Wyrok NSA z dnia 7 lutego 2024 r., sygn. III FSK 381/22
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, Sędzia NSA Wojciech Stachurski (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Mirella Łent, , po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej T. R. - Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Jeleniej Górze od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 17 listopada 2021 r., sygn. akt I SA/Wr 568/21 w sprawie ze skargi T. R. - Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Jeleniej Górze na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu z dnia 16 marca 2021 r., nr 0201-IOM.4108.1.2020 w przedmiocie opłaty egzekucyjnej 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od T. R. - Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Jeleniej Górze na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu kwotę 4050 (słownie: cztery tysiące pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
1. Wyrok sądu pierwszej instancji.
Wyrokiem z 17 listopada 2021 r., I SA/Wr 568/21, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalił skargę T. R. – Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Jeleniej Górze (dalej: "Skarżący") na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Jeleniej Górze z 16 marca 2021 r., nr 0201-IOM.4108.1.2020, w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty z tytułu stanowiącej nieopodatkowaną należność budżetową opłaty egzekucyjnej za miesiące od stycznia do grudnia 2019 r.
Z uzasadnienia wyroku wynika, że istota powstałego w tej sprawie sporu sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, jak kwalifikować w obowiązującym stanie prawnym, uzyskane w 2019 r. przez komornika sądowego opłaty egzekucyjne, tj. które z opłat stanowią dochód komornika, a które stanowią należność budżetu państwa i podstawę ustalenia wynagrodzenia prowizyjnego i czy w związku z dokonaną kwalifikacją organy prawidłowo odmówiły stronie stwierdzenia nadpłaty. Odpowiadając na to pytanie sąd wskazał, że przed 1 stycznia 2019 r. całokształt zagadnień ustrojowych dotyczących komorników sądowych, funkcjonowania systemu finansowania egzekucji sądowej oraz szczegółowych zasad poboru opłat egzekucyjnych regulowała wspomniana już wyżej ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2018 r. poz. 1309 z późn. zm.). Z 1 stycznia 2019 r. powyższe zagadnienia zostały rozdzielone i uregulowane dwiema nowymi ustawami, tj. ustawą z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 121 z późn. zm.), a także ustawą z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2363 z późń. zm.). Zgodnie z art. 149 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych, opłata egzekucyjna stanowi niepodatkową należność budżetową o charakterze publicznoprawnym. Przepis ten nie ma zastosowania do tych opłat egzekucyjnych, które zostały prawomocnie ustalone przed 1 stycznia 2019 r. (art. 283 ustawy o komornikach sądowych). Ustawodawca odszedł od dotychczasowego rozwiązania, zgodnie z którym opłaty egzekucyjne stanowiły przychód komornika. W dalszej części uzasadnienia sąd wskazał też na treść art. 52 ust. 1 ustawy o kosztach komorniczych, zgodnie z którym do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Zdaniem sądu, przepis ten należy wykładać ściśle. Dlatego odnosi się do postępowań wszczętych i niezakończonych jedynie w zakresie, w którym pokrywa się on z przedmiotem regulacji objętym ustawą o kosztach komorniczych. Prowadzi to do uznania, że w postępowaniach wszczętych i niezakończonych przed wejściem w życie ustawy przepisy dotychczasowe stosuje się jedynie w zakresie określania wysokości opłat egzekucyjnych i wydatków, zasad ich ponoszenia oraz trybu postępowania dotyczącego tych kosztów. Nie odnosi się to jednak do zasad ustalania wynagrodzenia komornika za prowadzenie tych spraw oraz określenia czym w istocie jest opłata egzekucyjna. W tym zakresie zastosowanie mają z 1 stycznia 2019 r. przepisy art. 149–150 ustawy o komornikach sądowych, z wyjątkiem przewidzianym w art. 283 tej ustawy. Tylko zatem tego rodzaju opłaty egzekucyjne (prawomocnie ustalone przed 1 stycznia 2019 r.) nie stanowią nieopodatkowanej należności budżetowej i przypadają komornikowi na dotychczasowych zasadach. Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika jednak, aby w sprawie zachodził przypadek, o którym mowa w art. 283 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych, tj. aby opłaty egzekucyjne zostały prawomocnie ustalone przed 1 stycznia 2019 r., co wyłączałoby zastosowanie art. 149 tej ustawy.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
