Wyrok SN z dnia 7 grudnia 2023 r., sygn. II CSKP 3/23
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Jacek Grela (przewodniczący)
SSN Jacek Widło (sprawozdawca)
SSN Dariusz Pawłyszcze
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 7 grudnia 2023 r. w Warszawie
skargi kasacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie [...] Oddziału w Łodzi
od wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu z 30 czerwca 2021 r., I Ca 134/19,
w sprawie z powództwa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie [...] Oddział w Łodzi
przeciwko Bankowi Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę,
1. oddala skargę kasacyjną;
2. zasądza od powoda Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie [...] Oddziału w Łodzi na rzecz pozwanego Banku Spółki Akcyjnej w W. kwotę 2700 (dwa tysiące siedemset) złotych z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia powodowi niniejszego orzeczenia, tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
(A.G.)
UZASADNIENIE
Wyrokiem z 30 czerwca 2021 r. Sąd Okręgowy w Sieradzu, w sprawie z powództwa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie [...] Oddziału w Łodzi przeciwko Bankowi Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę, oddalił apelacje obu stron od wyroku Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli, którym ten Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 816,24 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie (pkt 1), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt 2) oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5.632,92 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu (pkt 3).
Sąd pierwszej instancji ustalił, że pod adresem przy ul. [...] w Z. znajduje się obecnie budynek biurowy, posadowiony na kilku odrębnych nieruchomościach gruntowych, w tym: na działce ewidencyjnej nr [...]1objętej księgą wieczystą […], na działce ewidencyjnej nr [...]objętej księgą wieczystą [...]1oraz na działce ewidencyjnej nr [...]2objętej księgą wieczystą […]2. W księgach wieczystych prowadzonych dla dwóch pierwszych działek ewidencyjnych jako właściciel ujawniony jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, zaś dla trzeciej działki ewidencyjnej – Bank S.A. w W.. Granice poszczególnych nieruchomości nie pokrywają się ze ścianami działowymi budynku. Przedmiotowy biurowiec wzniesiony został w ramach inwestycji wspólnej realizowanej początkowo przez różne jednostki organizacyjne Skarbu Państwa. Na podstawie decyzji koordynacyjnej Naczelnika Urzędu Miasta Zduńskiej Woli z 4 października 1983 r., ustalono zasady realizacji tej inwestycji w postaci budowy obiektu dla potrzeb ZUS, PZU, Urzędu Poczty oraz NBP. Inwestorem zastępczym zadania ustalono ZUS Oddział w Zduńskiej Woli. Inwestycja realizowana była w oparciu o uchwałę nr 118 Rady Ministrów z 4 lipca 1969 r. w sprawie terenowej koordynacji inwestycji. Decyzją Urzędu Miejskiego w Zduńskiej Woli z 30 lipca 1985 r., przekazano w użytkowanie na rzecz ZUS Oddział w Zduńskiej Woli m.in. niezabudowaną działkę nr [...]3, a zgodnie z jej treścią – prawo własności tego gruntu miało przysługiwać w całości Skarbowi Państwa. Na podstawie tej decyzji nastąpiło wejście Skarbu Państwa w posiadanie m.in. działek ewidencyjnych nr [...]1i [...]4, które wbrew treści decyzji z 30 lipca 1985 r. nie stanowiły własności Skarbu Państwa, lecz osób prywatnych – spadkobierców pierwotnego właściciela W. L., co zostało ujawnione dopiero po zakończeniu inwestycji. Na podstawie umowy z 8 września 1986 r. zawartej między ZUS Oddział w Zduńskiej Woli – jako inwestora wiodącego oraz PZU Oddział Wojewódzki w Sieradzu, NBP Oddział Wojewódzki w Sieradzu i UPT w Zduńskiej Woli - jako współinwestorów, strony podjęły budowę jako wspólną inwestycję, określając udziały każdej z nich w kosztach inwestycji, uzależniając ich końcowe rozliczenie proporcjonalnie do uzyskanej przez zainteresowanych powierzchni użytkowej. W trakcie realizacji inwestycji na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie utworzenia Banku w Ł. z 11 kwietnia 1988 r. (Dz.U. z 1988, Nr 21, poz. 144) oraz Zarządzenia Prezesa NBP z 14 lutego 1989 r. wydzielono w NBP nowy bank państwowy - [...] Bank w Ł.. Z dniem 1 lutego 1989 r. wydzielono z NBP m.in. Oddział w Zduńskiej Woli, który został przekazany do Bank w Ł.. Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 14 maja 1991 r. w sprawie wyrażenia zgody na przekształcenie niektórych banków państwowych w spółki akcyjne (Dz.U. z 1991 r., Nr 45, poz. 196), nastąpiło następnie przekształcenie Bank w Ł. w Bank S.A. w Ł. jako jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. Bank S.A. następnie ostatecznie zmienił nazwę na Bank S.A. Budowa biurowca została ukończona w 1992 roku. Bank uruchomił działalność operacyjną w powstałym obiekcie najpóźniej 10 października 1992 r. Protokołem nr 9/92 z 31 grudnia 1992 r. nastąpiło przekazanie na rzecz banku środka trwałego w postaci części wybudowanego budynku biurowo - usługowego. Protokołem z 16 lipca 1993 r. nastąpiło całkowite rozliczenie przeprowadzonej inwestycji. Zgodnie z tym rozliczeniem ze strony banku przekazano łącznie kwotę 8.263.200.000 starych złotych, w tym: w okresie od 1987 do 1988 roku - łączną kwotę 99.700.000 starych złotych wpłaconą przez [...] Oddział w Z., w okresie od maja 1989 roku do września 1991 roku - łączną kwotę 3.563.500.000 starych złotych wpłaconą przez Bank w Ł., w okresie od kwietnia 1992 roku do grudnia 1992 roku - łączną kwotę 4.600.000.000 starych złotych wpłaconą przez Bank S.A. w Ł.. Decyzją Wojewody [...] z 16 listopada 1999 r. ustalono, że m.in. działka ewidencyjna nr [...]3/2, jako zabudowany grunt, z dniem 1 stycznia 1999 r. stała się nieodpłatnie własnością ZUS-u, jako nowoutworzonej osoby prawnej. Stwierdzono w niej jednocześnie, że ZUS nie nabył prawa własności działek ewidencyjnych nr [...]1i [...]4. Skarga pozwanego Banku od tej decyzji w trybie sądowoadministracyjnym została oddalona. Aktem notarialnym z 26 czerwca 2007 r. pozwany Bank nabył od syna W. L. własność nieruchomości oznaczonej jako działka ewidencyjna nr [...]4. Aktem notarialnym z 9 czerwca 2008 r. powód nabył od spadkobierczyni W. L. udział 3/216 części nieruchomości obejmującej działkę ewidencyjną nr [...]3/1. Następnie, w wyniku sądowego zniesienia współwłasności tej nieruchomości, powód uzyskał łączny udział w tej nieruchomości w wysokości 107/108 części, zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli Ns 598/08 oraz postanowieniem Sądu Okręgowego w Sieradzu I Ca 29/09. Z dniem 1 października 2005 r. powód nabył przez zasiedzenie brakujący udział 1/108 części, co stwierdzono postanowieniem Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli I Ns 672/09. Pozwany Bank nie był uczestnikiem żadnego z wymienionych postępowań sądowych. 1 sierpnia 1999 r. pozwany zawarł z powodem umowę o administrowanie, na podstawie której zlecił mu zarządzanie zajmowaną przez siebie częścią biurowca. Umowa regulowała również sposób wzajemnych rozliczeń należności związanych z eksploatacją nieruchomości. Pozwany opłacał również podatek od nieruchomości wyliczony w stosunku do zajmowanej przez niego części nieruchomości. W 2003 roku strony ustaliły włączenie tego podatku do systemu ich rozliczeń w ramach umowy o administrowanie, poprzez refinansowanie go przez pozwanego na rzecz powoda, od czego odstąpiły w 2007 roku, powracając do samodzielnych rozliczeń z tego tytułu. Pozwany od 2002 roku samodzielnie zlecał również podmiotom trzecim wykonywanie usług o charakterze porządkowym w odniesieniu do terenu wokół biurowca. Umowa o administrowanie została wypowiedziana przez powoda ze skutkiem na dzień 1 maja 2015 r. W maju 2015 roku powód poinformował pozwanego, że ten zajmuje sporne lokale bez tytułu prawnego, za co będzie on naliczał odszkodowanie za bezumowne korzystanie. W oparciu o prywatny operat szacunkowy powód ustalił wysokość odszkodowania za bezumowne korzystanie na kwotę 8460,48 zł miesięcznie, wystawiając pozwanemu faktury na kwotę 10406,39 zł brutto. Pozwany odmówił regulowania tych należności. Rozmowy toczące się między stronami od 2003 roku do 2015 roku, dotyczące wykupu przez pozwany Bank części działek ewidencyjnych nr [...]1i [...]3/2, ostatecznie nie zakończyły się porozumieniem - główny punkt sporny sprowadzał się do tego, że pozwany bank godził się na odpłatne nabycie jedynie gruntu, bez uwzględniania w cenie wartości naniesień. W trakcie postępowania sądowego, pozwany bank, żądał wznowienia postępowania o zasiedzenie w sprawie I Ns 672/09 Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli oraz o zniesienie współwłasności Sądu Okręgowego w Sieradzu w sprawie I Ca 29/09. Powierzchnia pomieszczeń biurowych znajdujących się na w/w nieruchomościach gruntowych powoda wynosi 427,42 m. Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z powierzchni pomieszczeń zajmowanych przez pozwanego wynosi [...]311,09 zł miesięcznie.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
