Postanowienie SN z dnia 27 marca 2025 r., sygn. I CSK 3423/23
27 marca 2025 r.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Dariusz Pawłyszcze
na posiedzeniu niejawnym 27 marca 2025 r. w Warszawie
w sprawie z powództwa D.D., A.D. i B.D.
przeciwko S. S.A. w W.
o ustalenie i zapłatę,
na skutek skargi kasacyjnej S. S.A. w W.
od wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 14 kwietnia 2023 r., I ACa 435/22,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
UZASADNIENIE
Wyrokiem z 22 grudnia 2021 r., I C 407/20, Sąd Okręgowy w Olsztynie oddalił powództwo o ustalenie nieważności umowy oraz zasądził od pozwanego banku na rzecz powodowych kredytobiorców 82 948,65 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 29 kwietnia 2020 r. Sąd wskazał, że umowa kredytu z 28 maja 2008 r. zawierała niedozwolone postanowienia umowne, jednak nie prowadziło to do nieważności umowy.
Wyrokiem z 14 kwietnia 2023 r., I ACa 435/22, Sąd Apelacyjny w Białymstoku zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że początkową datę biegu odsetek ustalił na dzień 23 grudnia 2021 r. i oddalił apelację pozwanego banku w pozostałej części. Sąd wskazał, że postanowienia umowy nie były indywidualnie uzgodnione, co wynika już z samego sposobu zawarcia umowy. Sąd zaznaczył też, że postanowienia umowy odwołujące się do „kursu sprzedaży dewiz dla CHF zgodnie z Tabelą kursów obowiązującą w Banku w dniu spłaty” (§ 9 ust. 2 umowy) dotyczącą świadczeń głównych, ale są niejasne i niejednoznaczne. Niewątpliwie też mają charakter abuzywny, gdyż uzależniają wysokość świadczenia banku i świadczenia konsumenta od swobodnej decyzji banku oraz obarczają kredytobiorcę nieprzewidywalnym ryzykiem i naruszają równorzędność stron umowy. Sąd odwoławczy nie podzielił także stanowiska pozwanego, że powodowie przed zawarciem umowy zostali odpowiednio poinformowani o specyfice kredytu indeksowanego do waluty obcej oraz płynącym z niej ryzyku kursowym. Przy ocenie spornych postanowień umowy nie miało bowiem znaczenia to, czy bank wykorzystywał przyznane sobie uprawnienie do kształtowania kursu walut, jak również relacje ekonomiczne dotyczące kosztów wykonania analizowanej umowy kredytowej. Także wejście w życie tzw. ustawy antyspreadowej nie wyłącza możliwości badania umowy pod kątem zawartych w niej niedopuszczalnych klauzul. Następnie Sąd wskazał, że niedozwolone postanowienia umowne, w myśl art. 385 § 1 zd. 1 k.c., nie wiążą konsumenta, a zatem nie wywołują skutków prawnych od samego początku i z mocy samego prawa, co sąd ma obowiązek wziąć pod uwagę z urzędu. Nie jest dopuszczalne wypełnianie luk w umowie po stwierdzeniu bezskuteczności zawartych w niej postanowień abuzywnych, gdyż sąd krajowy nie jest uprawniony do dokonywania jakichkolwiek modyfikacji abuzywnych postanowień, w tym do redukcji utrzymującej skuteczność lub zastąpienia innymi zapisami. Z uwagi na powyższe roszczenie powodów o zapłatę świadczenia nienależnego będącego nadpłatą w ratach kapitałowo-odsetkowych, spowodowaną wykorzystaniem ww. klauzul waloryzacyjnych, było usprawiedliwione (art. 410 § 1 k.c. w związku z art. 405 k.c.) i słusznie zostało uwzględnione zaskarżonym wyrokiem.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
