Postanowienie NSA z dnia 27 marca 2025 r., sygn. II GSK 85/25
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marcin Kamiński po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2025 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej A. B. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 30 sierpnia 2024 r. sygn. akt II SA/Bd 660/24 w przedmiocie odrzucenia skargi w sprawie ze skargi A. B. na czynność Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu z dnia 13 maja 2024 r. nr N.EP.5381.18.640.1.1.2022 w przedmiocie wezwania do stawienia się w punkcie szczepień postanawia: oddalić skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2024 r., sygn. akt II SA/Bd 660/24, odrzucił skargę A. B. (skarżąca) na czynność Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu (organ, PPIS) z dnia 13 maja 2024 r., nr N.EP.5381.18.640.1.1.2022, w przedmiocie wezwania do stawienia się w punkcie szczepień.
Z uzasadnienia powyższego orzeczenia wynika następujący stan faktyczny.
Pismem z dnia 26 czerwca 2023 r. skarżąca wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy skargę na czynność Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu z dnia 13 maja 2024 r. w przedmiocie wezwania jej jako opiekuna prawnego małoletniego F. B. do zgłoszenia stawienia się z małoletnim dzieckiem w terminie do 13 czerwca 2024 r. w punkcie szczepień w celu przeprowadzenia badania kwalifikacyjnego do szczepień.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.
Odrzucając ww. skargę, Sąd I instancji wskazał, że przedmiotem skargi jest skierowane do skarżącej wezwanie PPIS z dnia 13 maja 2024 r. do zgłoszenia się z małoletnim dzieckiem w określonym terminie w punkcie szczepień w celu przeprowadzenia lekarskiego badania kwalifikacyjnego i w przypadku zakwalifikowania dziecka do szczepienia – realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych według indywidualnego programu szczepień ochronnych. W podstawie prawnej przedmiotowego wezwania organ powołał się m.in. na przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (u.z.z.z.), w tym na art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b, pkt 3, pkt 4. WSA w Bydgoszczy podniósł, że obowiązek poddania dziecka szczepieniu ochronnemu wynika bezpośrednio z mocy przepisów ustawowych i przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 17 ust. 10 u.z.z.z. Wykonanie tego obowiązku z mocy prawa zabezpieczone jest przymusem administracyjnym oraz odpowiedzialnością regulowaną przepisami Kodeksu wykroczeń. Oznacza to, że wynikający z przepisów prawa obowiązek poddania dziecka szczepieniu ochronnemu jest bezpośrednio wykonalny. Jego niedochowanie aktualizuje obowiązek wszczęcia postępowania egzekucyjnego, którego rezultatem jest przymusowe dochodzenie poddania dziecka szczepieniu ochronnemu. Sąd Wojewódzki podniósł, że przepisy powołanej ustawy, nakładając ww. obowiązek poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym, nie wprowadzają jednocześnie w tym zakresie podstaw do wydawania przez PPIS rozstrzygnięć, w których mógłby on nałożyć na stronę jakiekolwiek obowiązki. PPIS jest podmiotem uprawnionym do żądania wykonania nałożonego na skarżącą ustawowego obowiązku lub jego zabezpieczenia w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym, jako organ powołany do czuwania nad wykonaniem obowiązku poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Sprawując z mocy ustawy nadzór nad realizacją ustawowego obowiązku szczepień, organy Inspekcji Sanitarnej są uprawnione i zobowiązane do jego egzekwowania. Tym samym, przepis art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej przyznaje organom tej Inspekcji pozycję wierzyciela, a więc uprawnionego do żądania wykonania obowiązku poddania się obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu (art. 1a pkt 13 u.p.e.a). Dopiero wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz wydanie w toku takiego postępowania rozstrzygnięcia, wywołuje po stronie adresata tego rozstrzygnięcia skutki prawne i tym samym umożliwia mu zgłoszenie zarzutów, a także w razie potrzeby – wniesienie skargi do sądu administracyjnego. WSA w Bydgoszczy wskazał, że na gruncie przedmiotowego postępowania PPIS w ramach nadzoru nad realizacją obowiązku ustawowego przez skarżącą skierował do niej wezwanie będące czynnością z zakresu administracji publicznej. Sam fakt jednak, że mamy do czynienia z czynnością z zakresu administracji publicznej nie oznacza per se, że sąd administracyjny jest właściwy do jej kontroli. Sąd I instancji wskazał, że czynność z art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (p.p.s.a) jest "działaniem faktycznym" adresowanym do jednostki usytuowanej poza aparatem administracyjnym, której podjęcie wywołuje następstwo w postaci nabycia uprawnienia lub nałożenia obowiązku. Ponadto o akcie lub czynności w rozumieniu ww. przepisu., na który może być wniesiona skarga do sądu administracyjnego, można mówić wówczas, gdy akt lub czynność podjęte zostały w sprawie indywidualnej, skierowane zostały do oznaczonego podmiotu administrowanego, dotyczą uprawnienia lub obowiązku tego podmiotu, zaś samo uprawnienie lub obowiązek, którego akt (czynność) dotyczy, są określone w przepisie prawa powszechnie obowiązującego. WSA w Bydgoszczy podniósł, że wskazane w ww. przepisie kryterium "z zakresu administracji publicznej" oznacza, że w zakresie właściwości sądów administracyjnych mieszczą się akty lub czynności zawierające element władztwa administracyjnego. Działanie władcze to takie, w którym o treści uprawnienia lub obowiązku przesądza jednostronnie organ wykonujący administrację publiczną, a adresat jest związany tym jednostronnym działaniem. Mając powyższe na uwadze Sąd i instancji stwierdził, że wniesiona w sprawie skarga na ww. wezwanie jest niedopuszczalna. Zaskarżona czynność nie zawiera elementu władztwa administracyjnego, bowiem organ nie przesądził w niej jednostronnie o treści obowiązku skarżącej. Wezwanie to organ skierował do skarżącej w ramach nadzoru nad realizacją obowiązku ustawowego. Czynność ta ma zatem charakter wyłącznie "przypominający" o powinności wykonania obowiązku zaszczepienia małoletniego, stanowiąc tym samym realizację zasady zagrożenia, której celem jest dążenie do dobrowolnego wykonania istniejącego już obowiązku poprzez uświadomienie zobowiązanemu następstw jego niezrealizowania. Sąd Wojewódzki wskazał także, że doręczenie wezwania skarżącej nie zostało połączone z dopuszczalnością wniesienia przez nią jakiegokolwiek środka prawnego. Wezwanie do wykonania obowiązku jest w tym przypadku niezaskarżalną "czynnością techniczną" wierzyciela obowiązku, nadzorującego jego wykonanie i poprzedzającą wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Sąd I instancji uznając, że zaskarżone wezwanie nie ma cech czynności zaskarżalnej do sądu administracyjnego, o jakiej mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., orzekł na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. o odrzuceniu skargi, jako niedopuszczalnej.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
