Postanowienie SN z dnia 29 lipca 2021 r., sygn. I CSKP 210/21
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący)
SSN Władysław Pawlak (sprawozdawca)
SSN Roman Trzaskowski
w sprawie z wniosku […] Spółdzielni Mieszkaniowej w W.
przy uczestnictwie Miasta W.
o odłączenie części lub całości nieruchomości gruntowej i przyłączenie
jej do istniejącej księgi wieczystej oraz o zamknięcie księgi wieczystej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 29 lipca 2021 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy
od postanowienia Sądu Okręgowego w W.
z dnia 8 maja 2019 r., sygn. akt V Ca […],
1. oddala skargę kasacyjną;
2. zasądza od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika
kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł, tytułem
kosztów postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 8 maja 2019 r. Sąd Okręgowy w W., w wyniku apelacji uczestnika Miasta W., zmienił orzeczenie Sądu Rejonowego w W. w ten sposób, że uchylił wpisy w całości i oddalił wniosek (…) Spółdzielni Mieszkaniowej w W. o odłączenie z księgi wieczystej nr (…) działki ewidencyjnej nr 21/1 o powierzchni 25 m² z obrębu 7-08-5 i przyłączenie jej do księgi wieczystej (…) oraz zamknięcie księgi wieczystej nr (…).
W uzasadnieniu wskazał, że wnioskodawczyni jako wieczysty użytkownik w świetle art. 21 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz.U. z 2019 r., poz. 2204; dalej: „u.k.w.h.”) nie jest uprawniona do domagania się połączenia nieruchomości, dla których prowadzone są odrębne księgi wieczyste.
W skardze kasacyjnej wnioskodawczyni domaga się uchylenia postanowienia Sądu drugiej instancji i oddalenia apelacji. Zarzuciła naruszenie: 1) prawa procesowego, tj. art. 626² § 5 k.p.c. przez wydanie rozstrzygnięcia w oparciu o art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 518¹ § 3 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c., w sytuacji gdy art. 625² § 5 k.p.c. zawiera katalog zamknięty podmiotów, które mogą złożyć wniosek o wpis w księdze wieczystej, a który to przepis daje legitymację czynną użytkownikowi wieczystemu do złożenia wniosku o odłączenie nieruchomości i przyłączenie jej do istniejącej księgi wieczystej; 2) prawa materialnego, tj. art. 21 u.k.w.h. przez błędną wykładnię i oparcie rozstrzygnięcia wyłącznie na wykładni językowej i w konsekwencji przyjęcie, że użytkownikowi wieczystemu nie przysługuje prawo żądania połączenia nieruchomości stanowiących całość gospodarczą lub graniczących ze sobą w księdze wieczystej w jedną nieruchomość, podczas gdy wykładnia celowościowa tego przepisu prowadzi do konkluzji, że użytkownik wieczysty może wystąpić z wnioskiem o połączenie kilku nieruchomości w księdze wieczystej w celu prawidłowego wykonywania swojego prawa, w sytuacji gdy wszystkie łączone nieruchomości są przedmiotem użytkowania wieczystego na ten sam okres, a właścicielem nieruchomości jest ten sam podmiot, jak również nie spowoduje to zmiany celu, na jaki została oddana nieruchomość w użytkowanie wieczyste; art. 233 k.c. przez jego błędną wykładnię, polegającą na uznaniu, iż użytkownik wieczysty może korzystać z nieruchomości i rozporządzać nią tylko w granicach przysługującego mu prawa i nie można wyprowadzić z tego prawa uprawnienia do dzielenia lub łączenia nieruchomości, w sytuacji gdy użytkowanie wieczyste jest prawem pośrednim i niektóre przepisy poświęcone użytkowaniu wieczystemu skonstruowane są na zasadzie odesłania do przepisów o własności nieruchomości, a także podstawowe uprawnienia użytkownika wieczystego zostały określone analogicznie do unormowania własności, co w konsekwencji doprowadziło do niewłaściwego uznania przez Sąd odwoławczy, że wnioskodawczyni jako użytkownik wieczysty podejmuje działania zmierzające do podziału fizycznego nieruchomości, w sytuacji gdy jej działania mają na celu ujednolicenie stanu prawnego nieruchomości w księdze wieczystej w ten sposób, że sąsiadujące nieruchomości stanowiące drogę wewnętrzną zostaną połączone w jedną księgę wieczystą a przeznaczenie tych nieruchomości nie ulegnie zmianie, zaś zainicjowane przez wnioskodawczynię postępowanie o wpis w księdze wieczystej służy realizacji celu prowadzenia ksiąg wieczystych, o którym mowa w art. 1 u.k.w.h.; art. 1 ust. 1 w zw. z art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (jedn. tekst: Dz.U. z 2020 r., poz. 2040; dalej: „ustawa z dnia 20 lipca 2018 r.”) przez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi nastąpiło z mocy prawa z dniem 1 stycznia 2019 r., a wydanie zaświadczenia właściwego organu administracji publicznej ma wyłącznie charakter deklaratoryjny, a nie konstytutywny; art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. przez uznanie, iż użytkownikowi wieczystemu nie przysługuje uprawnienie do występowania z wnioskiem o odłączenie części nieruchomości i przyłączenie jej do istniejącej księgi wieczystej, w sytuacji gdy wyłącznie poprzez złożenie takiego wniosku może zostać zrealizowany cel ustawy, jakim jest przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, zaś legitymacja do złożenia wniosku przez zarząd została wprost ujęta w art. 2 ust. 1b tej ustawy, która weszła w życie z dniem 16 lipca 2019 r., z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2019 r.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
