Postanowienie SN z dnia 13 grudnia 2024 r., sygn. I CSK 2841/23
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Dariusz Pawłyszcze
na posiedzeniu niejawnym 13 grudnia 2024 r. w Warszawie
w sprawie z powództwa A.S. i S.G.
przeciwko […] S.A. w W.
o ustalenie i zapłatę,
na skutek skargi kasacyjnej […] S.A. w W.
od wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 23 marca 2023 r., I ACa 752/22,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
2. zasądza od […] S.A. w W. łącznie na rzecz A.S. i S.G. 5400 (pięć tysięcy czterysta) zł kosztów postępowania kasacyjnego z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie po upływie tygodnia od dnia doręczenia niniejszego postanowienia zobowiązanemu.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z 30 czerwca 2022 r., I C 119/21, Sąd Okręgowy w Lublinie zasądził od pozwanego banku na rzecz powodowych kredytobiorców kwoty po 83 43,86 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 25 marca 2020 r. tytułem zwrotu nienależnych świadczeń, tj. rat kapitałowo-odsetkowych uiszczonych przez kredytobiorców na podstawie umowy o kredyt hipoteczny indeksowany do franka szwajcarskiego (CHF), zawartej 3 października 2008 r. przez powodowych konsumentów z poprzednikiem prawnym pozwanego banku, a także ustalił, że umowa kredytu jest nieważna.
Wyrokiem zaskarżonym skargą kasacyjną Sąd Apelacyjny w Lublinie oddalił apelację pozwanego.
Sąd odwoławczy ocenił, że zakwestionowane postanowienia umowne nie zostały indywidualnie uzgodnione z kredytobiorcami i nie mieli oni wpływu na postanowienia umowy dotyczące kształtowania przez poprzednika prawnego pozwanego banku kursu CHF. Postanowienia te dotyczą określenia wysokości wypłaconego kredytu jak i określenia wysokości rat, więc należy zakwalifikować je jako postanowienia dotyczące głównych świadczeń stron umowy. Są one abuzywne, ponieważ nie zostały sformułowane jednoznacznie, kształtują prawa i obowiązki kredytobiorców-konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają ich interesy. Sąd Apelacyjny uznał, że kredytobiorcy mają interes prawny w żądaniu ustalenia nieważności, a reprezentowani przez zawodowego pełnomocnika jednoznacznie, bez jakichkolwiek widocznych po ich stronie wątpliwości, domagali się ustalenia nieważności umowy z uwagi na zawarcie w niej klauzul abuzywnych. Usunięcie abuzywnych postanowień umowy kredytowej prowadzi do jej upadku, a w konsekwencji do niezwiązania stron umową, skoro abuzywne okazały się te postanowienia umowy, które określały główny jej przedmiot, zaś umowa ta po wyeliminowaniu zakwestionowanych postanowień umownych jest sprzeczna z intencją stron, gdyż nie ma mechanizmu waloryzacji i powstaje problem z ustaleniem zasad przeliczenia kwoty udzielonego kredytu oraz wyliczaniem rat kapitałowo-odsetkowych spłacanych w walucie polskiej. W konsekwencji tego oraz wobec braku przepisów dyspozytywnych, które mogłyby zastąpić luki powstałe po wyeliminowaniu niedozwolonych klauzul, nie ma możliwości utrzymania umowy stron. Tym samym usunięcie klauzul waloryzacyjnych czyni zawartą przez strony umowę dotkniętą niedającym się usunąć brakiem, a wobec takiego żądania powodów, skutkującym jej nieważnością. Sąd Apelacyjny za niezasadny uznał również zgłoszony przez bank zarzut zatrzymania, przyjmując, że umowa kredytu nie jest umową wzajemną i wobec tego wykluczone jest stosowanie do niej art. 496 k.c. w związku z art. 497 k.c., a ponadto byłoby to rażąco sprzeczne z zapewnieniem należytej ochrony kredytobiorców jako konsumentów.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
