Postanowienie NSA z dnia 4 grudnia 2024 r., sygn. II OZ 720/24
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Małgorzata Miron po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia O. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 września 2024 r. sygn. akt IV SA/Wa 924/24 o odrzuceniu skargi w sprawie ze skargi O. S. na decyzję Rady do Spraw Polaków poza Granicami Kraju z dnia 5 marca 2024 r., nr RPGK-IV-169/2024 w przedmiocie odmowy przyznania Karty Polaka postanawia: oddalić zażalenie.
Uzasadnienie
Decyzją z 5 marca 2024 r., nr DWPPG.0051.7/2024/2 Rada do Spraw Polaków poza Granicami Kraju utrzymała w mocy decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia 2 grudnia 2023 r., nr WSC-V-6152.2.801.2023 o odmowie przyznania Karty Polaka.
19 marca 2024 r. O. S. wniosła skargę od powyższej decyzji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skarżąca została wezwana do uzupełnienia braków formalnych i fiskalnych skargi poprzez wskazanie numeru PESEL oraz uiszczenie wpisu w wysokości 200 zł w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania pod rygorem odrzucenia skargi. Skarżąca nie odebrała przesyłki pocztowej. Wezwanie zostało uznane za doręczone z dniem 21 maja 2024 r.
Skarżąca w piśmie z 23 maja 2024 r. (prezentata) wniosła o ponowne wysłanie korespondencji, ponieważ nie udało jej się odebrać wezwania z poczty. Pismo skarżącej zostało uznane za wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi.
Postanowieniem z 26 czerwca 2024 r., IV SA/Wa 924/24 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił przywrócenia terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi. W uzasadnieniu Sąd wskazał na brak podstaw do stwierdzenia, że uchybienie terminu nastąpiło wskutek niezawinionej przez stronę okoliczności. Na powyższe postanowienie nie złożono zażalenia.
Postanowieniem z 3 września 2024 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę O. S. na decyzję Rady do Spraw Polaków poza Granicami Kraju z 5 maca 2024 r., nr RPGK-IV-169/2024 w przedmiocie odmowy przyznania Karty Polaka. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że skarżąca uzupełniła brak formalny PESEL dopiero przy piśmie z 12 czerwca 2024 r., tj. z uchybieniem terminu. Ostatni dzień na uzupełnienie braków formalnych skargi i uiszczenie wpisu przypadał 28 maja 2024 r. Dodatkowo skarżąca nie uiściła wpisu sądowego.
Skarżąca wniosła zażalenie na powyższe postanowienie. Skarżąca podniosła, że podała numer PESEL oraz uiściła opłatę w wysokości 100 zł w dniu 18 marca 2024 r., a potwierdzenie transakcji zostało wysłane wraz ze sprzeciwem od decyzji Radu ds. Polaków, dopiero po otrzymaniu postanowienia o odrzuceniu skargi dowiedziała się, że powinna uiścić opłatę w wysokości 200 zł, w związku z czym uiściła dopłatę w wysokości 100 zł.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym (art. 57 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. 2024 r., poz. 935, dalej: "p.p.s.a."). Zgodnie natomiast z art. 46 § 2 pkt 1 lit. b) p.p.s.a. pismo strony - w przypadku, gdy jest pierwszym pismem w sprawie - powinno zawierać numer PESEL strony wnoszącej pismo, będącej osobą fizyczną. W wypadku, gdy pismo strony nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę o jego uzupełnienie lub poprawienie w terminie siedmiu dni pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania chyba, że ustawa stanowi inaczej (art. 49 § 1 p.p.s.a.). W przypadku nieuzupełnienia braków formalnych skargi w wyznaczonym terminie, sąd odrzuca skargę (art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a.).
Nadto skarga jako pismo wszczynające postępowanie przed sądem administracyjnym co do zasady podlega obowiązkowi uiszczenia od niej wpisu sądowego (art. 230 § 1 i 2 p.p.s.a.). Przepis art. 220 § 1 p.p.s.a. stanowi natomiast, że sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. W razie braku wymaganego wpisu od skargi przewodniczący, na podstawie art. 220 § 1 i 3 p.p.s.a., wzywa wnoszącego skargę do uiszczenia wpisu w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem odrzucenia skargi. Wysokość oraz szczególne zasady pobierania wpisu określiła Rada Ministrów w rozporządzeniu z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz.U. 2021 r., poz. 535).
