Postanowienie SN z dnia 5 grudnia 2024 r., sygn. I CSK 1728/23
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Mariusz Łodko
na posiedzeniu niejawnym 5 grudnia 2024 r. w Warszawie
w sprawie z powództwa R.R.
przeciwko P.P., M.M., J.P. i F.P.
o wydanie i zapłatę,
na skutek skargi kasacyjnej R.R.
od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z 30 sierpnia 2022 r., I ACa 985/21,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
2. oddala wniosek P.P. o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z 30 sierpnia 2022 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie oddalającego powództwo o wydanie nieruchomości i zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości.
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powód uzasadnił wystąpieniem istotnych zagadnień prawnych (art. 398§ 1 pkt 1 k.p.c.), tj.: 1) czy w przypadku, w którym sąd rozstrzygający sprawę o eksmisję i zapłatę za bezumowne korzystanie z nieruchomości stwierdza, że celem umowy nabycia nieruchomość było usunięcie z niej pozwanych oraz doprowadzenie do sytuacji, w której pozwany nie będzie w stanie wyegzekwować wierzytelności należnej mu od osoby trzeciej, prawidłowym jest wpadkowe ustalenie nieważności tej umowy na podstawie art. 58 § 1 k.c., mimo że środkiem ochrony wierzyciela przewidzianym dla sytuacji usuwania z majątku dłużnika jest skarga pauliańska (art. 527 i n. k.c.)?; 2) wyjaśnienia relacji między art. 58 § 1 i 2 k.c. a art. 527 § 1 k.c. przy uwzględnieniu faktu, że przepis art. 527 § 1 k.c. ma charakter szczególny wobec regulacji art. 58 k.c. i w swej istocie obejmuje przypadki działań sprzecznych z prawem oraz zasadami współżycia społecznego; 3) czy dopuszczalne jest stwierdzenie nieważności umowy z tego względu, że w ocenie sądu rozstrzygającego sprawę powód w procesie o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną względem wierzyciela mógłby bronić się zarzutem zapłaty ceny sprzedaży za nieruchomość, gdy w ocenie sądu do zapłaty tejże ceny w rzeczywistości nie doszło?; 4) czy dopuszczalne jest stwierdzenie nieważności umowy z uwagi na przestępczy cel na podstawie art. 58 § 1 k.c. w sytuacji, gdy przestępczy cel polegać ma na usunięciu przez wierzyciela składnika majątku w sytuacji, w której co do zakwestionowanej umowy nie było prowadzone żadne postępowanie karne, zaś art. 300 § 1-4 k.k. penalizuje wyłącznie zachowania dłużnika polegające na zbyciu rzeczy w celu udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela, wobec czego nabycie nieruchomości od dłużnika zagrożonego egzekucją nie stanowi przestępstwa, czy też stwierdzenie nieważności wymaga stwierdzenia, że obie strony czynności prawnej naruszają porządek prawny?; 5) czy w sprawie o eksmisję i zapłatę za bezumowne korzystanie z nieruchomości, sąd uprawniony jest do zakwestionowania legitymacji czynnej i oddalenia powództwa wskutek stwierdzenia, że umowa, na podstawie której powód wpisany został jako właściciel nieruchomości do księgi wieczystej, zawarta z podmiotem niebędącym stroną danego postępowania cywilnego, jest nieważna na podstawie art. 58 § 1 i 2 k.c. w sytuacji, w której nieważność umowy nie została stwierdzona żadnym prawomocnym wyrokiem sądu, a jeśli tak – to jakie przesłanki przemawiają za ustaleniem nieważności umowy pomiędzy jedną ze stron postępowania cywilnego a osobą trzecią?; 6) czy dopuszczalne i możliwe jest jednoczesne ustalenie przez sąd, że jedna umowa jest nieważna jako pozorna (art. 83 § 1 k.c.) oraz zawarta w celu przestępczym (art. 58 § 1 i 2 k.c.), w celu usunięcia pozwanego z nieruchomości oraz uniemożliwienia przeprowadzenia egzekucji?
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
