Postanowienie SN z dnia 8 października 2019 r., sygn. II UK 300/18
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Halina Kiryło
w sprawie z wniosku T.S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.
z udziałem zainteresowanej M.S.
o podleganie ubezpieczeniu społecznemu,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 8 października 2019 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawczyni i zainteresowanej M.S.
od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…)
z dnia 28 marca 2018 r., sygn. akt III AUa (…),
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od odwołujących się na rzecz organu rentowego kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 28 marca 2018 r. Sąd Apelacyjny w (…) w sprawie z odwołania T.S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom społecznym, z udziałem zainteresowanej M.S., na skutek apelacji organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia 6 października 2016 r. (mocą którego zmieniono zaskarżoną decyzję i stwierdzono, że M.S. jako pracownik u płatnika składek T.S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od dnia 3 marca 2014 r.), zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie.
Odwołująca się i zainteresowana zaskarżyły powyższy wyrok skargą kasacyjną w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciły naruszenie prawa materialnego:1/ art. 22 § 1 oraz art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 1778 ze zm.), przez błędne przyjęcie, że zainteresowana M.S. wykonywała wprawdzie czynności brakowania oraz sprzątania na rzecz odwołującej się, ale nie w ramach umowy o pracę, lecz w ramach bliżej nieokreślonej przez Sąd Apelacyjny umowy o świadczenie usług, a to przede wszystkim z uwagi na brak sprawowania nadzoru kierowniczego nad zainteresowaną, przy pominięciu zaistnienia pozostałych okoliczności wskazujących na stosunek pracy, brak właściwej oceny cechy „podporządkowania” w kontekście rodzaju wykonywanych czynności oraz faktu wcześniejszego już ich wykonywania na rzecz T.S., a nadto powinowactwa stron, błędne przyjęcie klasycznego modelu ścisłego hierarchicznego podporządkowania pracowniczego, błędne przyjęcie, że „podporządkowanie” musi obejmować wszystkie elementy łącznie, tj. co do sposobu wykonywania pracy, czasu oraz miejsca; a w konsekwencji błędne przyjęcie, że zainteresowana nie podlegała ubezpieczeniom społecznym od 3 marca 2014 r.; 2/ art. 22 § 1 k.p. oraz art. 65 § 1 i 2 k.c. oraz art. 353 k.c. w związku z art. 300 k.p., przez całkowite pominięcie znaczenia woli stron, która została wyrażona w nazwie umowy („umowa o pracę”) przy kwalifikacji prawnej umowy zawartej pomiędzy stronami, co między innymi doprowadziło do jej błędnej kwalifikacji jako niepracowniczego stosunku zatrudnienia; 3/ art. 83 § 1 k.c., przez zastosowanie go w sprawie i błędne przyjęcie, że umowa o pracę zawarta pomiędzy M.S. a T.S. była pozorna, gdyż praca była wprawdzie świadczona, ale na innej podstawie prawnej niż umowa o pracę, zaś zawarcie umowy o pracę miało charakter czysto formalny i miało na celu wyłącznie objęcie zainteresowanej ubezpieczeniem społecznym. Skarżące podniosły również zarzut naruszenia przepisów postępowania: 1/ art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., przez niewłaściwe zastosowanie, prowadzące do braku możliwości poddania orzeczenia kontroli kasacyjnej, a polegające na nie odniesieniu się przez Sąd Apelacyjny do dowodów przemawiających za istnieniem stosunku pracy; 2/ art. 382 k.p.c., co miało istotny wpływ na wynik sprawy, przez pominięcie tej części materiału dowodowego zebranego w sprawie przed Sądem pierwszej instancji, która wskazuje na istnienie stosunku pracy, w tym przede wszystkim na istnienie pewnych elementów podporządkowania zainteresowanej M.S. odwołującej się T.S.; 3/ art. 378 § 1 k.p.c., gdyż Sąd Apelacyjny opierając swoje rozstrzygnięcie tylko na ustaleniu „braku podporządkowania pracowniczego”, wyszedł poza granice apelacji wywiedzione przez organ rentowy, a nadto art. 6 k.c. oraz art. 227, art. 230, art. 232 k.p.c. uznając, że na odwołującej się spoczywał ciężar udowodnienia w tym postępowaniu elementu podporządkowania pracowniczego, czemu nie sprostała, podczas gdy organ rentowy w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji nie podnosił braku tego elementu stosunku pracy i opierał swoją argumentację dotyczącą braku istnienia stosunku pracy na zupełnie innych okolicznościach. Podobnie w apelacji organ rentowy nie poczynił żadnych rozważań na temat braku tego elementu, opierając wnioski apelacji na dotychczasowych przesłankach. Powyższa postawa organu rentowego oraz stanowisko Sądu pierwszej instancji w istocie doprowadziły do zaniechania przez odwołującą się dalej idącej inicjatywy dowodowej przed Sądami obu instancji w zakresie istnienia tego elementu, jednak z tego tytułu odwołująca się nie może ponosić ujemnych skutków prawnych i wszelkie braki w tym zakresie powinny być uzupełnione po ponownym rozpatrzeniu sprawy i przesłuchaniu odwołującej się oraz zainteresowanej na tę okoliczność, o ile Sąd Najwyższy uzna, że materiał dowodowy zebrany do tej pory nie daje podstaw do ustaleń w tym zakresie.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