W wypadku nieuzupełnienia braków fiskalnych w wyznaczonym terminie sąd odrzuca skargę (art. 220 § 3 p.p.s.a.). Powyższe przepisy mają charakter bezwzględnie obowiązujący, a zatem w przypadku nieuzupełnienia przez stronę skarżącą braków formalnych skargi w wyznaczonym terminie, sąd zobowiązany jest do jej odrzucenia. Ustawodawca nie przewidział jakichkolwiek odstępstw od tej reguły, nie wprowadził też żadnych uregulowań pozwalających na zastosowanie innego środka niż odrzucenie skargi.
Z akt sprawy wynika, że skarżąca nie uzupełniła braków skargi w terminie, tj. nie wskazała numeru PESEL, ani też nie złożyła oświadczenia o braku tego numeru, nadto skarżąca nie uiściła wpisu w należnej wysokości. W myśl § 3 ust. 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. wpis od skargi w sprawach wynosi 300 zł, zatem zasadnie Przewodniczący Wydziału wezwał skarżącą do uzupełnienia wpisu sądowego od skargi w kwocie 200 zł, skoro skarżąca wraz z wniesieniem skargi uiściła kwotę 100 zł, oraz złożenia oświadczenia o posiadaniu numeru PESEL oraz podania tego numeru. Wezwanie nie zostało przez nią odebrane, a termin do uzupełnienia braków upłynął 28 maja 2024 r.
Wniosek skarżącej o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków nie został uwzględniony z uwagi na niewykazanie przez skarżącą okoliczności, które uzasadniałyby, że uchybienie terminu nastąpiło wskutek niezawinionej przez stronę okoliczności. Skarżąca nie kwestionowała powyższego rozstrzygnięcia. Skarżąca złożyła oświadczenie oraz podała numer PESEL dopiero przy piśmie z 12 czerwca 2024 r., natomiast nie uiściła wpisu w należnej wysokości. Ostatecznie skarżąca uiściła wpis od skargi w łącznej kwocie 200 zł z należnej kwoty 300 zł, i to dopiero po otrzymaniu odpisu postanowienia o odrzuceniu skargi, tj. 14 września 2024 r.
Podkreślić należy, że zastosowany w sprawie tryb doręczenia z art. 73 p.p.s.a. rodzi domniemanie prawne, że pismo zostało skutecznie doręczone adresatowi. Ustanowienie przez ustawodawcę tego rodzaju doręczenia podyktowane jest potrzebą ochrony biegu postępowania sądowego przed jego zatamowaniem wskutek nieodebrania pisma sądowego przez stronę. Co ważne domniemanie w zakresie skutecznego doręczenia przesyłki może zostać obalone, gdy adresat wykaże, że mimo zastosowania tej formy doręczenia pismo nie zostało doręczone z przyczyn od niego niezależnych (por. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz pod red. R. Hausera, M. Wierzbowski. Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2011, str. 384-385 i powołane tam orzeczenia NSA). Taka okoliczność nie zaistniała w niniejszej sprawie, co zostało ocenione w postanowieniu z dnia 26 czerwca 2024 r. w przedmiocie przywrócenia terminu do usunięcia braków skargi.
W takim stanie sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie prawidłowo ocenił, że skutek doręczenia przesyłki nastąpił w dniu 21 maja 2024 r., a zatem termin do wniesienia skargi upłynął bezskutecznie 28 maja 2024 r. Skarżąca w zakreślonym terminie nie uzupełniła braków formalnych ani fiskalnych skargi, co skutkować musiało jej odrzuceniem, stosownie do art. 220 § 3 p.p.s.a. oraz art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a.
Odnosząc się do zarzutów podniesionych w zażaleniu wskazać należy, że wezwanie do uzupełnienia wpisu od skargi było jasne i zrozumiałe, zatem brak jest podstaw do kwestionowania jego prawidłowości.
Dodać należy, że przedmiotem kontroli instancyjnej wywołanej zażaleniem skarżącego była na obecnym etapie procedowania wyłącznie prawidłowość wydanego w sprawie postanowienia Sądu pierwszej instancji w przedmiocie odrzucenia skargi. Postanowienie w przedmiocie przywrócenia terminu do uzupełninia braków formalnych i fiskalnych skargi wobec jego niezaskarżenia jest prawomocne i nie może być przedmiotem oceny Naczelnego sadu Administracyjnego w niniejszym postępowaniu.
Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a. w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a., orzekł jak w postanowieniu.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
