Wyrok SN z dnia 30 listopada 2023 r., sygn. II CSKP 1834/22
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Jacek Widło (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Ewa Stefańska
SSN Maciej Kowalski
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 30 listopada 2023 r. w Warszawie
skargi kasacyjnej R.M., E.M. i A.M.
od wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu
z 20 lutego 2019 r., I ACa 409/18,
w sprawie z powództwa Banku spółki akcyjnej w W.
przeciwko R.M., E.M. i A.M.
o zapłatę,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Poznaniu i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.
(A.G.)
UZASADNIENIE
W sprawie z powództwa Banku S.A. w W. przeciwko R.M., E.M. i A.M., powód wniósł o zasądzenie od pozwanych solidarnie kwoty 271 885,68 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Roszczenia wynikały z umowy kredytu „WŁASNY KĄT hipoteczny” z […] r., denominowanego w walucie obcej - frank szwajcarski (dalej również jako: „CHF”). Kwota udzielonego kredytu wynosiła 295,413,82 CHF. Kredyt został udzielony na 360 miesięcy, tj. do […] r. Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym w sprawie o sygn. XII Nc 302/16 w dniu 25 maja 2016 r. Sąd nakazał pozwanym R.M., E.M. i A.M., aby zapłacili powodowi solidarnie kwotę 271.885,68 franków.
Wyrokiem z 20 grudnia 2017 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu utrzymał w mocy nakaz zapłaty z 25 maja 2016r. Sąd Okręgowy ustalił, że w dacie złożenia wniosku kredytowego i zawarcia umowy pozwany R.M. prowadził działalność gospodarczą, której przedmiotem, poza działalnością prawniczą, były także, kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, realizacja projektów budowlanych związanych z wnoszeniem budynków, wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, roboty budowlane związane z wnoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych. Środki pochodzące z kredytu nie zostały przeznaczone na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych pozwanych, ale na sfinansowanie inwestycji związanej z działalnością gospodarczą pozwanego R.M. o charakterze deweloperskim, tj. zakupu nieruchomości, która następnie została wniesiona do spółki zawiązanej przez pozwanego R.M., M.M. oraz N.C. R.M. nabył 1/3 udziału w nieruchomości. Obecnie wydzielone z przedmiotowego budynku lokale mieszkalne są sprzedawane przez L. sp. z o.o. sp.k., której wspólnikami są K. sp. k. oraz spółka L. sp. z o.o. Z wniosku kredytowego wynika, że kwota przeznaczona na sfinansowanie inwestycji wynosiła 550.000,00 zł (ok. 89%), zaś kwota kredytu przeznaczona na spłatę zobowiązań kredytowych A. i E. M. wynosiła 69.940 zł (ok. 11 %). W ocenie Sądu inaczej należy zakwalifikować sytuację pozwanego R.M. a inaczej sytuację pozwanych E.M. i A.M. Pozwany R.M. stawał do kredytu jako przedsiębiorca, zaś pozwani E. i A. M. jako konsumenci - tylko zatem wobec tych ostatnich należy rozpatrywać zarzuty dotyczące klauzul abuzywnych. Sąd wskazał, że środki pochodzące z kredytu nie zostały przeznaczone na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych pozwanego R.M., ale na sfinansowanie inwestycji związanej z działalnością gospodarczą o charakterze deweloperskim, tj. zakupu nieruchomości. Podkreślił, że bez znaczenia są podnoszone przez stronę pozwaną argumenty, że działalność deweloperska została założona przez pozwanego R.M. później, a także co do tego, że nabył on jedynie 1/3 udziału w nieruchomości. Celem zakupu nieruchomości było stworzenie w niej mieszkań i ich sprzedaż (ewentualnie wydzielenie po jednym mieszkaniu również dla siebie). Ostatecznie jednak mieszkania oferowane są do sprzedaży, a więc kredyt został przeznaczony na sfinansowanie deweloperskiej działalności gospodarczej pozwanego R.M. Podkreślił przy tym, że już w dacie zawierania umowy, pozwany R.M. miał zarejestrowaną działalność gospodarczą, której przedmiotem była m. in. kupno i sprzedaż nieruchomości, realizacja projektów budowanych, wynajem i zarządzanie nieruchomościami, roboty budowlane. Zawierając umowę pozwany chciał pozyskać środki na inwestycję deweloperską, a nie zaspokoić swe potrzeby mieszkaniowe. Sąd wskazał również, że z wniosku kredytowego i umowy kredytowej wynika, że oprócz przeznaczenia środków uzyskanych z kredytu na sfinansowanie działalności o charakterze deweloperskim, część środków mała zostać przeznaczona na spłatę kredytu zaciągniętego przez pozwanych E. i A. małżonków M. w innym banku. Wskazał przy tym, że kwota przeznaczona na sfinansowanie inwestycji wynosiła 550.000,00 zł (ok. 89%), zaś kwota kredytu przeznaczona na spłatę zobowiązań wynosiła 69.940 zł (ok. 11 %). Na tej podstawie Sąd uznał, że E. i A. M. w niniejszym postępowaniu posiadają status konsumenta. Jednak w dalszej części uzasadnienia Sąd stwierdził brak przesłanek do stosowania przepisów o klauzulach abuzywnych.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
