Postanowienie SN z dnia 31 stycznia 2025 r., sygn. III CZ 118/24
31 stycznia 2025 r.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Dariusz Dończyk
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 31 stycznia 2025 r. w Warszawie
zażalenia P. spółki akcyjnej w W.
na wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z 7 marca 2024 r., VII AGa 686/23,
w sprawie z powództwa M.C.
przeciwko P. spółce akcyjnej w W.
o zapłatę,
uchyla zaskarżony wyrok i pozostawia rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania zażaleniowego w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.
(M.M.)
UZASADNIENIE
Spór dotyczy wynagrodzenia dodatkowego (success fee) w wysokości 182 194,98 zł dochodzonego przez powoda, M.C, na podstawie umowy o świadczenie usług doradczych z 1 października 2013 r., zawartej z pozwaną spółką P. spółką akcyjną w W. Powód świadczył usługi doradcze przy realizacji kontraktu budowlanego na rzecz inwestora – Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA). W ramach umowy powód był wynagradzany ryczałtowo, a dodatkowo przysługiwało mu wynagrodzenie (success fee) zależne od wartości roszczeń zaakceptowanych przez zamawiającego. Pomimo sukcesu wielu działań powoda, które skutkowały uznaniem części roszczeń przez zamawiającego oraz dokonaniem potrąceń, pozwana odmówiła wypłaty wynagrodzenia, powołując się na brak zakończenia rozliczeń z GDDKiA. W obawie przed przedawnieniem roszczeń powód w 2016 r. złożył wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, które zakończyło się bez zawarcia ugody. Następnie, w 2018 r. powód wniósł pozew o zapłatę dochodzonego wynagrodzenia. Sąd Okręgowy oddalił powództwo, uznając, że roszczenie jest przedawnione, a zawezwanie do próby ugodowej miało charakter pozorny i nie spowodowało przerwania biegu terminu przedawnienia. Jednocześnie Sąd wskazał, że roszczenie powoda było niezasadne z uwagi na nieudowodnienie przez powoda dokonania końcowego rozliczenia między pozwaną a Zamawiającym i otrzymania przez pozwaną stosownego rozliczenia. Sąd Apelacyjny uchylił wyrok Sądu Okręgowego, uznając odmiennie od Sądu pierwszej instancji, że zawezwanie do próby ugodowej w okolicznościach ustalonych w sprawie przerwało bieg przedawnienia. Nie podzielił oceny Sądu pierwszej instancji, że powód nie udowodnił, że pozwana spółka nie dokonała rozliczenia z Zamawiającym. Skoro Zamawiający uznawał i potrącał poszczególne roszczenia, to należało rozważyć w jakim zakresie były to roszczenia objęte konsultacjami i doradztwem powoda. Jeżeli bowiem nastąpiło przyznanie i zapłacenie Zleceniodawcy sumy pieniężnej przez personel Zamawiającego, to powód uprawniony był do otrzymania dodatkowego wynagrodzenia. Dokonane potrącenia, jeżeli były skuteczne, wywołały skutek równoznaczny z dokonaniem zapłaty. Wobec tego, w terminie 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o potrąceniu powód był uprawniony do wystawienia faktury i domagania się zapłaty. W konsekwencji Sąd pierwszej instancji nie rozpoznał istoty sprawy, uznając że roszczenie jest przedawnione, a ponadto uzależnione od końcowych rozliczeń pomiędzy pozwanym a Zamawiającym. Sąd nie dokonał analizy zasadności dochodzonych poszczególnych części składowych roszczenia powoda, nie ocenił czy powód wykonał prace, czy i w jakim zakresie Zamawiający przyznał i zapłacił (również przez potrącenie) sumy pieniężne, jaki był termin wymagalności roszczeń powoda. Uznanie przez Sąd pierwszej instancji, że roszczenie jest przedawnione spowodowało niemal całkowity brak ustaleń i rozważań na temat istnienia dochodzonego roszczenia, jego wysokości i terminu wymagalności. W takiej sytuacji przeprowadzenie przez Sąd Apelacyjny postępowania dowodowego i rozstrzygnięcie sprawy co do istoty spowodowałoby, że strony byłyby pozbawione prawa do dwuinstancyjnego procesu, co naruszałoby konstytucyjną zasadę dwuinstancyjności postępowania.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
