Postanowienie SN z dnia 24 maja 2024 r., sygn. I CSK 3716/22
24 maja 2024 r.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Dariusz Dończyk
na posiedzeniu niejawnym 24 maja 2024 r. w Warszawie
w sprawie z wniosku M. D.
z udziałem F. P., Ł. P., L. K., M. P. i W. D.
o zniesienie współwłasności,
na skutek skargi kasacyjnej F. P. i Ł. P.
oraz skargi kasacyjnej M. D. i W. D.
od postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie
1) odmawia przyjęcia obu skarg kasacyjnych do rozpoznania;
2) ustala, że wnioskodawczyni i uczestnicy postępowania ponoszą koszty postępowania kasacyjnego związane ze swym udziałem w sprawie.
[PG]
UZASADNIENIE
Określone w art. 3984 § 2 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. wymaganie uzasadnienia w skardze kasacyjnej wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania zostaje spełnione, jeśli skarżący wykaże, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Cel wymagania przewidzianego w art. 3984 § 2 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. może być zatem osiągnięty jedynie przez powołanie i uzasadnienie istnienia przesłanek o charakterze publicznoprawnym, które – zgodnie z art. 3989 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. - będą mogły stanowić podstawę oceny skargi kasacyjnej pod kątem przyjęcia jej do rozpoznania. Na tych jedynie przesłankach Sąd Najwyższy może oprzeć rozstrzygnięcie w kwestii przyjęcia bądź odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie (sygn. akt II Ca 1441/20) z 16 grudnia 2021 r. zostało zaskarżone dwoma skargami kasacyjnymi. Pierwsza z nich została wniesiona przez wnioskodawczynię M. D. oraz uczestnika W. D.. Wnioskodawczyni zaskarżyła postanowienie w części, tj. w zakresie punktów 1 i 3 w zakresie dotyczącym M. D. w całości oraz w zakresie punktów 4, 5, 7 i 8 w całości. Natomiast uczestnik W. D. zaskarżył postanowienie w części, tj. w punktach 1 i 3 w zakresie dotyczącym W. D. w całości oraz w zakresie punktów 7 i 8 w całości. Skarżący wnieśli o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powołując się na to, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, a także istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości. W uzasadnieniu wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania zwrócili uwagą na istotną okoliczność, która ma kluczowe znaczenie przy rozstrzyganiu skargi kasacyjnej, a mianowicie, że dokonany przez Sąd Okręgowy sposób zniesienia współwłasności, w zakresie rozliczeń między współwłaścicielami nastąpił z rażącym pokrzywdzeniem wnioskodawczyni M. D. i uczestnika W. D.. Zagadnienie prawne dotyczy, ich zdaniem, odstąpienia od ustawowego modelu określonego w art. 206 k.c., który gwarantuje wszystkim współwłaścicielom możliwość korzystania z całej rzeczy, bez względu na wielkość jego udziału i limituje takie korzystanie jedynie takim samym prawem pozostałych współwłaścicieli. Zagadnienie to zostało ujęte w formie pytań: czy fakt zawarcia w formie pisemnej przez część współwłaścicieli co do sposobu korzystania na wyłączność z części lokali w nieruchomości wspólnej ma znaczenie dla oceny możliwości zawarcia w sposób dorozumiany umowy quoad usum, która miałaby być zawarta między wszystkimi współwłaścicielami oraz obejmować także te lokale, które były już objęte umową pisemną. Czy też w takiej sytuacji, akceptacja zajmowania pozostałych lokali przez innych współwłaścicieli jawi się jako rezygnacja z wykonywania swoich uprawnień do tej części nieruchomości. Powstaje też zagadnienie prawne związane z wykładnią art. 206 k.c. w zakresie dotyczącym trwałości zawartej umowy quoad usum, w szczególności, czy taka umowa wiąże współwłaścicieli do czasu zniesienia współwłasności i nie może być wypowiedziana przez współwłaściciela, czy też w razie istotnej zmiany okoliczności takie wypowiedzenie jest możliwe. W szczególności czy umowa quoad usum może być wypowiedziana przez każdego ze współwłaścicieli, gdy po zawarciu takiej umowy w sposób dorozumiany, jeden ze współwłaścicieli lub kilku z nich występuje z żądaniami zapłaty przeciwko innym współwłaścicielom z tytułu korzystania przez nich na wyłączność z lokali w nieruchomości wspólnej? Czy po wszczęciu postępowania o zniesienie współwłasności, zgłoszenie roszczeń między współwłaścicielami z tytułu rozliczenia korzyści i pożytków związanych z zajmowanymi lokalami stanowi wystarczającą podstawę do uznania, że wcześniej zawarta w sposób dorozumiany umowa quoad usum zostaje skutecznie wypowiedziana i przestaje wiązać współwłaścicieli? Czy w przypadku zawarcia umowy quoad usum do jej wypowiedzenia może mieć odpowiednie zastosowanie art. 365 /1/ k.c.?
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
