Wyrok SN z dnia 16 listopada 2021 r., sygn. I CSKP 57/21
Sygn. akt I CSKP 57/21
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
SSN Karol Weitz
w sprawie z powództwa A.D.
przeciwko P. […] S.A. w W.
o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 listopada 2021 r.,
skargi kasacyjnej powoda
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 8 listopada 2018 r., sygn. akt VII AGa […]
oddala skargę kasacyjną i zasądza od skarżącego na rzecz pozwanego 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Powód A.D. domagał się uznania za niedozwolone postanowienia umownego stosowanego przez P. S.A. w W. w ogólnych warunkach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika drogowego w ruchu krajowym o treści: „Ubezpieczeniem objęte są wyłącznie szkody powstałe w wyniku wypadków ubezpieczeniowych, które zaszły w okresie ubezpieczenia z tytułu przewozów towarów przyjętych przez Ubezpieczonego do przewozu w okresie ubezpieczenia” i zakazanie jego wykorzystywania.
Wyrokiem z dnia 7 listopada 2017 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił powództwo. W motywach rozstrzygnięcia wskazał, że w kontekście całości postanowień wzorca umowy (ogólnych warunków ubezpieczenia), zaskarżone postanowienie nie mogło zostać uznane za niedozwolone w obrocie z konsumentami. Sąd pierwszej instancji podniósł, że w świetle art. 385§ 1 k.c., aby uznać dane postanowienie umowne za niedozwolone musi ono spełniać cztery przesłanki, tj. postanowienie nie zostało indywidualnie uzgodnione z konsumentem, ukształtowane przez postanowienie prawa i obowiązki konsumenta pozostają w sprzeczności z dobrymi obyczajami, powyższe prawa i obowiązki rażąco naruszają interesy konsumenta oraz postanowienie umowy nie dotyczy sformułowanych w sposób jednoznacznych głównych świadczeń stron. Kwestionowane postanowienie tym przesłankom nie odpowiada. Oceniając zasadność stanowisk stron, Sąd Okręgowy odniósł się do przepisów Kodeksu cywilnego, regulujących odpowiedzialność ubezpieczyciela, w szczególności zaś okres trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, bowiem tego dotyczyła klauzula kwestionowana przez powoda. Żądanie pozwu rozważał także w świetle przepisów dotyczących umowy przewozu towarów, tj. art. 774 i 779-793 k.c. Stwierdził, że kwestionowany przez powoda zapis odpowiada treści art. 822 § 2 k.c. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, odpowiedzialność przewoźnika rozpoczyna się w chwili przyjęcia przesyłki do przewozu, a co do zasady załadunek jest czynnością należącą do nadawcy i wynikłe przy tym szkody nie są objęte odpowiedzialnością przewoźnika. Umowa przewozu drogowego towarów, w kontekście ochrony ubezpieczeniowej opisanej w OWU, jest zatem umową, której wykonanie trwa przez czas zakreślony ramami przyjęcia towaru do przewozu (nie jego załadunku) i wydania go odbiorcy. Sąd wskazał. że zdarzenie ubezpieczeniowe, którego podstawą jest odpowiedzialność odszkodowawcza, może powstać na różnych etapach wykonywania umowy. Jeśli w pewnym momencie wykonywania umowy, już po przyjęciu przesyłki, zostaje zawarta umowa ubezpieczeniowa, to w ocenie Sądu pierwszej instancji nie jest bezwzględnie konieczne i wynikające z charakteru umowy ubezpieczeniowej, aby ubezpieczeniem były objęte także umowy, w których załadunek nastąpił jeszcze przed zawarciem ubezpieczenia. Takie rozumienie wychodzi poza zakres art. 822 § 1 k.c. i ma do niego zastosowanie inny przepis, tj. art. 806 § 2 k.c. Sąd Okręgowy w konsekwencji uznał, że kwestionowany zapis nie tylko mieści się w ramach regulacji prawnych, ale też nie narusza w sposób rażący interesu przewoźnika. Nie zachodzi również sprzeczność analizowanej klauzuli z dobrymi obyczajami, w szczególności analizowane postanowienie wzorca nie ogranicza czasu trwania okresu ubezpieczenia, gdyż wszystkie ładunki przyjęte do przewozu po zawarciu umowy podlegają ochronie ubezpieczeniowej.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
