Postanowienie SN z dnia 27 listopada 2024 r., sygn. I CSK 1917/23
27 listopada 2024 r.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Monika Koba
1) odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2) zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 5451 (pięć tysięcy czterysta pięćdziesiąt jeden) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia pozwanemu odpisu niniejszego postanowienia do dnia zapłaty.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z 20 czerwca 2022 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego Banku (…) spółki akcyjnej w W. na rzecz powodów B.P. i P. P. łącznie kwotę 91 189,01 zł oraz kwotę 48 096,60 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 10 października 2021 r. do dnia zapłaty; ustalił nieistnienie pomiędzy stronami stosunku prawnego kredytu wynikającego z umowy kredytu sporządzonej 25 czerwca 2008 r. a podpisanej przez strony 30 czerwca 2008 r. i orzekł o kosztach procesu.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z 14 grudnia 2022 r. - orzekając na skutek apelacji pozwanego - zmienił wyrok Sądu pierwszej instancji o tyle tylko, że odsetki ustawowe za opóźnienie zasądził od dnia 10 listopada 2021 r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie i orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego.
Orzeczenie to zostało zaskarżone skargą kasacyjną przez pozwanego. Skarżący we wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania powołał się na przesłanki z art. 3989 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c.
Zdaniem skarżącego w sprawie występują istotne zagadnienia prawne wymagające odpowiedzi na pytania: (1) „Czy w sytuacji, gdy powodowi przysługuje dalej idące roszczenie o zapłatę wynikające ze stosunku prawnego łączącego strony (umowy kredytu hipotecznego indeksowanego kursem CHF), powód posiada interes prawny w żądaniu ustalenia nieważności umowy?"; (2) „Czy dopuszczalne jest stwierdzenie abuzywności klauzul odsyłających do tabeli kursów walut obcych banku-kredytodawcy w sytuacji, gdy kredytobiorca miał na mocy regulaminu, stanowiącego integralną część umowy, możliwość spełnienia świadczenia bezpośrednio w walucie obcej od momentu zawarcia umowy, z pominięciem tabeli kursów walut obcych banku kredytodawcy, tym bardziej, jeżeli kredytobiorca faktycznie rozpoczął spłatę bezpośrednio w walucie kredytu, po zawarciu aneksu na podstawie postanowień, które były obecne w stosunku prawnym pomiędzy stronami już na dzień zawarcia umowy?".(3) „Czy dopuszczalne jest wyeliminowanie przez strony charakteru niedozwolonego w rozumieniu art. 385 k.c. postanowień umowy kredytu dotyczących indeksacji do kursu waluty obcej, odsyłających do tabeli kursów walut obcych banku- kredytodawcy, poprzez zastąpienie lub uzupełnienie ich, wskutek zawarcia aneksu do umowy, postanowieniami pozbawionymi abuzywnego charakteru, dającymi możliwość korzystania przez kredytodawcę z dowolnie wybranego kursu, poprzez samodzielne nabywanie waluty obcej na poczet spłaty kredytu?”. (4) „Czy norma zawarta w umowie kredytu indeksowanego do kursu waluty obcej, zawierająca odesłanie do kursu określonego w tabeli kursowej publikowanej przez bank, podlega kontroli z punktu widzenia przesłanek abuzywności, czy też kontrola taka jest wyłączona na mocy art. 1 ust. 2 Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (dalej jako „Dyrektywa 93/13"), z uwagi na fakt, że publikowanie kursów walutowych przez banki oparte jest na ustawowej podstawie prawnej, tj. art. 111 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U 2020, poz. 288, dalej jako „Prawo bankowe")?”. (5) „Czy w świetle celów art. 385 k.c. oraz Dyrektywy 93/13, dopuszczalne jest ustalenie upadku umowy kredytu, w oparciu o stwierdzenie niedozwolonego charakteru w rozumieniu art. 385 k.c. (abuzywność) części jej postanowień, dotyczących indeksacji kredytu do waluty obcej, jeżeli w ocenie Sądu, skutkuje to obiektywnie niekorzystnymi skutkami dla konsumenta, bez względu na wolę konsumenta w tym zakresie?”; (6) „Czy określenie niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385 § 1 i 2 k.c., dotyczy określonych przez strony umowy norm postępowania - czy też, przeciwnie, wyodrębnione redakcyjnie fragmenty tekstu umowy oraz czy dopuszczalne jest wyeliminowanie z umowy całości kwestionowanych jednostek redakcyjnych w sytuacji, gdy stwierdzono abuzywność wyłącznie w odniesieniu do części zawartych tam norm?"; (7) „Czy norma zawarta w umowie kredytu indeksowanego do kursu waluty obcej ( tzw. klauzula spreadu) regulująca odesłanie do konkretnego źródła pochodzenia kursu walutowego, stanowi normę regulującą główne świadczenia stron w rozumieniu art. 385 § 1 k.c. oraz czy norma ta należy do essentialia negotii umowy kredytu?". (8) „Czy stwierdzenie przez Sąd niezwiązania konsumenta normą, zawartą w umowie kredytu indeksowanego do kursu waluty obcej, regulującą odesłanie do konkretnego źródła pochodzenia kursu walutowego (kursu kupna i sprzedaży, tzw. klauzula spreadu), skutkuje również niezwiązaniem konsumenta normą, zgodnie z którą wartość wzajemnych świadczeń uzależniona jest od kursu waluty obcej (tzw. klauzula ryzyka) oraz czy niezwiązanie konsumenta klauzulą ryzyka skutkuje upadkiem umowy?; (9) „Czy jest zgodna z zasadami proporcjonalności, równości i pewności prawa, wynikającymi z Konstytucji oraz przepisów prawa unijnego, jak również z celami Dyrektywy 93/13 oraz z celami art. 385 § 2 k.c., wykładnia polegająca na stwierdzeniu niezwiązania stron klauzulą spreadu, co ma rzekomo skutkować niezwiązaniem również klauzulą ryzyka, co ma prowadzić do przekształcenia umowy z mocą wsteczną w kredyt złotowy, ale oprocentowany w oparciu o parametr ekonomiczny właściwy wyłącznie dla waluty indeksacji, co z kolei mogłoby prowadzić do stwierdzenia nieważności całej umowy?”. (10) „Czy w przypadku stwierdzenia przez Sąd niezwiązania konsumenta normą, zawartą w umowie kredytu indeksowanego do kursu waluty obcej, regulującą odesłanie do konkretnego źródła pochodzenia kursu walutowego (kursu kupna i sprzedaży, tzw. klauzula spreadu), przy jednoczesnym stwierdzeniu że konsument jest związany normą, zgodnie z którą wartość wzajemnych świadczeń uzależniona jest od kursu waluty obcej (tzw. klauzula ryzyka), skutkuje koniecznością dokonania wykładni postanowień umowy z pominięciem klauzuli spreadu, natomiast z wykorzystaniem przepisów dyspozytywnych w brzmieniu aktualnym na dzień zamknięcia rozprawy, w szczególności art. 358 § 2 k.c. oraz stwierdzeniem, że umowa podlega wykonaniu, z wykorzystaniem do przeliczeń kursu średniego waluty indeksacji publikowanego przez Narodowy Bank Polski, aktualnego na dzień danej operacji finansowej?"
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
