Wyrok SN z dnia 31 stycznia 2025 r., sygn. II CSKP 2286/22

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył prawidłowości oceny stopnia przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody na podstawie art. 362 k.c. oraz związanych z tym skutków w zakresie redukcji odszkodowania w sprawie wypadku komunikacyjnego. Spór koncentrował się wokół kilku kluczowych kwestii: po pierwsze, czy Sąd Apelacyjny prawidłowo ocenił stopień przyczynienia się powoda (pieszego w stanie nietrzeźwości przekraczającego jezdnię w miejscu niedozwolonym) w wysokości 30%, po drugie, czy przy ustalaniu wysokości renty z tytułu zwiększonych potrzeb należało uwzględnić otrzymywany przez powoda dodatek pielęgnacyjny, po trzecie, czy w konkretnych okolicznościach sprawy zasadne było zasądzenie odsetek ustawowych od zadośćuczynienia od dnia doręczenia pozwu, a nie od dnia wyrokowania, oraz po czwarte, jakie kryteria należy stosować przy ocenie zakresu redukcji odszkodowania w przypadku odpowiedzialności na zasadzie ryzyka.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy częściowo uchylił wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania wyłącznie w zakresie uwzględnienia dodatku pielęgnacyjnego przy ustalaniu wysokości renty z tytułu zwiększonych potrzeb, w pozostałym zakresie oddalił skargę kasacyjną. W kwestii przyczynienia się Sąd potwierdził prawidłowość oceny Sądu Apelacyjnego, wyjaśniając, że zgodnie z dominującą koncepcją kauzalną przyczynienie w rozumieniu art. 362 k.c. stanowi zachowanie poszkodowanego pozostające w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą. Sąd podkreślił, że decyzja o stopniu redukcji odszkodowania lokuje się w sferze prawa sędziowskiego, przy czym należy uwzględniać wielość kryteriów, w tym charakter odpowiedzialności na zasadzie ryzyka, ciężkość skutków oraz stopień naruszenia reguł przez obie strony. W zakresie odsetek Sąd stwierdził, że mogą być one zasądzane od dnia wcześniejszego niż wyrokowanie, jeżeli krzywda w danym zakresie istniała już w tym czasie, a sam spór co do zasadności roszczeń nie uzasadnia odroczenia ich biegu.