Wyrok SN z dnia 30 stycznia 2025 r., sygn. II CSKP 1780/22

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył zakresu odpowiedzialności na zasadzie ryzyka z art. 435 § 1 k.c. zarządcy infrastruktury kolejowej za szkody powstałe w wyniku wypadku kolejowego oraz możliwości ograniczenia tej odpowiedzialności przez nova causa interveniens. Spór koncentrował się wokół kilku kluczowych kwestii: po pierwsze, czy powstanie pożaru w pojeździe kolejowym na skutek kontaktu uszkodzonej sieci trakcyjnej z wadliwie uszynionym kanałem klimatyzacji stanowi normalne następstwo ruchu przedsiębiorstwa kolejowego w rozumieniu art. 361 § 1 k.c., po drugie, czy wadliwe uszynienie kanału klimatyzacji w pojeździe stanowi nova causa interveniens przerywającą adekwatny związek przyczynowy, po trzecie, w jakim zakresie zarządca infrastruktury i przewoźnik przyczynili się do powstania szkody oraz czy odpowiedzialność na zasadzie ryzyka może być ograniczona przez ocenę adekwatności skutków, oraz po czwarte, jakie jest wzajemne oddziaływanie przepisów art. 435 § 1 k.c. i art. 361 § 1 k.c. w kontekście związku przyczynowego.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną, potwierdzając stanowisko Sądu Apelacyjnego o odpowiedzialności zarządcy infrastruktury w 50%. Sąd potwierdził, że przedsiębiorstwo pozwanego jest wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody i podlega odpowiedzialności na zasadzie ryzyka. W zakresie związku przyczynowego Sąd stwierdził, że dla odpowiedzialności z art. 435 § 1 k.c. wystarczy istnienie normalnego związku przyczynowego między funkcjonowaniem przedsiębiorstwa jako całości a powstałą szkodą, przy czym zastosowanie ma ogólna zasada z art. 361 § 1 k.c. dotycząca normalnych następstw. Sąd wyjaśnił, że pożar jest normalnym następstwem sytuacji, w której na pojazd spada linia pod napięciem, a przedstawiony ciąg zdarzeń pozostawał w normalnym związku przyczynowym. Odrzucono argumentację o nova causa interveniens, gdyż wadliwe uszynienie kanału klimatyzacji nie stanowiło nowego, niezależnego ogniwa w łańcuchu przyczynowo-skutkowym, lecz było jedną z przyczyn w zbiegu przyczyn. Sąd potwierdził prawidłowość przyjęcia 50% przyczynienia się każdej ze stron - zarządcy infrastruktury za nieprawidłowe utrzymanie sieci trakcyjnej i przewoźnika za wadliwe uszynienie pojazdu.