną, potwierdzając stanowisko sądów niższych instancji o nieważności umowy kredytu. Sąd powołał się na uchwałę pełnego składu Izby Cywilnej SN z 25 kwietnia 2024 r., III CZP 25/22, mającą moc zasady prawnej, która ustaliła, że w razie uznania postanowień umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszących się do sposobu określania kursu waluty obcej za niedozwolone, nie można przyjąć, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów. W przypadku niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej umowa nie wiąże także w pozostałym zakresie. Sąd stwierdził, że umowa miała niewątpliwie charakter abuzywny, nie było możliwe rozróżnienie elementów klauzul abuzywnych ani ich wyodrębnienie. W kwestii dowodu z opinii biegłego Sąd wskazał, że art. 278 § 1 k.p.c. nie nakłada obowiązku dopuszczenia takiego dowodu, lecz określa przesłanki jego dopuszczenia, a w okolicznościach sprawy taka potrzeba nie zachodziła.